Bağırsağın divertküler hastalığı

[NurPeri]

Tanımı: Kalın bağırsağın iç yüzeyinin zayıf noktalardan dışarı doğru kese şeklinde fıtıklaşmasına bağırsak divertikülü adı verilir. Birden çok divertikülün yer aldığı durumlara ise ‘divertikülozis koli’ veya bağırsak divertikülozisi adı verilir. Bağırsağın kas tabakasına damarların girdiği noktalarda divertiküller gelişir. Kalın bağırsakta yer saha divertiküllerin iltihaplanmasına divertikülit adı verilir. Sıklığı: Bağırsağın divertiküler hastalığı, 30 yaş altında % 5-10 sıklıkta, 50 yaş üzerinde % 30 sıklıkta, 70 yaş üzerinde % 50 sıklıkta ve 85 yaş üzerinde % 66 sıklıkta kalın bağırsak divertikülleri görülür. Erkeklerde daha sıktır. Risk faktörleri: Liften fukara diyetle beslenme, şişmanlık, hareketsizlik, kortizon kullanımı, antiromatizmal ilaçların kullanımı, aşırı alkol, sigara ve kafein tüketimi ve polikistik böbrek hastalığı zemininde kalın bağırsağın divertiküler hastalığı için müsait zemin oluşur. Belirtileri: Kalın bağırsak divertiküler hastalığında kramp tarzında karın ağrısı, gaz, karında aşırı şişkinlik hissi ve dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, titreme, yüksek ateş, bulantı, kusma, idar yaparken yanma, kabızlık veya ishal gibi belirtiler meydana gelir. Belirtiler dışkılama ve gaz çıkartma sonrasında geriler. Başlıca komplikasyonlar: Kalın bağırsak divertiküler hastalığının divertikülit, kanama, delinme ve iltihap gelişimi gibi komplikasyonları görülür. Hayati risk: Delinme varlığında % 20-40 oranında hayati risk görülür. Tanı: Karın tomografisi, sistografi, kolonoskopi ve ultrasonografi ile kalın bağırsak divertiküler hastalığı tanısı konulabilir. Ameliyatsız tedavi: Divertikülitin ilk basamak tedavisi diyet kısıtlaması ve antibiyotik ile gerçekleştirilir. Bu tedavi bağırsak divertiküliti olan hastaların yaklaşık % 70-100’ünde başarılı sonuç verir. Bu girişken müsait şekilde atlatılabilirse, bol lifli diyet ile divertikülitin yine oluşması % 70 oranında önlenebilir. Genelikle 2 cm’den küçük çaptaki apselerin antibiyotik tedavisi ile iyileştikleri gözlenmektedir. Yaygın karın zarı iltihabı (peritonit), antibiyotik tedavisinin başarısız olması, apsenin boşaltılmasına rağmen devam eden sepsis bulgularının varlığı, bağışıklığı baskılanmış olan hastalarda, durdurulamayan bağırsak kanaması durumlarında, apsenin dren ile boşaltılmasına rağmen bulgular gerilemezse cerrahi tedavi gerekir. Ameliyat yöntemleri: Açık ameliyat veya laparoskopik (kapalı veya kansız) ameliyat ile sorunlu kalın bağırsak bölümü yerinden alınır. Laparoskopi, daha az ağrılı olması, ameliyat sonrasında daha düşük kesi fıtığı gelişimi ve erken işe art dönme gibi avantajlar sağlar. Hastanede yatış: Ortalama 3-10 gündür. İşe art dönme: 15 gün içinde işe art dönülebilir. Ameliyat sonrasında kısıtlama: kabızlığa yol açacak gıdalar kısıtlanır ve liften varlıklı diyetle beslenme önerilir. Dikişlerin alınması: Ameliyat türüne göre dikişler ameliyattan sonraki 7-15 günlük sürede alınırlar. Dr.Taviloglu