OTOBÜS ŞOFÖRÜ (KAPTAN)

[CeyLaN]

TANIM Ülke içinde ve dışında otobüsle seyahat etmek isteyen insanları rahat ve güvenli bir şekilde istedikleri yere götüren kişidir. GÖREVLER - Otobüs devinim etmeden önce firma yetkililerinden yolcuların listesini alır, - Listedeki yolcuların yerlerini alıp almadıklarını denetim fiyat ve ettirir, - Otobüsü trafik kurallarına uyarak sürer, - Belirli yerlerde yolcuların ve eşyaların indirilmesini sağlar, - Otobüsün bakımını düzenli olarak yapar ve yaptırır, - Otobüste görev yapan diğer kişilerin çalışmalarını denetler, aralarında eşgüdümü sağlar, - Gerektiğinde ilkyardım hizmeti verir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER - Sürücü belgesi (E sınıfı), - Ticari taşıt kullanma belgesi (T4), - Çeşitli modellerde otobüs, - Araba için lüzumlu teknik donanım, - Yolcu listesi, çalışma çizelgesi. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Otobüs şoförü olmak isteyenlerin; - Bedence sağlam ve dayanıklı, - Göz, el ve ayaklarını eşgüdümle kullanabilen, - Görme ve işitme duyuları keskin, - Belli bir anda birçok şeyi algılayabilen, - Uyarıcılara derhal tepki verebilen, soğukkanlı, refleksleri güçlü, - Renkleri ayırt edebilen, - Sorumluluk sahibi, dikkatli, - Gece yolculuk yapabilen, uyku düzensizliğine ve uykusuzluğa dayanıklı, kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Otobüs şoförleri sürekli oturarak ve her uyarıcıya dikkat ederek çalışmak zorundadırlar. Görevlerini yaparken hiçbir şekilde başkaları ile konuşmamaları gerekir. Devamlı seyahat eden otobüs şoförlerinin düzenli yaşamları olmadığı söylenebilir. Ülkemizde yolların bakımsız ve trafik işaretlerinin yetersiz olması dolayısıyla trafik kazalarının fazlalığı bu mesleği, bir ölçüde, tehlikeli hale getirmektedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Otobüs şoförleri; - Ülkelerarası veya şehirlerarası otobüs işleten firmalarda, halk sektöründe(servis araçları,belediye otobüsleri) ve turizm işletmelerinde ücret karşılığı, - Kendi otobüsleri ile, bir otobüs işletmesine bağlı olarak çalışabilirler. Yüksekokul mezunu şoförler, bu alanda yetişmiş ilk elemanlar olacaklarından, iş bulma konusunda zorluk çekmeyecekleri söylenebilir. Turizm geliştikçe, başarılı otobüs şoförlerine duyulan ihtiyaç da artmaktadır. Iş elemanları ayrıca; - Özel sürücü kurslarında eğitici olarak görev yapabilir, - Servis taşımacılığı şirketi kurabilir veya bu şirketlerde şoför olarak görev yapabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, üniversitelere bağlı iş yüksekokullarının “Karayolu Taşımacılığı”, “Otobüs Şoförü(Kaptan) bölümlerinde verilmekte iken, bu bölüm adının “Turizm ve Seyahat İşletmeciliği” olarak değişmesi nedeniyle, “Karayolu Taşımacılığı” adıyla artık öğrenci alınmamaktadır. Bu nedenle Iş Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler “Karayolu Taşımacılığı” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır. - MEB’ ye bağlı, illerde ve ilçelerde bulunan bazı sürücü kurslarında, - 507 Sayılı yasa gereğince kurulmuş bulunan, şoförler ve otomobilciler, dolmuş veya otobüsçüler ihtisas odalarınca düzenlenen ticari taşıt kullanma eğitimi kurslarında,Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya MYO, Karayolu Taşımacılığı Bölümü ile, -Cumhuriyet Üniversitesi (Sivas), Akmağdeni Iş Yüksekokulu, “Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” programlarında verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Özel sürücü kurslarında iş eğitimi alabilmek için; en az ilkokul mezunu olmak ve 23 yaşından gün almış olmak gerekmektedir. Ticari taşıt kullanma belgesi (T4) alabilmek için 507 Sayılı kanuna tabi ilgili ihtisas odasının üyesi ya da 5590 Sayılı kanuna tabi endüstri ve ticaret odalarının üyesi olmak veya üyelerin yanında çalışıyor olmak gerekmektedir."Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” önlisans programına girebilmek için,Lise veya dengi mektep mezunu olmak,Merkezi sistemle yapılan Öğrenci Seçme Sınavı’nda(ÖSS), yeterli "EŞİT AĞIRLIK (EA-1)" puan almak gerekmektedir. Ayrıca: Erkek ve TC vatandaşı olmak, Boyu en az 1,65 m’den kısa olmamak , boy uzunluğunun cm olarak anlatım edilen değerin son iki rakamından en çok 5 çok , 15 eksik kilo ağırlıkta olmak, Dilinde kekemelik, pelteklik, tutukluk olmamak, Sürücü belgesi almaya mani sağlık sorunu olmadığını, sağlık raporu ile kanıtlamak, Kayıt tarihinde 20 yaşını tamamlamış olmak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Yüksek öğretim programında mesleğin eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince; Beden Eğitimi, Türk Dili, Yabancı Dil, Matematik, Fizik gibi umumi dersler ile Umumi Trafik Bilgisi, İlk Yardım ve Sağlık Bilgisi, Davranış Bilimleri, İleri Sürücülük Teknikleri, Meteoroloji, Sigorta ve Taşımacılık Hukuku, Uygulamalı Sürücü Eğitimi, Sürüş Psikolojisi dersleri okutulmaktadır.Özel sürücü kurslarında iş eğitiminin süresi 2 aydır. Bu sürenin yaklaşık 5 haftalık kısmında Trafik, Motor,İlk Yardım dersleri teorik olarak öğretilmekte, kalan 3 haftada ise uygulamalı olarak otobüs kullanılması öğretilmektedir.Ticari taşıt kullanma eğitiminin süresi 50 saattir. Bu süre içinde Trafik mevzuatı ve kuralları, ilkyardım, çevre, taşıt bakımı ve işletme bilgisi, halkla ilişkiler gibi dersler verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Kişi başarısını kanıtladıkça daha büyük firmalarda görev alabilirler. Ayrıca ileri derecede sürüş teknikleri uzmanı olarak eğitim faaliyetlerine katılabilir. "Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, Seyahat İşletmeciliği, Turizm İşletmeciliği, Turist Rehberliği, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik, Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği Öğretmenliği lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. BENZER MESLEKLER - Diğer şoförlükler (otomobil, minibüs, kamyon şoförlükleri), - Gemi kaptanlığı, - Pilotluk. BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU Özel sürücü ve ticari taşıt kullanma belgesi eğitimi kurslarında, iş eğitimi süresince bir kazanç olmayıp, kurs ücret karşılığı verilmektedir. otobüs şoförlüğü (kaptan) programında okuyan öğrenciler eğitim süresince, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun; öğrenim kredisi, harç kredisi ve vatan imkanlarından yararlanabilir, ayrıca halk ve özel, kuruluş ve kuruluşların, burs ve vatan imkanlarından yararlanabilirler. Otobüs şoförlerinin kazançları bağlı oldukları firmanın büyüklüğüne, seferlerin yurtiçinde veya yurtdışında olmasına göre değişmektedir. Başlangıç ücret asgari ücret düzeyinden başlayabilmekte, şoförün başarısına, yabancı dil bilgisine ve yurtdışında ırak yollarda görev yapabilmesine bağlı olarak yükselmektedir. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER - İlgili Eğitim Kurumları, - Özel Sürücü Kursları, -Türkiye İş Kurumu Umumi Müdürlüğü Ankara Iş Danışm Merkezi, -Bünyesinde Iş Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri Kaynak: İskur