Özgüvenimizi Yükseltmek
Özgüvenimizi Yükseltmek Kendine Güvenmekİnsanlar kendileri hakkında genellemeler yapıyorlar. Bazı insanlar kendilerini özgüvenli buluyor. Bazıları da “benim kendime hiç özgüvenim yok.” diyor. Bunların sınırını aşan genellemeler.Aslında herkesin kendine güvendiği konular vardır. Örneğin, bir ebeveyn topluluk önünde konuşmaktan korkabilir; ama hızlıca güzel bir aş hazırlamakta çok iyi olabilir. Çok iyi olduğu bu konuda da özgüveni yüksektir. Bir öğrenci matematikte kendine hiç güvenmezken bisiklete binmekte kendine fazlasıyla güvenebilir. Bir profesyonel, sunum yapmakta ya da bilgisayarda özel bir programı kullanmakta kendini iyi bulmayabilir; ama araba sürerken kendini ralli şoförü gibi becerikli hissedebilir. Öyleyse bir insanın umumi olarak özgüveninin yüksek ya da düşük olduğu sonucuna varamayız. Kendimizi başarılı bulduğumuz konularda özgüvenimiz yüksek, başarısız bulduğumuz konularda özgüvenimiz düşüktür değerlendirmesi akla yatkın geliyor.Birçok insan, özgüven belirli bir beceri ve performans alanıyla ilgili olmasına karşın, kendisiyle ilgili yaptığı umumi bir değerlendirmede kendini özgüveni yüksek ya da düşük buluyor. Bu vaziyet kişinin kendini değerlendirirken odaklandığı alanlarla ilgilidir. Kişi eğer kendi özgüven derecesini değerlendirirken başarısız olduğu alanları dikkate alırsa kendini özgüveni düşük bir fert olarak değerlendiriyor. Öyleyse insanların kendi iyi oldukları alanları daha çok düşünmesi, kendileriyle ilgili toptancı çıkarımlarını iyileştirecek.Yeni kalkıştığımız bir işte başarılı olmamız, yılmadan çabalamamız umumi olarak özgüven seviyemizin yüksek olmasıyla ilgili. Çocukluğundan itibaren onurlandırılan ve müspet sıfatlarla tanımlanan ve dolayısıyla kendileri hakkında pozitif inanışları olan bireyler kalkıştıkları işlerde diğer insanların yaşadıkları sorunları yaşıyorlar. Aynı tür bir işte özgüveni düşük insanlarda aynı sorunları yaşıyorlar. Ancak özgüveni umumi olarak yüksek olan sorunu rahatça aşarken, özgüveni düşük olanı mesele boğuyor.Örneğin, bir kişi araba sürmeyi öğrenirken debriyaj ve vitesi eş zamanlı devinim ettirmesi gerekir. Özgüveni yüksek kişi, bu eylemi daha basit yaparken, özgüveni düşük kişi bir türlü bu eylemi yapmayı başaramaz. Burada kendini besleyen bir döngü vardır. Özgüveni yüksek kişi, sürekli olarak “bu işi ben hallederim” diye yaklaşıyor ve işini hallediyor; hallettikçe de özgüveni daha da çok gelişiyor. Özgüveni düşük kişinin de başına tersi geliyor. Dolayısıyla aldığımız sonuçları, kendimiz hakkındaki düşüncelerimiz belirliyor.Kurgusal olarak insanın bir adet iyimser meleği, bir adet de onu sürekli eleştiren ve her şeyin aksi gideceğini söyleyen bir kötümser meleği olur. Özgüveni yüksek insanların iyimser melekleri çok gevezedir ve o kişiyi müspet davranışlara sürürkler; özgüveni düşü insanlarınsa kötümser melekleri gevezedir. Kötümser melekler de kişi frenler ve menfi fısıldamalarla kişiyi beceriksiz hale getir.O vakit kulağımızı iyimser meleğin yapıcı sözlerine açmalı ve kötümser meleğimizi de susturmalıyız.
|