Epilepsi hastalarının anne olmasıyla ilgili bilgiler
Epilepsi hastalarının ebeveyn olmasıyla ilgili bilgiler Epilepsi hastası bir kadının ebeveyn olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Naz Yeni: Kullanılan ilaçlar, ebeveyn sütüne değişken oranlarda geçer. Ebeveyn sütünün yararlarını göz önünde bulundurup emzirilmesi önerilir. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Azası ve Türk Nöroloji Derneği Epilepsi Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Naz Yeni, epilepsi hastalarının ebeveyn olmasıyla alakalı bilgiler verdi... Epilepsi hastası bir kadın ebeveyn olabilir mi? Epilepsi hastaları çocuk sahibi olabilirler. Ancak ilaçların teratojen (anne karnındaki bebekte sakatlık ve oluşum bozukluğuna kapı aralayan) tesirleri olabileceği unutulmamalı. Hamile kalmadan önce nöroloji doktoru ile konuşulup gebelik tasarılaması yapılmalı. İLAÇLAR BIRAKILMAMALI Gebe bir epilepsi hastasında ortaya çıkabilecek meseleler nedir? Neler yapılabilir? Şuursuz hastalar, hamile kaldıklarını öğrenir öğrenmez korkup birdenbire ilaçlarını kesebiliyor. Bu da ağır ve tekrarlayıcı nöbetlere kapı aralayabiliyor; hem annenin, hem de fetüsün hayatı tehlikeye giriyor. İlaçlar rizikolu olsa da, gebelik döneminde rehabilitasyona devam edilmeli. Gebelik sürecinde, nöbet sıklığının artma ihtimali var mı? Şayet hastanın nöbetleri hamile kalmadan önce denetim altına alınmışsa, hamilelik döneminde nöbet geçirme ihtimali çok düşüktür. Hem de böyle vaziyetlerde dokuz aylık müddette epilepsi nöbetlerine hiç rastlanmayabiliyor. Fakat kimi gebeliğe ait nedenlerden dolayı nöbet artışı görebiliyoruz. Peki, nöbet artışının nedenleri nedir? En ehemmiyetli neden; ilaçları bırakmak. Ayrı olarak gebelik sürecinde ilaçların kandaki düzeyleri düşebilir; bu da nöbet geçirmelerine neden olabiliyor. Bu vaziyette, hastaya verilen ilaçların artırılması önerilmiyor. Zira bu vaziyette bebek negatif etkilenebiliyor. Hastaya, bebekten vazgeçmesini öneriyor musunuz? Biz böyle bir teklifte bulunmuyoruz; aileye rizikoları ve meseleleri anlatıyoruz. Bir takım hastalarımız rehabilitasyona dirençli olabiliyor, başka bir deyişle kullandıkları ilaçlara karşın nöbet geçirebiliyorlar. Bilhassa iki-üç ilaç kullanan hastalarda nöbetler sık yine ediyorsa; erken doğum, sakat doğum ve düşük kilolu doğum rizikoları bulunuyor. Bu gibi vaziyetlerde gebelik öncesi ilaçları en üye indirmeye çalışıyoruz. Epilepsi hastası bir anne, çocuğunu emzirebilir mi? Kullanılan ilaçlar, ebeveyn sütüne değişken oranlarda geçer. Ebeveyn sütünün yararları göz önünde bulundurularak, yeni doğum yapmış hastalara ebeveyn sütü ver mesi önerilir. Ebeveyn adayının; kullandığı ilaca göre süt verip veremeyeceğini hekimiyle müzakeresi ve yeni doğan bebeğin ilaca maruz kalması halinde yakından izlemesi gerekir. EPİLEPSİ GENETİK HASTALIK OLABİLİR Epilepsi, ebeveyn karnındaki bebeğe genetik olarak geçebilir mi? Son zamanlarda genetik üzerine araştırmalar hızlanmıştır. Diyabet, hipertansiyon gibi pek çok yaygın hastalığın genetik yatkınlık üzerinde ortaya çıkabildiği biliniyor. Ancak etrafsal faktörlerin, yani kötü beslenme ve sigara gibi alışkanlıkların da bu hastalıkları kolaylaştırdığı bilinmektedir. Epilepsi de bu hastalıklardan değişik değildir. İrsiyetle alakalı hiçbir ailesel yük olmaksızın ortaya çıkan epilepsi, hastaların küçük bir bölümünde genetik bir özellik gösterir. Mesela, trafik kazasına bağlı baş darbesi saha bir hastada gelişen epilepsinin, irsiyetsel olduğunu düşünemeyiz. Hamilelikte kullanılacak epilepsi ilaçları bebeğe ziyan verebilir mi? İlaçların teratojen tesirleri olabileceği olabilir. İlaçlar rizikolu de olsa, ihtiyaç duyulan tedbirler alınmak kaydıyla ilaç kullanırken gebelik olasıdır. NÖBETLER BEBEĞİ FAZLA ETKİLEMEZ Gebelik sürecinde olabilecek epileptik nöbetler bebeği etkiler mi? Bu konuda net bir bilgi yok; olabilir de, olmayabilir de... Nöbet geçirmenin kendisi de bir sorun yaratabilir. Bu vaziyete konusunda yeterli data sahibi olmadığımız için net bir şey söyleyemiyoruz. Epilepsi hastalarında erken doğum, düşük kilo rizikosu olabiliyor. Ancak bunun gebelikte geçirilen nöbetlere direk bağlı olduğuna ait daha bir neden-netice ilişkisi heyetmiş değil.
|