Coğrafyanın Konusu ve Bölümleri Yeryüzünün oluşumunu, değişimini, şekillenmesini, doğal ortamı ve bu ortamda oluşan olayların insanla olan karşılıklı etkileşimini inceleyen ilim dalına Coğrafya denir. Coğrafyanın inceleme alanı olan doğal ortam çok geniştir. Bu geniş saha içerisinde coğrafya’nın en önemli kriteri çevre ve insan arasındaki etkileşimdir. Coğrafyanın en önemli prensibi olayların oluş nedenini, dağılışını ve bu olaylar arasındaki bağlantıyı araştırmaktır. Bu nedenler coğrafyanın ilkelerini Dağılış, Nedensellik ve Sebep – Sonuç olmak üzere üç anabaşlıkta toplamak mümkündür. Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı gibi coğrafya hem doğal ilim hem de sosyal ilim alanına iç edilebilir. Coğrafya inceleme alanına göre ikiye ayrılır. Genel CoğrafyaYeryüzünün bütününde meydana gelen doğal, beşeri ve ekonomik olayların tamamını inceler. Örneğin;Dünya’nın şekli ve hareketleri, nüfus, iklim vb. Yerel CoğrafyaYeryüzünün bir bölümünde meydana gelen coğrafi olayları inceler. Örneğin;Asya’nın hidrolojik özellikleri, Tükiye’nin nüfus özelliklerigibi. Coğrafya konularını incelerken bazı ilim dallarından yararlanır. Bunlardan bazıları şunlardır. Astronomi : Uzay bilimiJeoloji : Yer bilimiJeofizik : Dünya’nın iç yapısını incelerHidroloji : Sular BilimiMeteoroloji : Atmosfer olaylarını incelerKartoğrafya : Harita bilimiDemografi : Nüfus bilimiAntropoloji : İnsan bilimiEtnoloji : Irk bilimiBiyoloji : Canlılar bilimiLitoloji : Taşlar bilimiPedoloji : Toprak bilimiFizik : Madde ve enerji ilişkisini incelerLimnoloji : Göl BilimiOceonografya : Okyanus bilimi ÖrnekI) Oba, göçebe aileler tarafından kullanılan kırsal yerleşme türüdür. (II) Oba yerleşmeleri , Orta Karadeniz ve Adana bölümlerinde yaygındır. (III) Türkiye’deki oba yerleşmelerinin yarısından fazlası bu iki bölümde yer almaktadır. (IV) Asıl ekonomik fonksiyonu hayvancılık olan bu yerleşme şeklinde barınma gereksinimini genellikle çadırlar karşılamaktadır. (V) Sürüleri daha çok küçükbaş hayvanlardan oluşan obalarla çadırların yanı sıra ağıl da bulunmaktadır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde coğrafyanın dağılış ilkesi kullanılmıştır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve V E) IV ve V Çözüm:II. cümlede oba yerleşmelerinin Orta Karadeniz ve Adana bölümünde görüldüğünü III. cümlede bu yerleşmenin Türkiye’deki en çok görüldüğü yerlerin belirtilmesi dağılış ilkesi ile açıklanır.Yanıt C