Dogma 10 yılı geride bıraktı

[RocKa]

Dogma 10 yılı geride bıraktı


Lars von Trier ve Thomas Vinterberg'in başını çektiği, sinemada doğallığı savunan 'Dogma 95' hareketi 10 yaşında. Vinterberg 'Yapım ve seyirci arasında kalan her şeyi yasakladık' diyor

Bundan 10 yıl önce Danimarkalı iki yönetmen arkadaş Lars Von Trier ve Thomas Vinterberg aş masasında bir araya geldi ve film çekmek üzerine bildikleri her şeyi unutmaya karar verdi. Sinemadaki ilüzyon ve aşırılıklara karşı 10 maddelik bir manifesto hazırladılar. Manifestonun özünde arı bir sinema yanında kolektif çalışarak spontan film çekimi savunuluyordu. 1995 yılında sinemanın 100. yılı kutlaması için Paris'teki Odeon Tiyatrosu'na davetli olarak katılan Lars Von Trier, konuşma yapmak üzere kürsüye geldiğinde yüksek sesle bu manifestoyu okudu. Böylece 'Dogma 95' hareketi artık yola çıkmıştı.
Aradan geçen 10 yılda aralarında 'Gerizekâlılar', 'İtalyanca Aşk Başkadır', 'Şölen' gibi önemli festivallerde ses getiren yapımların da bulunduğu 40 Dogma filmi çekildi. Hollywood'un yaklaşımının bilakis Dogmacılar için sinema yalnızca özel efektlerden, heyecandan ibaret değildi, aslolan bir hikâye anlatılması ve bunun iyi anlatılmasıydı. Dogma'nın öncülerinden Thomas Vinterberg Normal olarak bir filmde yaptığımız her şeyi (müzik, donanım, efektler) yani oyuncu ile katıksız yapım ve seyirci arasında kalan her şeyi yasaklamanın eğlenceli olacağını düşündük" diyor ve ekliyor "Bu, belki de hayatımdaki en yaratıcı andı".Başlarda kimse Dogma'yı yeteri kadar ciddiye almadı. Ta ki Vinterberg'in 'Şölen' isimli yapımı (Film 22. İstanbul Film Festivali'nde de gösterilmişti) Cannes'da Jüri Büyük Ödülü alana kadar. Bundan sonra Avrupa, Asya ve ABD'li yönetmenler harekete güç katmaya başladı. Öyle ki Dogma, Hollywood'a bile çekici geldi. Lars von Trier'in 2003'teki 'Dogville'i bütün dünyada büyük başarı yakaladı.
Dogma yönetmenlerinden, 'Küçük Aksilikler' isimli filmiyle 52. Berlin Film Festivali'nde 'En İyi Avrupa Filmi Ödülü'ne değer görülen Annette K. Olesen ise sınırlar içinde çalışmanın kendisine çok daha çok özgürlük kazandırdığını belirtiyor: "İlerlemenizi muhafaza etmek için bir sanatçı olarak kendi kendinizle oyunlar oynamanız gerekiyor. İş için çok tazeleyici buldum. Bu, benim için özgürlüğün ruhuydu."
Dogma, yeni iş ortaklıklarını da ortaya çıkardı. Yönetmen Chris Kentis ve yapımcı Laura Lau'nın bir araya gelmesi gibi. Sonuç 'Açık Deniz' filmiydi. Artık gişelerde, düşük-bütçeli ve bağımsız yapımların sayısı 10 yıl öncesine nazaran daha çok ve Dogma'nın arkasındaki güdü bugün eskisi kadar güçlü değil. Ancak Dogma'nın yarattığı tesir hala da yadsınamaz. Vinterberg durumu şu cümlelerle açıklıyor: "Dogma bir şeye karşı tepkiydi ve şimdi Dogma insanların yeniden tepkili olması için bir şey olabilir. Yani, Dogma bugün için hâlâ yaşıyor."
(Time)