Çocuklarda Öğrenme Güçlüğü

Büyük bir hevesle ilkokul birinci sınıfa başlayan çocuğunuzun diğer çocuklardan farklı olduğunu, zekâ sorunu olmadığı halde okumaya geçmekte, yazı yazmada a??rba?l? sorunlar yaşadığını gözleyebilirsiniz. Yaş ve zihinsel olarak okuma yazma olgunluğuna eriştiğini düşündüğünüz çocuğunuzda harf atlamaları, harfleri yazma becerisinde sorunlar, sesleri ve heceleri birleştirememe, toplama yapacakken çıkarma yapmaya çalışması gibi sorunlar mühim bir hastalığın belirtisi olabilir.

ÇOCUĞUNUZ OKUMA YAZMADA SORUN YAŞIYOSA

Büyük bir hevesle ilkokul birinci sınıfa başlayan çocuğunuzun diğer çocuklardan farklı olduğunu, zekâ sorunu olmadığı halde okumaya geçmekte, yazı yazmada a??rba?l? sorunlar yaşadığını gözleyebilirsiniz. Yaş ve zihinsel olarak okuma yazma olgunluğuna eriştiğini düşündüğünüz çocuğunuzda harf atlamaları, harfleri yazma becerisinde sorunlar, sesleri ve heceleri birleştirememe, toplama yapacakken çıkarma yapmaya çalışması gibi sorunlar mühim bir hastalığın belirtisi olabilir. İlkokul 3. veya 4. sınıfa geldiği halde çocuğunuz çarpım tablosu ve saati öğrenmekte zorlanıyorsa, haftanın günlerini karıştırıyor, alfabeyi sırayla sayarken mesele yaşıyorsa acep çocuğunuzda özgül öğrenme bozukluğu var mıdır mutlaka araştırılması gerekir.

Özgül öğrenme güçlüğü öğrenmeyle ilgili bir mesele olarak algılanmakla ve tanıtılmakla birlikte; gördüğümüz, duyduğumuz, dokunduğumuz ya da tanımaya çalıştığımız şeylerin algılanmasıyla ilgili ya da işlenmesiyle ilgili bir mesele olarak yaşanmaktadır.

Özgül öğrenme güçlüğü zeka sorunu değildir. Tanı konulması için duyusal organlarda organik bir bozukluğun olmaması gerekir. Özgül öğrenme güçlüğü okumayazmaaritmetik güçlüğü olarak da geçebilir. Sıklığı %1-0 arasında değişir, erkeklerde daha sık görülür. Nedenleri kati olarak bilinmemekte, olası nedenler genetik, kalıtsal etmenler, beyindeki yapısal işlevsel farklardan bahsedilmektedir.


OKUL ÖNCESİ DÖNEM BELİRTİLERİ
• Dil gelişiminde gecikmeler ve Konuşma bozuklukları (konuşmayı öğrenmede güçlük, kelimeleri doğru telaffuz etmekte güçlük, sözcük dağarcığının yavaş gelişmesi, hikâye anlatmaya alaka duymamak),
• Zayıf algısal-bilişsel yetenekler,
• Zayıf kavram gelişimi,
• Yetersiz motor gelişim (öz-bakım becerilerini öğrenmekte güçlük, düğme iliklemeyi öğrenememe, beceriksizlik ,sakarlık, çizim veya kopyalamaya karşı isteksizlik),
• Haf?za ve dikkat problemleri (sayıları, alfabeyi, haftanın günlerini öğrenmede güçlük, rutin işlerde haf?za zayıflığı, bir işi sürdürmekte güçlük).


İLKOKUL DÖNEMİ BELİRTİLER

Okuma Becerisi
• Okuma hız ve kalite açısından yaşıtlarından geridir,
• Harf-ses uyumu gelişmemiştir, bazı harflerin seslerini öğrenemez,
• Harfin şekli ile sesini birleştiremez,
• Kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanır,
• Sınıf düzeyinde bir parçayı okuduğunda anlamakta zorlanır, başkasının okuduklarını daha iyi anlar.

Yazma Becerisi
• Yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız ve çirkindir, sınıf düzeyine göre yazı yazması yavaştır,
• Tahtadaki yazıyı defterine çekerken ya da öğretmenin okuduğunu defterine yazarken zorlanır,
• Yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri aksi yazar, karıştırır (b-d, m-n, ı-i, 2-5, d-t, ğ-g, g-y ,ve-ev gibi) ,
• Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece ekler,
• Sınıf düzeyine göre yazılı yaz?m ve noktalama hataları yapar, küçük-büyük harf, noktalama,hece bölme hataları,,
• Yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazar, ka lem, yapabilmektedir gibi.

Aritmetik Becerileri
• Aritmetikte zorlanır,
• Dört işlemi yaparken yavaştır, parmak sayar, yanlış yapar,
• Problemi çözüme götürecek işleme karar veremez,
• Yaşına müsait seviyedeki matematik problemlerini yaparken otomatik olarak tepki vermekte zorlanır,
• Sayı kavramını anlamakta güçlük çeker (beş mi bir mi büyüktür, düşünmeden karar vermekte zorlanır),
• Bazı aritmetik sembollerini öğrenmekte zorlanır, karıştırır,
• Sınıf düzeyine göre çarpım tablosunu öğrenmekte geridir.

