Kalp sağlığında beslenmenin önemi

[Merve]

Kalp sağlığında beslenmenin önemi

Kalbimiz, yumruğumuz büyüklüğünde minik bir kas pompası. Ama işlevi öyle büyük ki, değer biçilmez bir yaşam pınarı. Onun sağlıklı çalışması için bilinçli beslenmek gerekiyor. Bu konuda Kardiyolog Uzman Doktor Cem Demirbolat'ın görüşlerini aldık.

Kalbimiz en çalışkan organımız. Anne karnında 6 haftalıkken çalışmaya başlayan kalbimiz, bir ömür boyu hiç durmaksızın çalışıyor. Bir kas pompası olan bu değerli organ, günde yaklaşık 100 bin kez genişleyip kasılıyor ve yaklaşık 6200-10000 litre kanın tüm vücutta dolaşmasını sağlıyor. Bir diğer deyişle o, kanın vücudumuzda durmaksızın akmasını sağlayan bir yaşam pınarı.
Hal böyle olunca, kalbin çalışmasını engelleyen her şeyin derhal ayrım edilmesi ve art dönüşü olmayan olası hasarları önlemek için tedavi edilmesi gerekiyor.
Kalp ve damar hastalıkları kanserden sonra tüm dünyada en çok ölüme sebebiyet veren hastalıklardan biri. Türk Kardiyoloji Vakfı'nın verdiği bilgilere göre, ülkemizde 2 milyon koroner yürek hastası var ve her yıl 160 bin kişi bu hastalıktan yaşamını yitiriyor. Önlem alınmazsa bu sayının 2020 yılında 300 bine ulaşacağı tahmin ediliyor.
Türk yürek Vakfı doktorlarından Kardiyolog Uzman Dr. Cem Demirbolat, ürkütücü bir artış gösteren yürek hastalıklarından korunmada en büyük etkenin bilinçli olmak ve dengeli beslenmek olduğunu söylüyor.


Doktora ne vakit başvurmalı?
Önce yürek hastalıkları riskini ne kadar taşıdığınızı araştırın:
40 yaşından büyük olmak; yüksek tansiyon, şişmanlık, sigara içmek, ailede yürek hastası bireylerin bulunması; şeker hastalığı, yüksek kolesterol ve koruyucu kolesterol seviyesinin düşük olması.
Yukarıdaki risk faktörlerinden en az 2 veya daha fazlasına sahipseniz, hastalığa yakalanma riskiniz yüksek demektir. Bu konuda risk taşımayan erkeklerin 40 yaşından sonra, kadınların ise menopozdan sonra mutlaka bir kardiyolog tarafından muayene edilmesi ve lüzumlu tetkiklerin yapılması gerekiyor. Ancak sigara içenlerin, şeker hastası olanların, yüksek tansiyonu olanların ve ailesinde yürek krizi hikâyesi bulunanların bu yaşı beklemeden belli aralıklarla doktora muayene olmaları ve lüzumlu tetkikleri yaptırmaları gerekiyor. Ayrıca, hiçbir şikâyet olmasa da kan şekeri, kanın kolesterol ve trigliserid düzeyi belli aralıklarla denetim edilmeli.



Kalp hastalıkları belirtileri nelerdir?


Göğüste ağrı
Göğsün orta kısmında sıkıştırıcı ve yanma tarzında; çene, omuz veya kol gibi bölgelere yayılan bir ağrı.



Çarpıntı
Kalpte çarpıntı, yürek atışlarında hızlanma ve düzensizlik.



Nefes darlığı
Nefes alıp verirken sıkıntı çekmek ve soluk alamama hissi.




Güçsüzlük
Baygınlık hissi ve çabuk yorulma


Bulantı
Titreme,terleme ve nabızda zayıflama


Ayaklarda şişme
Bacak ve ayak üzerine parmak basılınca çökme yapan şişlikler.


Bayılma
Öksürük,ses kısıklığı,dudak ve parmaklarda morarma.


Beslenmenin etkisi
Beslenme, yürek sağlığı için hayati bir önem taşıyor. Küçük yaşlarda edinilen dengeli beslenme alışkanlığı, ilerleyen yaşlarda umumi sağlığı olduğu kadar kalbi de koruyup olası hastalıkları önlüyor.
Kalp sağlığını korumak için çok özel bir diyet uygulamak gerekmiyor. Vücudun ihtiyaç duyduğu besinlerin alınması yeterli. Ancak bazı gıdalar kan kolesterolünü düşürücü etkili, bazıları ise kalbe zararlı yağları içeriyor. Tıka basa aş zararlı. Fazla miktarda alınan protein ve karbonhidrat vücutta yağa dönüşerek depolanıyor. Günlük yekün kalorinin yüzde 30'u yağlardan alınmalı. Bu miktar erkekler için 55-70 gr,kadın için 50-60 gr olmalıdır.Açıkta satılan ve ne tür yağlarla hazırlandığı bilinmeyen yiyeceklerden ırak durmalı.Margarin ve tereyağı gibi katı yağlar kalbe zararlı,oysa zeytinyağı kalbi koruyor.Ne var ki,bu konuda da aşırıya kaçmamak gerekiyor.Çünkü,aşırı zeytinyağı alımı vücutta depolanarak kolesterol sentezini hazırlıyor.


