Kronos

[CeyLaN]

Kronos Uranos ve Gaia'nın son oğlu olan Kronos titanlar soyundandır ve babası Uranos'u erkeklikten yoksun etmekle birinci kuşak tanrıların egemenliğine son vermiş, ikinci kuşağı başa geçirmiştir. Bu özelliği ile mitolojide önemli bir yeri vardır. Beş erkek titan ve altı kız titanın doğuşundan sonra Kronos'un dünyaya gelişini Hesiodos şu şekilde anlatır: Bunlardan sonra Kronos geldi dünyaya, o art düşünceli tanrı, en belalısı Toprak oğullarının. Ve Kronos diş biledi yıldızlı babasına.[1] Kronos'tan sonra Toprak Ana (Gaia) Kyklopları ve Hekatonkheir'leri doğurduğu halde, Uranos hepsini çıkar çıkmaz Gaia'nın karnına art tıkmakta, ve böylece onu inletmektedir. Gaia bir düzen kurar ve o düzeni oğlu Kronos, eliyle gerçekleştirir. Kronos ile ilgili iki efsane de Hesiodos'un Thegonia'sında anlatılmaktadır. Homeros destanlarında adı geçer, Zeus ve Hera'ya soyadı olarak Kronides (Kronos oğlu) denir. Kronos'un Zeus eliyle yer altına kapatıldığına da değinilir, ama efsane olarak anlatılmaz. Uranos, Kronos, Zeus efsanesinde iki kez görülen babanın oğluna baskı yapıp oğlunun ayaklanması, ve babasını alt ederek egemenliğini elinden alması teması, hele doğan varlıkları yutmak gibi ilkel motiflerde Yunan mythosuna dışarıdan katılmış öğelerdir. Kaynağı güneydoğu Akdeniz çevresinde bulunan bu efsanelerin Yunanlılara Fenikeliler yoluyla geçtiği düşünülmektedir. Homeros'un İonya'sında bunlar bilindiği halde pek tutunmadığı da destanlardan belli olmaktadır. Hesiodos'un tesir altında kalarak anlattığı bu masallar Yunan mythos'unda tek örnek olmak bakımından alaka çekicidir. Kronos'un, annesi Gaia tarafından eline verildiği çelik tırpanla babası Uranos'un hayalarını kesmesi, tanrı kuşakları arasında yaşanılan çekişmenin ilk aşamasıdır. Uranos'un erkeklik organından akan kanlardan Erinys'ler ve spermasından Aphrodite doğar. Kronos'un Philyra ile birleşmesinden yarı at, yarı insan olan Kheiron doğmuştur. Başka efsanelerde de Hephaistos ya da Aphrodite'nin babası olarak da geçer. Orfik tarikat geleneğinde Kronos Zeus ile barışmış ve mesut bir şekilde adalarında yaşar gibi gösterilirler. Bu kaynaklara göre ise Kronos yeryüzünde iyiliği ve bereketi kuran ilk tanrıdır. Onun egemen olduğu çağ Altın Çağı'na rastlamaktadır. Hesiodos'un anlattığı Çağlar Efsanesi Kronos ile ilişkili olarak özellikle Roma'da tutunmuş ve Saturnus Çağı üstündeki efsaneler, birçok şairi etkilemiştir.