Ali Rıza Paşa Kabinesi
Ali Rıza Paşa KabinesiAmasya Görüşmeleri (20-22 Ekim 1919) · Damat Ferit Paşa, 2 Ekim 1919’da istifa edince, hükümeti Ali Rıza Paşa kurumuştur. · Ali Rıza Paşa, Anadolu hareketini ulusal mücadelecilerle iyi geçinerek denetim altına almaya çalışan bir kişiydi. Bundan dolayı da Mustafa Kemal ile iyi geçinmeyi ilke edindi. · Mustafa Kemal, Ali Rıza Paşa hükümetini Damat Ferit Paşa hükümetine nazaran daha ılımlı olduğundan dolayı desteklediği gibi; birliğin sağlanıp korunması için İstanbul hükümeti ile iyi geçinmeye de çalışmıştır. · Mustafa Kemal ile Ali Rıza Paşa’nın karşılıklı görüşmeleri sonucunda Amasya’da, her iki tarafın uzlaşması amacıyla bir mülakat yapılmasına karar verildi. · Amasya Görüşmelerine İstanbul Hükümeti adına Bahriye Nazırı Salih Paşa katıldı. Ulusal mücadele adına Mustafa Kemal ve arkadaşları katıldı. Alınan Kararlar:1.Hiçbir il terk edilmeyecek, himaye kabul edilmeyecektir. Bütünlük ve istiklal korunacaktır.2.Azınlıklara siyasi hâkimiyetimizi zedeleyici ve sosyal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilmeyecektir.3.Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti İstanbul hükümeti tarafından tanınacaktır.4.Meclis-i Mebusan toplanmalıdır.5.Meclis-i Mebusan İstanbul dışında toplanmalıdır. (Meclisin, İstanbul’da toplanması halinde, mili mücadele ruhunu yansıtamayacağı ve rahat çalışamayacağı düşünülmüştür.)6.Sivas Kongresi kararları meclis tarafından onaylanmalıdır.7.Yapılacak antlaşmalar için Heyet-i Temsiliye’nin onayı alınmalıdır.8.Seçimlerin serbest yapılmalıdır. Önemi:1.Milli mücadele, Heyet-i Temsiliye ve Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti İstanbul hükümeti tarafından hukuken tanındı2.Temsil Heyeti ile İstanbul arasındaki ilişkiler yumuşadı3.İstanbul Anadolu’ya bağlı olmaya başladı.4.İtilaf devletleri Anadolu hareketini İstanbul vasıtasıyla denetim altına alamayacaklarını anlamıştır.5.Meclis-i Meb’usan’ın toplanması kararlaştırılmıştır. Açıklamalar:1.Görüşmelerde egemenlikten değil; bağımsızlıktan bahsedilmiştir.2.Meclisin İstanbul dışında toplanması meselesinde anlaşmaya varılamadı3.Salih Paşa kararların tamamını kendisinin kabul etmesinin bir mana anlatım etmediğini; kararların hükümet tarafından kabul edilmesinin önemli olduğunu; kararların hükümet tarafından kabul edilmesi için elinden geleni yapacağını; bu konuda başarılı olamadığı takdirde istifa edeceğini açıkladı. Hükümet sadece Meb’usan Meclisinin açılması kararını tam olarak onayladı. Salih Paşa ise istifa etmedi.
|
