TANIM Perakende satış elemanı, perakende mal satışı yapan ticarethanelerde müşteriye malı tanıtan ve satmaya çalışan kişidir. GÖREVLER - Satılacak malları cins, nitelik ve fiyatlarına göre sınıflandırır. Özürlü veya kullanılmaz durumdaki malları ayırarak ilgili birimlere gönderir, - Satışa sunulacak malları teslim alır, mal giriş kayıtlarını tutar ve etiketler, - Malları raflara yerleştirir, camekan düzenlemesine yardımcı olur, - Müşteriyi psikolojik olarak etkilemeye çalışır ve onu, satın almaya teşvik eder, - Satılan malın satış fişini düzenler ve her gün satılan malların dökümünü yapar, günlük satış cirosunu hesaplar ve satış fişlerini mal çıkış defterine işler, - Mal stoklarını denetim ederek bir sonraki satış günü için ne kadar satış yapabileceğini ilgililere bildirir ve ona göre depodan mal getirtir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER - Tezgahtar sattığı malzemeye göre değişik nesnelerle çalışır. - Çalışmaları sırasında; çeşitli mallar ve satış fişi kullanır. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Perakende satış elemanı olmak isteyenlerin; - Bir çok şeye aynı anda dikkat edebilen, - Güler yüzlü ve sabırlı olan, başkalarını etkileyebilen, - Uzun süre ayakta durabilen, - Yönergelere müsait davranabilen, - Ellerini çabuk ve ustalıkla kullanabilen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI - Satış elemanlarının çalışma ortamı sattıkları malın türüne göre değişir. Örneğin, inşaat malzemesi satan işyeri tozlu olabilirken gözlük satan bir işletme çok pak olabilir. - Perakende satış elemanları çalışmalarında birinci derecede insanlarla ilgilidirler. İş, sürekli ayakta durmayı gerektirir. Bu yüzden iş üyeleri arasında bel rahatsızlığı, varis gibi hastalıklar görülmektedir. - Ayrıca çalışma yoğunluğunda özel günlere ve mevsimlere bağlı olarak değişiklik olabilmektedir. (örn, hafta sonu çalışması.) ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI - Perakende satış elemanlarının orta ve büyük ticarethanelerde çalışma olanakları vardır. Hizmet sektörünün gelişmesine enlem olarak tezgahtarlık mesleğinin önemi ve bu iş elemanlarına duyulan ihtiyaç artmaktadır. Süper ve mega marketlerin ortaya çıkışı, nitelikli eleman ihtiyacını daha da artırmaktadır. Özellikle büyük illerde, turistik yörelerde iş bulma olanağı fazladır. - Kendisini tezgahtarlık mesleğinde yetiştiren kişi, sermayesi olduğu takdirde kendi işini de kurabilir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER - Milli Eğitim Bakanlığı MEB Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı pratik kız sanat okulları ile Halk Eğitim Merkezlerinde "Satış Elemanlığı” iş kursu verilmektedir. - Iş eğitimi işe girme ile başladığından işyerinin özelliğine göre ya görüşme (mülakat) usulü ile, ya da yazılı sınavla veyahut başka bir görevde iken üstün performans göstererek anılan mesleğe alınıp yetiştirilme durumu söz konusu olabilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek kurslarına girebilmek için ilköğretim mezunu olmak, bünyesi ve sağlık durumu itibarı ile kurs programının gerektirdiği niteliklere sahip olmak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Tezgahtarlık mesleğinin eğitim süresi işyerinin eğitim politikasına göre değişiklik gösterir. Bu süre iş adayının yeteneklerine göre de değişebilir. Araştırmalar sonucunda mesleğin eğitim süresinin 6 ay ile 1 yıl arasında olduğu belirlenmiştir. Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü pratik kız sanat okullarında açılan iş kursunda uygulanan eğitimde; Türkçe (Güzel Konuşma), Muhasebe-Ekonomi, Matematik, Yabancı Dil, Satış Teknikleri ve Pazarlama, Bilgisayar, Kişisel Bakım ve Görgü Kuralları dersleri verilmiştir. MESLEKTE İLERLEME Meslekte ilerleme; daha çok ücrette artış, sorumluluğun artırılması şeklinde olmaktadır. - Tecrübe ve yeteneğe göre bölüm sorumlusu veya satış sorumlusu olabilirler. - Meslekte yeterli performansı gösterenler büyük işyerlerinde daha çok ücretle çalışma olanağı bulabilirler. BENZER MESLEKLER: Satış reklamcısı (demonstratör), Satıcı (toptan ticaret), Sokak satıcısı (işportacı). BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU - Mesleki eğitim iş başında yapıldığından, işe başlamada iş adayı ile işveren arasında yapılan anlaşma sonucu belirlenen ücret ödenmektedir. Bu ücret asgari ücret düzeyinde veya daha çok olabilmektedir. Eğitim boyunca iş adayının karşılaması gereken herhangi bir masraf söz konusu değildir. - Iş eğitimini tamamlayan ve tezgahtar olarak göreve başlayan elemanlara işyerinin ücret politikalarına enlem olarak değişik sistemlerde ücret ödenmektedir. Bazı işyerleri aylık ücret öderken, bazıları da yüzde usulü ve prim şeklinde ödeme yapmaktadır. - İşe ilk girişte genellikle asgari ücret uygulanmakta, gösterilen performansa ve işyerinin niteliğine göre ücret artışları söz konusu olmaktadır. - Araştırmalarımızda tezgahtar olarak çalışanların, ortalama net asgari ücretin 1,5-2 katı ücret aldıkları saptanmıştır. Bu miktarlar yörelere göre de değişiklik gösterebilmektedir. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER - İlgili Eğitim Kurumları, - Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Iş Danışma Merkezi, - Bünyesinde Iş Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri. Kaynak: İskur