Sfenks Sembolü

[Belinda]

Eski devirlerde yaşamış inisiyeler, insanın yapısını meydana getiren unsurları biraraya getirerek Sfenks sembolü ile anlatım etmişlerdir. O dönemlerin değişik toplumlarında, değişik sfenksler yapılmışsa da sembolize ettikleri mana aynıdır: insanın yapısı.

Yapı sözü ile kastedilen, insanı meydana getiren unsurlar olduğu kadar, aynı zamanda onun bu dünya ortamında tezahür etmekte olan başlıca mizaçlarıdır. Eskiler, insanları mizaçlarına göre üç sınıfa ayırırlar:

Çalışma Adamı

Bu tamamen bedensel faaliyete yönelik insan tipidir. Yaşamını, vücudunu ağır işlere koşarak kazanan kişileri bu bölümde ele alabiliriz. Sfenks'deki sığır, bunun sembolüdür. Bu ayrıca, bir insanın fiziksel güçlerini de temsil etmektedir.

Cesaret Adamı

Bu, cesur, mücadeleci ve kavgacı insan tipidir. Didişken tabiatlı ve mücadelenin her türlüsüne eğilimli olan, bunu seven mizaçta insanlar kastedilir. Sfenks'deki aslan, bunun sembolüdür. Bu, aynı zamanda bir insanın romantik yapısını, moral güçlerini de temsil eder.

Zihin Adamı

Bu, düşünen, düş kuran insan tipidir. İmajinasyon (imgeleme) melekesini kullanan sanatçılar, düşünürler, ilim adamları vs. bu bölüme girerler. Sfenks'deki kartal, bunun sembolüdür. Bu sembol, aynı zamanda bir insandaki zihin gücünü de temsil etmektedir.

O devirlerin çeşitli toplumlarında bu sembollerin yerini başkaları almış olabilir. Fakat mana aynıdır. Bu üç unsur, biraraya getirilmiş ve yüksek bir prensip tarafından yönetilir şekilde tasvir edilir ki bu da melek-insan başı tarzında sembolleştirilir. İnsanın ilâhî özü anlatılmak istenir.

Bunlar, dünya üzerindeki değişik mizaçlardaki insanları anlatım etmekle birlikte, bir insanda var olan üç unsuru da temsil ederler. Çünkü tüm insanlarda bunların üçü de vardır ama biri veya ikisi daha baskın durumda olduklarından değişik insan karakterlerinin oluşmasına tesir ederler.

Ayrıca üçü de sırasıyla fizik bedeni, astral bedeni ve psişik bedeni temsil ederler. Dünya hayatına, enkarnasyona bağlı bu üç unsuru biraraya getiren ve yöneten de ruh varlığıdır, şuurdur; ki bunu da melek-insan olarak anlatım etmişlerdir.

O devrin inisiyelerinin bu üç unsuru birer hayvanla anlatım etmeleri boşuna değildi. Çünkü bunlar bedene ilişkin özelliklerdir ve denetim edilmeye, insanın ilâhî özü tarafından yönetilmeye muhtaçtırlar. Bunlar bizde yaşamakta olan üç hayvan olarak ele alınmaktadır. İnsan dünya hayatı süresince bunları ne derecede yönetebilecek, denetim edebilecek denli gelişirse, Sfenks sembolünde var olan o insan başı ya da melek ile temsil edilmiş ruh varlığı, bu üç hayvanı, bu üç unsuru o denli yönetebiliyor, denetim edebiliyor demektir.

Bu, o kişinin gelişiminin de bir ölçüsü olmaktadır. İnisiyatik çalışmaların en büyük hedeflerinden biri de budur. Bu, aynı zamanda nefsin kontrolü de demektir. Bedensel, romantik ve zihinsel faaliyete olabildiğince hâkimiyet, bunların çalışmasına olabildiğince şuurluluk kazandırmak hedeflenir. Bu, kendini tanıma çalışmasıdır. Önce içimizdeki sığırı, aslanı ve kartalı bilmemiz, sonra da bu kendi içgüdülerine göre yaşamakta, yani dilediği yerde otlamakta, dilediğini parçalamakta, dilediğini düşünüp düş kurmakta olan hayvancıkların ağzına birer gem vurup, "şimdi gel, benim sana göstereceğim daha şuurlu bir istikamete yönel" diyebilme seviyesine ulaşabilmemiz kastedilir.

Fiziksel, romantik ve zihinsel hayatımız ne denli şuurlandırılırsa, ruh varlığı (ya da ilâhî öz) da bu gövde üzerinde o denli etkili demektir ki bu, yüksek tesirleri alabilmek, olup biteni daha seyyal açılardan sezip kavrayabilmek bakımından inisiyatik çalışmalarda aranan başlıca prensiptir.

Sfenks aynı zamanda insan hayatının dört safhasını da temsil eder: çocukluk, gençlik, olgunluk, ihtiyarlık. Bedensel faaliyete, cesarete ve atılganlığa, zihinsel faaliyete ve bu üçünün sentezine yönelindiği dönemleri sembolize eder.