II Meşrutiyet Dönemi (1908-1918)
II. Meşrutiyet Dönemi (1908-1918) · Meşrutiyet, hükümdar ile beraber bir meclisin ülke yönetiminde bulunmasıdır. · Osmanlı Devleti’nde I. Meşruiyet, 23 Aralık 1876’da Jön Türklerin baskısıyla II. Abdülhamit tarafından duyuru edilmişti. · İlk Osmanlı Mebusan Meclisi 20 Mart 1877’de açıldı. · İlk Osmanlı anayasası, Kanun-i Esâsî yürürlüğe girdi. · I. Meşruiyet Dönemi, çok uzun sürmedi. · 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın çıkması ve azınlık milletvekillerinin yıkıcı faaliyetleri üzerine Sultan II. Abdülhamit, Meşrutiyet’i kaldırdı ve Mebusan Meclisi’ni kapattı. · Meşruiyet taraftarı olan Jön Türkler, İttihad-ı Osmânî Cemiyeti’ni kurdular. Sonra bu cemiyet, İttihat ve Terakki Cemiyeti adını aldı (1889). · Osmanlıcılık fikrini savunan bu cemiyet, Makedonya’da örgütlendiler. · İngiltere ve Rusya’nın 10 Haziran 1908’de Reval’de bir araya gelerek Makedonya’nın özerkliğine karar vermeleri İttihatçıları harekete geçirdi. · Osmanlı Devleti’nin parçalanacağından endişe eden İttihatçılar, II. Abdülhamit’e Meşrutiyet’i duyuru etmesi için baskı yaptılar ve Rumeli'de ayaklandılar. · Hürriyet Taburları kurularak kamu ayaklandırıldı. · Resneli Niyazi ve Enver Paşa’nın isyanları üzerine, ülkenin iç savaşa sürüklenmesini istemeyen II. Abdülhamit, Meşrutiyet’i yine duyuru etmek zorunda kaldı (1908). · Kanun-i Esâsî yine yürürlüğe kondu. · Osmanlı Mebusan Meclisi, yine oluşturuldu. · Seçimlerde, İttihat ve Terakki üyeleri başarılı oldu. Not: İttihatçıların, Meşrutiyet ve ülke yönetimi için ağırbaşlı bir hazırlığı olmadığından beklenen sonuçlar alınamamış, Meşrutiyet’e geçişte iktidar boşluğu ve kargaşa yaşanmıştır.
|