İskandinav (Nors) Mitolojisi ve "The Lord of the Rings İskandinav mitolojisiyle yeni haşır neşir olduğum zamanlarda fantastik edebiyatın en bilinen eserlerinden, Tolkien'in kaleme aldığı "Yüzüklerin Efendisi"yle ne kadar çok benzerlik taşıdığını gördüm. Elbette "Yüzüklerin Efendisi"nin, tümüyle(!) İskandinav mitolojisinin bir ürünü olduğunu söylemek yanlış olur. Ancak, belki bir ilham olarak da olsa İskandinav mitolojisine köşesinden bucağından dokunduğu da aşikar. Bunları teker teker sıralamak isterim: ORTA DÜNYA - En başından başlasak sanırım daha müsait olur diye düşündüm ve "Yüzüklerin Efendisi"nde adı geçen "Orta Dünya"nın İskandinav mitolojisiyle olan ilişkisine değineyim dedim. "Orta Dünya"nın özgün adı "Middle Earth". Daha önce "Yggdrasill / Dünya Ağacı" adıyla açtığım konuda, İskandinav mitolojisindeki dokuz diyarı birbirine bağladığına inanılan bir ağaçtan söz etmiştim. O konuyu ziyaret ettiğinizde de göreceksiniz ki insanların yaşadıkları diyarın adı "Midgard". "Midgard" diyar ağacının gövdesini oluşturuyor. Yani ağacı dallar, gövde ve kökler olarak üç bölüme ayırırsak "Midgard" gövde, yani orta bölümde yer alıyor. Ve "Midgard"ın ingilizcedeki karşılığı tam olarak "Middle Earth"tür. Bu sebeple "Yüzüklerin Efendisi"ndeki olayların yaşandığı "Middle Earth / Orta Dünya", İskandinav mitolojisindeki "Midgard"dan ilham alınmış olabilir. ELFLER - Legolas, Arwen, Elrond, özellikle de Galadriel... Elfler "Yüzüklerin Efendisi" filmlerinde bizi kendilerine hayran bırakan bir ırktı. İskandinav mitolojisine baktığımızda da elflere rastlıyoruz. Tekrar "Yggdrasill / Dünya Ağacı"nda "Alfheim" adlı bir diyar karşımıza çıkıyor. Bu diyarda ışık elflerinin yaşadığına inanılıyordu. "Yüzüklerin Efendisi"ndeki elflerin de sanki ışık saçıyor gibi görünmeleri "Alfheim"da yaşadığına inanılan ışık elflerinden ilham alındığını düşündürtüyor. CÜCELER - "Yüzüklerin Efendisi" ve özellikle de "Hobbit" eserlerinde Tolkien, cüce ırkını yetenekli zanaatkarlar ve mahir madenciler olarak tanımlar. Çeşitli madenlerden harikulade eşyalar yapabilmeleriyle ünlüdürler. "Yggrasill / Dünya Ağacı"ndaki dokuz diyardan biri de cücelerin yaşadığı "Nidavellir"dir. Aynı "Yüzüklerin Efendisi" ve "Hobbit"te anlatıldığı gibi çok yetenekli zanaatkarlar ve madencilerdir. Öyle ki İskandinav mitolojisinin en ünlü tanrılarından biri olan Thor'un, meşhur çekici Mjolnir cüceler tarafından yapılmıştır. ORKLAR - "Yüzüklerin Efendisi"nin çirkin yaratıklarını nasıl unutabiliriz ki? Orklar, tekrar "Yggrasill / Dünya Ağacı"nın dokuz diyarından biri olan "Svastalfheim"da yaşayan karanlık elflerle benzerlik taşımaktadır. "Yüzüklerin Efendisi"nde orkların, bir zamanlar elf olup karanlık tarafa geçtikten sonra ork halini almaları anlatılır. İskandinav mitolojisindeki elflerin de "Işık Elfleri" ve "Karanlık Elfler" olarak ikiye ayrılması, orklar ile elflerin birbirinden ayrılmasıyla benzerlik taşıdığını düşündürtüyor. "Yüzüklerin Efendisi" ile İskandinav mitolojisi arasındaki benzerlikler belki de daha çok olabilir. Ancak benim gözüme çarpanlar bunlar. Tolkien'in, bize gerçekten çok ama çok güzel bir yapıt bıraktığını bir kez daha anlıyorum. "Yüzüklerin Efendisi" pek çok gözle okunabilir. Ancak Mitoloji gözüyle okuduğumuzda ya da izlediğimizde bambaşka bir haz verdiği de aşikar.