Hangi besinler serbest hangileri yasak?
Uzman Dr. Cem Demirbolat'ın önerileri ışığında sık tükettiğimiz gıda gruplarını ele alarak yararlı ve zararlı besinleri saptayabiliriz.





Tahıl,baklagil ve unlu gıdalar
Kepekli ve çavdar ekmeği, yulaf ezmesi, makarna, erişte, bulgur, pirinç, fasulye, nohut ve mercimek aş serbest ancak, ölçülü miktarda olmak şartıyla. Bunun yanı sıra poğaça, kurabiye ve yağlı bisküvilerden ırak durulmalı.




Süt ürünleri
Yağsız veya yağı alınmış süt ürünleri, peynir ve yoğurt, haftada 2 haşlanmış yumurta yenilebilir. Yumurta akında ise sınır yok. Yasak olanlar; süt kreması, kaymak, krem şanti, krem peynir ve tereyağı.






Sebze ve meyveler
Taze meyve aş serbest ancak, aşırı meyve vücutta yağa dönüşebiliyor. Sebze kızartması ya da patates cipsi ise kesinlikle tehlikeli.




Et ve deniz ürünleri
Et ve salam, sucuk gibi şarküteri ürünlerinden ırak durmak gerekiyor. Yağsız dana eti, tavuk, balık ızgara, yenebilir. Karides, kalamar, midye ve istakozda bol miktarda kolesterol bulunuyor.



Kuruyemişler
Ceviz, badem, kestane ve fındık doymamış yağlardan varlıklı olduğu için kan kolesterolünü düşürerek kalbi koruyor. Buna karşılık yer fıstığı ve antepfıstığı gibi tuzlu kuruyemişler az miktarda tüketilmeli.





İçecek ve alkol
Çay,kahve,neskafe,az kalorili meşrubatlar,domates suyu ve taze meyve suları içilebilir.Alkol yasak.



Tatlılar
Pasta ve kek gibi yüksek kolesterol ve yağ içerikli tatlılar yerine sütlü tatlılar, aşure, pestil ve meyve salataları aş daha yararlı.



Kalbi seven besinler


Fındık,ceviz
Mono doymamış yağ sayesinde kolesterolü düşürüyor. Çinko, lif ve magnezyumun yanı sıra damarları koruyan E vitamini içeriyor. Koz ayrıca kalbi koruyucu omega-3 adlı yağ asitleri içeriyor.



Elma
Günde 1 elma yürek hastalıklarından koruyor. İçeriğindeki pektin adlı lif, kolesterolün damar cidarına geçmesini engelliyor.



Soğan,sarmısak
Soğanla sarımsak yürek sağlığında çok önemli rol oynuyor. Kanın pıhtılaşmasını önlerken, kolesterolün damarlara ziyan vermesini engelliyor.



Domates
İçeriğindeki likopen adlı madde, kolesterolü önlüyor. Likopenin piştikçe değeri artıyor, bu nedenle domates salçası kolesterole karşı etkili bir silah.



Greyfurt
Bol C vitamini ve az kalori içeren greyfurt, damarları koruyor.



Zeytinyağı
Kandaki kolesterol miktarını düşürüp kan basıncını düzenliyor.



Pirinç
E ve B vitaminleri ile pirinç, kolesterola karşı savaşıyor.



Yulaf
Yulaf ve yulaf gevreği kolesterolün bir numaralı düşmanı. İçerdiği lif sayesinde kolesterol vücuttan atılıyor. Günde 1-1/2 fincan yulaf kandaki kolesterol miktarını yaklaşık yüzde 20 oranında düşürüyor.



Çay
Kalp için son radde yararlı bir içecek. İçerdiği antioksidan maddeler kolesterolün damarlarda birikmesini ve kan pıhtılarının damarları tıkamasını önlüyor.



Balık
Yapılan araştırmalara göre, günde ortalama 30 gr balık yiyen kişilerde yürek hastalığından ölme riskinin yemeyenlere göre yüzde 50 daha az olduğu belirlenmiş.Balıktaki yağlar kalpteki ritm bozukluklarını önlerken,kan hücrelerinin birbirine yapışmasını ve pıhtılaşmayı engelliyor.