Çalışma Alışkanlığı
• Ev ödevlerini almaz, noksan alır,
• Ev ödevlerini yaparken yavaş ve verimsizdir,
• Ders çalışırken sık sık ara verir, acele sıkılır, ders çalışmayı sevmez,
• Ödevlerini yaparken birilerinin yardımına ihtiyaç duyar, kendi başına çalışma alışkanlığı gelişmemiştir,
• Öğrenme stratejileri eksiktir, öğrenmeyi düşündükleri şeyleri nasıl denetim edeceklerini ve yönlendireceklerini (organize edeceklerini), nasıl daha çok bilgi elde edeceklerini ve öğrendiklerini nasıl hatırlayacaklarını bilemezler, çalışmak için yardım edecek birini beklerler.

Organize Olma Becerileri
• Odası, çantası, eşyaları ve giysileri dağınıktır,
• Defter ve kitaplarını fena kullanır ve yırtar,
• Yazarken sayfayı düzenli kullanamaz, lüzumsuz satır atlar, boşluk bırakır, sayfanın belirli bir kısmını kullanmaz,
• Defter, kalem gibi çeşitli araçlarını kaybeder,
• Zamanını ayarlamakta güçlük çeker, bir işi yaparken, ne kadar zamana gereksinimi olduğunu ya da ne kadar vakit harcadığını tahmin edemez,
• Yaptığı işi zamanında bitirmekte güçlük çeker,
• Üzerine aldığı görevleri düzenlemekte zorluk çeker, nereden ve nasıl başlayacağını bilemez, öncelikleri belirleyemez,

Oryantasyon (Yönelim) Becerileri
• Sağ-sol karıştırır,
• Yönünü bulmakta zorlanır, doğu-batı, kuzey-güney kavramlarını karıştırır,
• İşaret sözcüklerini (burada, şurada, orada gibi) karıştırır,
• Alt-üst, ön-arka kavramlarını karıştırır,
• Zamana ilişkin kavramları (dün-bugün, önce-sonra gibi) karıştırır,
• Gün, ay, yıl, mevsim kavramlarını karıştırır (hangi aydayız denilince salı, hangi mevsimdeyiz denilince şubat diyebilir),
• Saati öğrenmekte zorlanır.

Sıraya Koyma Becerisi
• Dinlediği, okuduğu bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu karıştırır.
• Haftanın günlerini, ayları, mevsimleri doğru saysa bile aradan sorulduğunda (cumadan evvel hangi gün gelir, marttan sonra hangi ay gelir, haftanın dördüncü günü hangisidir gibi) yanıtlamakta zorluk çeker ya da yanlış yanıtlar,
• Sayı ve harfleri dizilemekte güçlük çeker, (alfabenin harflerinin sırasını karıştırır; kendisinden sıra ile söylenmesi istenen sayıların yerlerini karıştırır-3865 dersiniz o size 8356 diyebilir),
• Belirli bir sıra içinde yapılması gereken işlerin sırasını karıştırabilir.

Sözel İfade Becerisi
• Duygu ve düşüncelerini sözel olarak anlat?m etmekte zorlanır,
• Serbest konuşurken düzgün cümleler kuramaz, heyecanlanır, takılır, şaşırır,
• Sınıfta sözel katılımı azdır,
• Bazı harflerin seslerini doğru olarak telaffuz edemez (r, ş, j gibi harfleri söyleyemez ya da yanlış söyler),
• Soyut kavramları anlamakta güçlük çeker (esprileri anlamakta zorluk çekebilirler).

Motor Beceriler
• İp atlama, top yakalama gibi devinim ve oyunlarda yaşıtlarına oranla başarısızdır (kaba motor beceriksizlik),
• Sakardır, düşer, yaralanır, istemeden bir şeyler kırar,
• Çatal-kaşık kullanmakta, ayakkabı-kravat bağlamakta zorlanır ya da bu becerileri öğrenmekte zorlanmıştır,
• İnce motor becerilere dayalı işlerde (düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi) zorluk çeker,
• Kalemi müsait biçimde kavramakta güçlük çeker,
• Yaşıtlarına oranla çizgileri ve çizimleri fena ve dalgalıdır ,
• Yazısı genellikle okunaksızdır,
• Harflere şeklini vermekte, harfi kapatmakta güçlük çeker.

TEDAVİ EDİLMEZSE;
Çocuk kısır bir döngüye girer. Sınavlarda başarısız oldukça daha çok çalışır ama tekrar de başarılı olamaz. Anne ve baba endişelenerek çocuğu sıkı ve uzun çalışması için uyarır. Çocuk evde öğrendiklerini okulda hatırlayamaz. Aile çocuğu suçlayıp cezalandırır. Çocuk tükenir. Motivasyon kaybı olur. Başarısızlığı kendi hatası olarak görür. Hırçın ya da saldırgan olur ya da içe kapanır. Anne babaların bu mesele karşısında mutlaka uyanık olmaları ve en acele şekilde yardım arayışı içinde olmaları gerekir.