ANADOLU: (Küçük Asya) Tarih boyunca bir çok göç ve istilaya uğramıştır.Neden?:1- Üç tarafının denizlerle çevrili oluşu, Avrupa ve Afrika arasında deniz ve karadan kolayca bağlantı kurulması2- Olumlu iklim şartları, verimli toprakları bol su kaynaklarına sahip olması ANADOLU'DA UYGARLIK NEDEN GELİŞMİŞTİR?1- Göçler ve istila amacıyla gelen topluluklar sahip oldukları kültür ve medeniyeti Anadolu'ya taşıdılar.2- Anadolu'nun Mısır, Ege ve Yunan Medeniyetlerine yakın bir konumda olması bu medeniyetlerden etkilenmesini sağlamıştır.ANADOLU MEDENİYETLERİ: Anadolu'da kurulan uygarlıklar sırasıyla şunlardır:1) Hititler, Frigler,Lidyalılar, İyonlar, Urartular (MÖ 2.bin-Mö.600 yılları arasında)2) Persler (M.Ö 543-333)3) İskender İmparatorluğu4) Roma İmparatorluğu5) Bizanslılar (395-1071)6) Türkler (1071-....) KÜLTÜR VE MEDENİYET DEVLET YÖNETİMİ:1)- Anadolu'da kurulan bu devletler genellikle krallıkla yönetilmiştir. Kral hem başkomutan, hem baş yargıç, hem de baş rahipti. NOT: Bu vaziyet kralın siyasi, askeri ve dini gücü elinde bulundurduğunu gösterir. Ayrıca kralın başrahip oluşu laik olmayan bir anlayışı yansıtmaktadır.2)- Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı. Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu.3)- Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliçeydi.4)- İyonyalılar merkezi krallık yerine SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşamışlardır.__________________DİN VE İNANIŞ:1)- Anadolu'da çok tanrılı inanış mevcuttu.2)- Hititler kendi tanrılarından başka Ön Asya tanrılarına, Lidyalılar da Yunan tanrılarına tapınmışlardı. NOT: Bu vaziyet Anadolu'da dini etkileşimi yansıtmaktadır.3)- Urartular ölümden sonra hayata inanmışlardı. Bu yüzden mezarlarını ev ve oda biçiminde yapıp içine çeşitli eşyalar koyuyorlardı.4)- Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir.5) Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir.6) Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT:1)- Halk genellikle Asiller, Rahipler, Hürler ve Köleler olarak sınıflara ayrılmıştı.2)- Anadolu'da ekonomik hayatın temelini tarım, ticaret ve hayvancılık oluşturuyordu.3)- Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi.4)- Lidyalılar ticarette geliştiler. Tarihte PARA'yı ilk kez kullanan Lidyalılar'dır.5)- İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi.6)- Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun açılmasında etkili oldular. YAZI, DİL VE EDEBİYAT:1)- Anadolu'ya yazı Asurlular tarafından getirilmiştir. Hititler ve Urartular Asurlulardan aldıkları ÇİVİ yazısını ve kendi buluşları olan HİYEROGLİF(resim yazısı) yazısını kullandılar.2)- İyonlar ve Lidyalılar Fenike yazısını kullandılar. Fenike yazısını batıya aktaran İYONLAR olmuştur.3)- Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırla*****, tarafsız TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır.4)- Hititler, Mısırlılarla tarihte bilinen ilk antlaşmayı (KADEŞ ANTLAŞMASI) imzaladılar.(MÖ.1280)5)- İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesa destanı" dır. HUKUK:Anadolu'da kanunlar Mezopotamyadaki gibi kısasa kısas değildi BİLİM VE SANAT:1)- Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır. (İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir.)2)- Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür. (Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)3)- İyonlar ilim ve sanatta gelişmişlerdir. Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen)4)- Hititler ve Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler.