1982 Anayasası | Kpss 1982 Anayasası Genel Esaslar
1982 Anayasası | Kpss 1982 Anayasası Umumi Esaslar 1982 Anayasası ve umumi esasları konusu günümüz anayasasının oluşum ve içeriğini içermektedir. Önceki konumuzda kpss vatandaşlık dersi konusu olan Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarının ikinci bölümünden 1961 anayasasını inceledik. Sıradaki kpss vatandaşlık dersi konumuzda ise 1982 Anayasası umumi esaslar konusunu inceleyeceğiz.1982 Anayasası ve Umumi Esaslar GENEL ESASLAR1982 Anayasasına Giriş konusunun devam maddeleri şu şekildedir. 1982 Anayasasına Giriş konusu daha sonra işleyeceğimiz birçok konunun temelini oluşturmaktadır. 1. MADDE; Devletin şekliTürkiye Devleti bir cumhuriyettir. 2. MADDE; Cumhuriyetin nitelikleriTürkiye cumhuriyeti cemiyet huzuru, hak ve ulusal dayanışma için insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı demokratik, sosyal ve laik hukuk devletidir. a. Cumhuriyetçilik ilkesiDevlet şekli olarak cumhuriyet, egemenliğin bir kişi veya zümreye değil tüm topluma ait olmasıdır. Cumhuriyet yönetiminde seçim vardır, monarşide ise veraset sistemi geçerlidir. Cumhuriyet vatandaşlık kavramına dayanırken monarşide uyrukluk tabiiyet durumu bulunur. b. İnsan haklarına saygılı devlet ilkesiYapılan değişiklikle 1982 Anayasasında insan haklarına saygılı olarak anlatım edilmiştir. c. Atatürk milliyetçiliğine bağlı devletBu kavram 1982 anayasası içinde Atatürk milliyetçiliği olarak anlatım edilmiştir. Atatürk milliyetçiliği; akılcı, bilimsel, çağdaş, demokratik, toparlayıcı, birleştirici ve barışçı esasları esas alır. Ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğü ve resmi dilin Türkçe olması bununla ilgilidir. d. Demokratik devletDemokrasi halkın iktidarı yani halkın bizzat kendi belirlediği temsilcilerle yönetilmesidir. Umumi oy, eşit oy, seçim serbestîsi, saklı oy, açık sayım ve döküm seçim esas ilkelerindendir. e. Laik devletLaiklik inanç ve düşünceleri nedeniyle kişileri herhangi bir ayırıma doğal tutulmadan, halk kurallarına uyduğu biçimde serbestçe ibadette bulunmalarıdır.1924 Anayasasında yapılan 1937 değişikliği ile laiklik ilkesi anayasaya eklenmiştir. Bu şekilde din ve devlet işleri birbirinden ayrılmış ve din hizmetleri bir halk hizmeti sayılmıştır. f. Sosyal DevletDevletin sosyal barış ve adaleti sağlamak için sosyal ve ekonomik hayata aktif müdahalesi lüzumlu görülür. Devlet vergi adaleti, kamulaştırma, sosyal hak sağlama, ulusal geliri arttırma, özelleştirme, eşitlik ve planlama gibi ilkeleri benimsemiştir. g. Hukuk devletiDevlet düzeni vatandaşlarına hukuk güvenliği sağlamalıdır. h. Başlangıç ilkeleri Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlılık Milliyetçili ve medeniyetçilik Çağdaş uygarlık düzeyine ulaşma Milli egemenlik Anayasa ve hukukun üstünlüğü Hürriyetçi demokrasi Kuvvetler ayrılığı Ülke, ulus ile bölünmez bütünlük Laiklik Yurtta barış cihanda sulh 3. MADDE; Devletin bütünlüğünü, resmi, dili, bayrağı, ulusal marşı ve başkenti Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanunla belirtilen, ak ay yıldızlı bayraktır. Milli marşı “İstiklal Marşı” Başkenti Ankara 4. MADDE; Değiştirilemeyecek hükümlerAnayasanın 1’inci, 2’inci ve 3’üncü madde hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi öneri edilemez. 5. MADDE; Devletin esas amaç ve görevleri Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü korumak Ülkenin bölünmezliğini korumak Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak Kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak. Kişinin esas hak ve hürriyetini sınırlayan siyasi, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmak. İnsanın maddi ve manevi varlığın gelişmesi için lüzumlu şartları hazırlamaya çalışmak. 6. MADDE; Egemenlik Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir. Türk milleti egemenliğini Anayasanın koyduğu esaslara göre yetkili organ eliyle kullanır. Egemenlik kullanımı hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye ve sınıfa bırakılamaz. 7. MADDE; Yasama yetkisiYasama yetkisi Türk milleti adına TBMM’nindir. Bu yetki devredilemez. 8. MADDE; Yürütme yetkisi ve göreviCumhurbaşkanı ve bakanlar kurulu tarafından, anayasaya ve kanunlara müsait olarak kullanılıp yerine getirilir. 9. MADDE; Yargı yetkisiTürk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır. 10. MADDE; Kanun önünde eşitlik Herkes dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, din, mezhep vb. sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Hiç kimseye, aile, zümre e sınıfa ayrıcalık tanınamaz. Devlet organları ve yönetim makamları bütün işlemlerinde eşitlik ilkesine karşı müsait devinim etmek zorundadır. Bu ilke ile mutlak eşitlik elde edilmek istenmektedir. 11. MADDE; Anayasanın bağlayıcı üstünlüğü Anayasa bütün kanunların temelidir. Anayasalar, önemli konuların ana başlıklarını düzenler. Yasalar ise bir konunun ayrıntılarını düzenler. Kanunlar anayasaya aykırı olamaz. Hiçbir kimse veya organ kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz. Yasama organı kanun yaparken anayasaya müsait devinim etmek mecburiyetindedir.
|