Yeraltı suları ve Kaynaklar

[Lucas]

Yeraltı suları ve Kaynaklar YER ALTI SULARI Yağışlarla yer yüzüne inen suların geçirimli tabakadan yer altına sızarak , yer altında oluşturdukları sulara yer altı suları denir. Yer Altı Sularının Beslenmesinde Etkili Olan Faktörler Yağış miktarı, Yağış türü : Yağışlar kar şeklinde ise beslenme çok olur. Zeminin geçirimliliği : Alüvyal ve karstik alanlarda geçirimlilik fazladır. Bu sebeple buralar yer altı suları bakımından zengindir. Arazinin eğimi :eğimin az olduğu alanlarda beslenme daha fazladır. Bitki örtüsü: Yüzeysel akımı engellediği için. TABAN SUYU Alüvyal ovaların tabanında bulunurlar. Altta geçirimsiz tabaka ile sınırlandırılmış geçirimli tabaka üzerinde biriken sulardır. Beslenme durumuna göre taban suları kimi yüzeye kadar çıkabilir. Yer altı su seviyesinin düşük olduğu alanlarda ise kuyu açmak suretiyle bu sulardan faydalanılır. Türkiye taban suları bakımından zengindir. Ör: Ege Bölgesinin çöküntü ovaları, Konya,Kayseri, Erzurum, Erzincan, Elazığ, Bursa, Adapazarı gibi. Yer altı sularının yine yeryüzüne çıktığı yere kaynak denir SOĞUK SU KAYNAKLARISularını yağışlarla yeryüzünden alırlar. Sularının sıcaklığı ve akımları yıl boyunca değişir. BAŞLICALARI TABAKA KAYNAĞI (YAMAÇ) Geçirimli tabakların uç kısmından suların yüzeye çıktığı yerdir. KARSTİK KAYNAK (VOKLÜZ) Kalkerli arazilerde yer yüzüne çıkan kaynaklardır. En çok Akdeniz Bölgesinde görülür. Ör: Düden suyu Karstik kaynakların suları çok gürdür. Bu kaynakların en önemli özelliği sularının bol miktarda kireç içermesidir. ARTEZYEN KAYNAĞI Tekne biçimindeki iki geçirimsiz tabakalar arasındaki geçirimli tabakaya açılan bir sondaj ile suların püskürerek yer yüzüne çıkmasıdır. Diğer kaynaklardan ayrılan yanı beşeri faktörlerin etkisiyle yer yüzüne çıkmasıdır. SICAK SU KAYNAKLARI Sularını mağmaya yakın alanlardan alırlar. Suları sıcak veya ılıktır. Sularının sıcaklığı yıl boyunca aynıdır. Akım değişikliği olmaz. Bol miktarda eriyik madde içerir. Dağılışı fay hatları ile paralellik gösterir. FAY KAYNAĞI Fay hattı boyunca yeryüzüne çıkan kaynaklardır. Halk arasında bu kaynaklara ılıca, kaplıca,çermik, içme ve maden suları denilmektedir. Fay kaynakları en çok Ege Bölgesi’nde İçbatı Anadolu Bölümü’nde görülür. Ilıca-Kaplıcalara örnekler: Manisa (Kurşunlu, Urganlı, Alaşehir, Demirci), Denizli (Pamukkale, Karahayıt, Sarayköy, Buldan), Kütahya (Simav),Balıkesir (Edremit, Gönen), Sivas (Balıklı Çermik) gibi merkezlerde vardır. Bu yerlerin ortak özelliği yer yapıları kırıklı olmasıdır GAYZER KAYNAĞI Etkin haldeki volkan dağlarından değişik aralıklarla püskürerek çıkan kaynaklardır. Türkiye’de örneklerine rastlanmaz. Çünkü volkan dağlarımız sönmüştür.