Bayrım Ana Tanrıcası

[CeyLaN]

Bayrım Ana Tanrıcası Bayrım Ana Kimdir - Türk Mitolojisinde Bayrım Ana Tanrıcası - Türk Mitolojisi - Bayrım Biyçe Tanrıçasu Bayrım Ana, Türk mitolojisinde, özellikle de Kafkas Türklerinde Meryem Ana. “Bayrım Biyçe” olarak da adlandırılır. (Biyçe, Kafkaslarda Prenses demektir.) Bayrım kavramı ilk önceleri kadın evliya ve hatta daha geniş olarak “Pir” anlamına gelirken, sonraları Karaçay ve Balkar bölgesinde Meryem Ana’yı nitelemekte kullanılmıştır.[1] Yarı Tanrıça konumundadır. Kimi Kadın ve Çocuk Tanrıçası olarak da görünür. Nartlarda Umay Biyçe ve Bayrım Biyçe üzerine kurulu ikili Tanrıça kültü oluşturulmuştur. Umay Biyçe, Türklerin Ana Tanrıçası Umay Hanım’dan başkası değildir ve onun tüm özelliklerini taşır. Bayrım Ana (Meryem Ana) ise Hıristiyanlığın etkisiyle gelmiştir. Moğolların Alankova Hanımı ile eş bir biçimde erkek eli değmeden hamile kalmıştır. Alankova ayışığından hamile kalmış, Meryem Ana’nın ise Baş Meleğin Tanrı’dan aldığı emirle kendisine verdiği mucize (rahmine koyduğu ruh) sonucu, babasız olarak çocuğu olmuştur. Meryem ismi İbranice Miriam, Arapça Meryem sözcüklerinden dilimize geçmiştir. Bayrım Öy, Bayrım Ana’dan istek dilenen yer, Bayrım Gün ise kendisinden istek dilenen gündür ve kimi Cuma gününe bu ad verilir[2]. Bayrım Ay ise Nevruz yani Mart ayıdır.Bay Kökü Türk inanç sisteminde mitolojik varlıkların adlarında kutsallık içeriğini bildiren bir sözcük ve köktür. Örneğin Ülgen ve onun oğulları gibi, en ulu ilâhî varlıkların ve en güçlü şamanların adlarıyla beraber yer alır. Veya "Bay Terek" (Bay Kayın) adı verilen yaşam ağacının adında da kullanılır. Bayram sözcüğü ve benzeri bir mana taşıyan Bay-gün tekrar bu kavramla alakalıdır. Moğolcada "Boyan", "Bayan", "Buyan" ve "Poyan" gibi kişi adlarının içerisinde de korunmuştur. Bay/Pay/May kökü. mana itibariyle efsun, büyü, dua ve kurban, şölen, bayram ve benzeri anlayışlarla bağlılık içerir. Anadolu Türkçesinde "bağı" sözü, efsuncu, büyücü anlamında kullanılır. Altaylarda, "baylu" sözü, dokunulmaz, mübarek ve yasak anlamına gelir. Slav dillerine bu kökten geçen bazı kelimeler vardır. Örneğin Sırp-Hırvatça'da kullanılan, "Bayati" (büyülemek, efsunlamak, fala bakmak) gibi...Etimoloji (Bay) kökünden türemiştir. Kutluluk anlamı vardır. Bayram kelimesiyle kökteştir.