KPSS Yasama Bilgi Notları 2005 yılında 1982 Anayasası’nda yapılan değişikliklerle RTÜK üyelerini TBMM’nin seçmesi, bütçenin Merkezi Yönetim Bütçesi olarak adlandırılması hükme bağlanmıştır. • Cumhurbaşkanının siyasi ve hukuki sorumluluğu yoktur. Sadece vatana ihanetten dolayı suçlanabilir. • Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler için yargıya başvurulamaz. • Cumhurbaşkanının, Bakanlar Kurulu ile beraber yaptığı işlemlerden dolayı başbakan ve ilgili bakanın mesul olmasına karşı imza kuralı denir. • TBMM dışından başbakan atanamaz. • TBMM dışından bakanlar atanabilir. • TBMM içinden veya dışından cumhurbaşkanı seçilebilir. • Para basılmasına ancak TBMM karar verir. • Kanunların uygulanmasını göstermek ve emrettiği işleri belirlemek amacıyla tüzük çıkarılır. • Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu kurumu niteliğindeki iş kuruluşları kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere yönetmelik çıkarırlar. • Seçim dönemi dolmadan ancak TBMM seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. • Seçim dönemi dolmadan cumhurbaşkanı seçimlerin yenilenmesine karar veremez. • Yenilenmesine karar verilen meclisin yetkileri yeni meclis seçilmesine kadar sürer. • Anayasa’daki başlangıç hükümleri, Anayasa metninden sayılır. • Anayasa’da 2004 yılında yapılan değişiklikle, kadın – erkek eşitliği hüküm altına alınmıştır. • Anayasa’da 2001 yapılan değişiklikler esas hak ve hürriyetlere ilişkindir. • Anayasa’ya göre yakalanan veya tutuklanan kişi, 48 saat içinde mahkemeye çıkarılır, mahkeme 24 saat içinde karar verir. • Yerleşme hürriyeti ancak suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek, kamu mallarını korumak amacıyla sınırlandırılabilir. • Seyahat hürriyeti ancak suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek amacıyla sınırlandırılabilir. • Vatandaşın vatan dışına çıkma hürriyeti ancak vatandaşlık ödevi ya da ceza soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlandırılabilir. • Basımevi kurmak, ruhsat alma ve mali teminat yatırma şartına bağlanamaz. • Süreli veya süresiz yayın önceden ruhsat alma ve mali teminat yatırma şartına bağlanamaz. • Basımevi ve eklentileri ile basın araçları, suç aleti olduğu gerekçesiyle zapt ve müsadere edilemez veya işletilmekten alınamaz. • 18 yaşında ve eylem ehliyete sahip her vatandaş derneklere üye olabilir. • 2001 Anayasa değişikliği ile herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip kılınmıştır. • 2001 Anayasa değişikliği ile kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular kanıt olarak kabul edilemez. • 2001 Anayasa değişikliği ile hiç kimse, yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü yerine getirmemesinden dolayı özgürlüğünden alıkonulamaz. • 2001 Anayasa değişikliği ile ölüm cezası ve umumi müsadere cezası verilemez. • 2004 Anayasa değişikliği ile Uluslararası Ceza Divanı’na yan olmanın gerektirdiği yükümlülükler hariç olmak üzere vatandaş, suç sebebiyle yabancı bir ülkeye verilemez. • 2001 Anayasa değişikliği ile aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. • 2001 Anayasa değişikliği ile asgari ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları ile ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur. • 2001 Anayasa değişikliği ile Türk babanın veya Türk annenin çocuğu Türk’tür. • 1987 Anayasa değişikliği ile 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme ve kamu oylamasına katılma hakkına sahiptir. • Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz. • Parti üyesi olabilmek için 18 yaşını doldurmak gerekmektedir. • Yükseköğretim öğrencileri siyasi partilere üye olabilirler. • Siyasi partilerin mali denetimlerini Anayasa Mahkemesi yapar. Anayasa Mahkemesi bu denetimi yaparken Sayıştay’dan yardım sağlar. • Siyasi partilerin kapatılma davasını Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı açar. • 2001 Anayasa değişikliği ile parti kapatma zorlaştırılmıştır. • 2001 Anayasa değişikliği ile cumhurbaşkanı, yayımlanmasını kısmen veya tamamen müsait bulmadığı kanunları, bir daha görüşülmek üzere bu hususta gösterdiği gerekçe ile beraber 15 gün içerisinde TBMM’ye gönderir. • 2001 Anayasa değişikliği ile parti kapatma davalarında Anayasa Mahkemesi, temelli kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasi partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilir. • Bakanlar Kurulu’nun istifası, düşürülmesi veya yasama döneminin bitmesi, belli süre için verilmiş olan yetkinin sona ermesine neden olmaz. • 5 yıl yasağı, bir siyasi partinin kapatılmasına neden olanların politika yapamayacakları süreyi gösterir. • 5 yıl yasağı, Anayasa Mahkemesi’nin temelli kapatmaya ilişkin kati kararının Resmi Gazete’de gerekçeli olarak yayımlanmasıyla başlar. • Yasama dokunulmazlığı, milletvekillerini lüzumsuz soruşturma ve kovuşturmalardan korur. • Yasama dokunulmazlığının istisnası, suçüstü hali, ağır cezalık hal ve Anayasa’nın 14. maddesindeki durumlardır. • İstifa eden milletvekilinin düşmesi, Umumi Kurul’un vereceği karara göredir. • Kati hüküm giyme ve kısıtlanma halinde milletvekilliğinin düşmesi, mahkeme kararının Umumi Kurul’da okunmasına bağlıdır. • Üyelikle bağdaşmayan bir görev veya hizmeti sürdürmekte ısrar eden milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesine, yetkili komisyonun bu durumu tespit eden raporu üzerine Umumi Kurul saklı oyla karar verir. • Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını müsait bulmak TBMM’nin yetkisindedir. • Milletlerarası antlaşmaları onaylamak cumhurbaşkanının yetkisindedir. • Sıkıyönetim ve olağanüstü hallerde Bakanlar Kurulu cumhurbaşkanı başkanlığında toplanır. • Olağan hallerde Bakanlar Kurulu başbakan başkanlığında toplanır. • TBMM Başkanlık Divanı, meclis başkanı, başkan vekilleri, katip üyeler ve yönetim amirlerinden oluşur. • Siyasi parti grupları, meclis başkanlığı için namzet gösteremez. • TBMM Başkanlık Divanı için, bir yasama dönemi için 2 seçim yapılır. İlk seçilenlerin görev süresi 2, ikinci dönem seçilenlerin görev süresi 3 yıldır. • Siyasi parti grupları 20 üyeden meydana gelir. • Meclis soruşturması sonucunda, Yüce Divan’a sevk kararı, ancak üye tam sayısının salt çoğunluğunun saklı oyuyla alınır. • Siyasi parti gruplarında, meclis soruşturması ile ilgili görüşme yapılamaz ve karar alınamaz. • Bir bakan kendi oyu ile beraber en çok 2 oy kullanabilir. • TBMM’deki İhtisas Komisyonları şu an itibariyle 17’dir.