(Tarih KPSS Konu Özeti) Mondros Ateşkes Antlaşması

[Lucas]

(Tarih KPSS Konu Özeti) Mondros Ateşkes Antlaşması MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 Ekim 1918)Osmanlı'nın I. Dünya Savaşından çekildiği duyuru ettiği antlaşmadır.En önemli maddelerinden biri İtilâf Devletlerin güvenliklerini tehdit edecek bir vaziyet karşısında bölgeyi işgal edebileceklerdi. İşgallere zemin h; zırladı. Başka bir madde ise altı doğu ilinde karışıklık çıkarsa işgal edebileceklerdi. Bu da ilerici Ermeni devletinin kurulmasına zemin hazırlıyordu Böylece Osmanlı Devleti fiilen sona erdi.Osmanlı'nın Mondros'u İmzalamasının Sebepleri:Bulgaristan'ın savaştan çekilmesi ile Almanya ve Avusturya ile irtibatının oradan gelen yardımların kesilmesi.Wilson Prensipleri'nin uygulanacağı düşünülmesi Mondros Ateşkes Antlaşmasının Diğer Önemli Maddeleri:• Boğazların yönetimi itilaf Devletlerine bırakılacak, tüm gemilere açık olacak.* Osmanlı, kendi iç asayişi sağlayabilecek kadar asker bulundurup gerisini terhis edecek.Osmanlı tüm silahlarını itilaf Devletler bırakacak.* Osmanlı tüm haberleşme araçlarını it Devletleri'nin kontrolünde bırakacak.Osmanlı donanması ve önemli ulaşımlarının kilit noktaları itilaf Devletleri'nin kontrolü bırakılacak.Osmanlı tüm esirleri serbest birakaç Osmanlılar'dan tutsak olanları itilaf Devletleri katı bırakmayacaktır. CEMİYETLERİtilaf Devletleri'nin bu işgalleri üzerine halkın ilk tepkileri direniş cemiyetleri kurmak olmuşturMİLLİ CEMİYETLER ZARARLI(Yararlı Cemiyetler) CEMİYETLERMilli Varlığa Düşman Cemiyetler1- Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası2- Teali İslam Cemiyeti3- Kürt Teali Cemiyeti4- VVİlson Prensipleri Muhipleri Cemiyeti5- ingiliz Muhipleri Cemiyeti6- Hürriyet ve İtilaf Cemiyeti 1- izmir Müdafaa- i Hukuk Cemiyeti/ Redd- i ilhak Cemiyeti2- Trakya Paşaeli Cemiyeti3- Trabzon Muhafaza-ı Hukuk-u Milliye Cemiyeti4- Kilikyalılar Cemiyeti5- Doğu Anadolu Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti6- Milli Kongre Cemiyeti Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler1- Rumların Kurduğua. Mavri Mira Cemiyetib. Etnik-i Eterya Cemiyetic. Pontus Rum Cemiyeti2- Ermenilerin Kurduğua. Hınçakb. Taşnak Cemiyetleri3- Yahudilerin Kurduğua. Alyans İsrailit Cemiyetia. Mavri Mira Cemiyetib. Makkabi Cemiyeti Milli Varlığa Düşman CemiyetlerSulh ve Selamet-i Osmaniye Cemiyeti: Kurtuluşun Padişaha bağlılıkla olacağını savundular.Teali İslâm Cemiyeti: Kurtuluşun İslama ve Halifeye bağlı kalarak olacağını savundular.Kürt Teali Cemiyeti: Wİlson Prensiplerine dayanarak doğuda Kürt Devleti kurmak istiyorlardı.İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngilizlerle arkadaş olup işgallere karşı çıkmamayı ve İngiliz mandasını savunuyorlardı. Dönemin sadrazamı Damat Ferit'in de bu cemiyetle ilgisi vardır.Wİlson prensipleri: Amerikan mandası istiyordu.Hürriyet ve İtilaf Fırkası: İttihat ve Terakki'ye karşıdır. Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler Mavri Mira Cemiyeti: Megalo İdea düşüncesiyle Batı Anadolu, istanbul ve Trakya'yı Yunanistan'a bağlamak istiyordu.Etniki Eterya Cemiyeti: Mavi Mira Cemiyetiy-le ortak idealleri paylaşıyordu.Rum Pontus Cemiyeti: Karadeniz'de Rum Devleti kurmak istiyordu. Bu cemiyetleri Fener Rum Patrikhanesi yönlendirdi.Taşnak ve Hınçak Cemiyeti: Ermeniler Doğu Anadolu'da devlet kurmak istiyorlardı. İstanbul Ermeni Patrikhanesi tarafından yönlendirilmiştir.Alyans - Makabi Cemiyeti: Filistin'de bağımsız bir Yahudi devleti kurmak istiyorlardı. Anadolu'da bulunan diğer azınlıkların kurduğu cemiyetlere maddi yardımda bulunuyordu.Milli Cemiyetler Trakya Paşaeli Cemiyeti: Edirne'de Mondoros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra kuruldu. Trakya'nın, Yunanistan'a katılmasını önlemeye çalışmıştır.İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti: izmir'in işgalinden önce kurulmuştu. Ege'nin Türk olduğunu ve burada yaşayan Türklerin haklarının savunulması gerektiğini öne sürdüler.Kilikyalılar Cemiyeti: Adana ve dolaylarındaki direniş hareketini teşkilâtlandırmak için kuruldu.Trabzon Müdafaa-ı Hukuk-u Milliye Cemiyeti: Bu toplum Karadeniz'de Pontus iddiasındaki Rumlara karşı kuruldu.Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti: İstanbul merkez olmak üzere Erzurum ve Elazığ'da şubeleri açılmıştır. Doğu illerinin Ermenilere verilmesini önlemek amacıyla kurulmuştur. Mustafa Kemal'in katkıları vardır. Milli Cemiyetlerin Ortak Özellikleriİşgaller karşısında bölgesel olarak kurulmuşlar, ülkenin tamamını kurtarmayı düşünmüşlerdir. Türklük duygusuyla kurulmuşlardır. İzmir'in İşgali (15 Mayıs 1919): Yunanlılar Paris Barış Konferansı'nda belirlendiği üzere izmir'i işgal ettiler. Böylece asıl cephe ve asıl düşman belirlenmiş, Anadolu'da Kuvay-ı Milliye bilincinin artmasına sebep olmuştur. Amiral Bristol Raporul (Ekim 1919)Yunanlılar'ın Batı Anadolu'daki işgalleri sırasında katliamları üzerine Osmanlı Devleti'nin isteği ile ABD heyeti İzmir civarına (Ege'ye) geldi.Rapora Göre:Batı Anadolu'da Rumlar çoğunlukta değildir.Katliamlardan Yunanlılar sorumludur.Yunan birlikleri buradan çekilmeli yerine itilaf kuvvetleri gelmelidir.Önemi: Milli mücadelemizin haklılığını gösteren ilk uluslararası belgedir.Kuvay-ı Milliye: İşgallere karşı bölgesel olarakl halkın desteğiyle kurulan direniş birlikleridir. Öne mi, bölgeseldir, ihtiyaçlarını halktan karşılardı. Düzenli orduya esas oluşturdu. Düzenli ordu kurulana kadar düşmanı oyalayıp TBMM'ye vakit kazandırdı.