Çocuklarda Okb (Takıntı Hastalığı)

[Doroti]

Çocuklarda Okb (Takıntı Hastalığı) Obsesif-kompülsif davranışlar çocuklarda ve gençlerde yaygın olarak bulunurlar. Bunlar gerçekte çocukluk döneminde normal olarak görülen ritüeller ve yanlış inançlar şeklindedir. Çocukluk çağının bu normal ritüelleri çoğu zaman, şanslı sayılarının olması, yürürken yer karo ve çizgilere basmama, işleri düzgün yapma gibi biçimlerdedir ve bunlar normal günlük işlevlerin içinde bulunurlar. Hatta bu ritüeller sosyalleşmeyi artırmak, anksiyeteyi denetim etmeyi öğretmek ve çocukların gelişimini hızlandırmak gibi işlevlere sahiptirler. Oysa OKB ritüelleri işlev bozukluğu yaratan, oldukça rahatsızlık verici ve sosyal izolasyona sebep olacak biçimdedirler. Ayrıca içerik olarak da (temizlik, denetim etme, tekrarlama, istifleme gibi) farklı biçimdedirler. Obsesif - kompülsif düşünce ve davranışlar da, gereksiz, yersiz, engelleyici ve rahatsız edici biçimde ortaya çıkar ve tedavi gerektiren bir arıza olarak görülürler. Sıkıntı ve gerginlik yaratan, güvenlik duygusunu azaltan her durumda ortaya çıkabilirler. Çocuklarda, ayrılık veya ayrılık ihtimali taşıyan her değişiklik bu durumların başında gelir. Sıkıntılı durumlarda, sıkıntı ile orantısız düzeyde ortaya çıkıp, sıkıntı yaratan vaziyet geçse bile devam ederler. Belirtileri: Çocuklarda ve ergenlerde en sık görülen belirtiler, bulaşma korkuları ve buna eşlik eden kompulsif el yıkama ve kaçınmadır. Anne-babasının ya da kendisinin güvenliğine ilişkin obsesif endişe oldukça yaygındır. Denetim kompulsiyonu sık görülen bir başka belirtidir ve daha yaygın bir obsesif düşüncenin belirtisi de olabilmektedir. Örneğin, çocuk başkalarına ziyan vermediğinin kanıtlarını toplamaya çalışıyor olabilir. Böyle çocukların yaptıkları şeyleri ebeveyn babalarına onaylattıklarını, sürekli olarak akıllarına gelen kötü düşünceyi sıkıcı bir biçimde anlattıklarını ya da sürekli olarak onlardan güvence istediklerini görürüz. Sayma, düzenleme, dokunma kompulsiyonları da oldukça yaygındır. Bir kısmı, belli bir obsesif endişeyi gidermek için yapılsa da; çoğu kompulsiyon "tam doğru" olana kadar tekrarlama biçimindedir. "Tam doğru" olana kadar yapma çabası zihinsel ritüeller (sessizce dua etme, belli kelimeleri tekrarlama, belli bir şeyi düşünme, bir şeye belli bir biçimde bakma, vb.) biçiminde de olabilir. Bu tekrarlamalar, akademik performansı da bozabilir. İstifleme (hoarding), yetişkinlere kıyasla çocuklarda daha ender görülür ve tedaviye daha dirençli bir alt gruptur. Bir diğer ender biçim obsesyonel yavaşlıktır ve bu da tedaviye oldukça dirençlidir. Tedavi: İlaç tedavileri ve bilişsel-davranışçı terapinin (BDT), tek başına ya da her ikisinin beraber yürütüldüğü şekildeki tedavinin OKB hastalarında en etkili olduğu fikri bilimsel çalışmalarla açıktır. Obsesif-kompülsif arıza çocuğun hayatını ve sağlıklı gelişimini etkileyen, tanısı çoğu zaman gözden kaçan ve tedavisi mümkün bir durumdur. Doğru ve zamanında tedaviler ile belirtileri denetim altına almak ve kurtulmak mümkün olmaktadır. Eğer sizin de çocuğunuzda gözlemlediğiniz ve okb olmasından şüphe ettiğiniz belirtiler varsa, zaman kaybetmeden profesyonel bir yardım alınız. Yasemin KULAÇ Klinik Psikolog ALINTI