Mevsimsel Bunalım | Sebepleri | Belirtileri | Tedavisi
Mevsimsel Bunalım | Sebepleri | Belirtileri | Tedavisi Mevsimsel bunalım (İngilizcedeki adının kısaltması SAD) bir kişiyi her yıl aynı mevsimde etkileyen bir depresyondur. Şayet kışın bunalımdaysanız ancak bahar ve yaz mevsiminde kendinizi iyi hissediyorsanız, bu, sizde mevsimsel bunalım olduğunu gösterir. Mevsimsel bunalım herkeste görülebilir, ancak bu hastalığın umumi rastlandığı gruplar olarak şunlardır: Kışın gündüzlerin çok kısa sürdüğü veya gün ışığının görülme süresinin mevsimden mevsime çok büyük farklar gösterdiği yerlerde yaşayan kişiler. Kadınlar. 15–55 yaş arası kişiler. Fakat yaş ilerledikçe mevsimsel bunalımın ortaya çıkma riski azalmaktadır. Ailesinde veya yakın akrabaları arasında bu hastalığa yakalanmış olan insanla. Uzmanlar henüz mevsimsel bunalıma neyin neden olduğunu kati olarak saptayabilmiş değiller. Ancak güneş ışığı yetersizliğinin hastalığın asıl kaynağı olduğu tahmin edilmektedir. Yeterince ışık görmemek, insanların uyku döngüsü ve günlük ritmini bozmakta ve romantik modlarımızı etkileyen ve serotonin adı verilen bir beyin kimyasalında problemlere yol açmaktadır. Eğer sizde mevsimsel bunalım hastalığı varsa bunun belirtileri şunlardır: Kendinizi üzgün, hırçın ve endişeli hissedersiniz.. Rutin faaliyetlerinize olan ilginiz azalır.. Yeme isteğiniz artar ve özellikle ekmek ve makarna gibi karbonhidratları tüketme eğiliminde olursunuz. Kilo alırsınız.. Daha çok uyur ancak gündüz kendinizde sürekli bir rehavet hissedersiniz. Bu belirtiler insanlarda her yıl aynı vakitlerde ortaya çıkmaktadır. Mevsimsel bunalım genellikle Eylül ve Ekim aylarında başlar ve Nisan ve Mayıs aylarında sona erer. Mevsimsel olmayan bunalım ve mevsimsel bunalımı birbirinden ayırmak kimi oldukça zordur. Çünkü bu iki tip bunalımın belirtileri birbirine benzemektedir. Ancak teşhis için doktorunuzun şu bilgilere ihtiyacı vardır: En az iki kere aynı mevsimde depresyona girip mevsim geçtikten sonra kendinizi iyi hissediyor olmalısınız. Karbonhidratlar başta olmak üzere aşırı yeme ihtiyacı, aşırı kilo alma ve normalden çok uyuma gibi mevsimsel bunalım belirtilerinin görülmesi. Doktorunuz ışık terapisi önerir. İki tür ışık terapisi vardır: Bunlardan birincisi parlak ışık terapisidir. Genelde sabahları yarım saat veya daha çok süreyle parlak bir ışık kutusu önünde hasta oturtulur. Diğeri ise günışığı simülasyondur Bunun için hasta uyurken sabah olduğunda loş bir ışık yakılır ve tıpkı sabah olur gibi vakit içersinde yavaş yavaş parlatılır. Işık terapisi mevsimsel bunalım hastalığının tedavisinde oldukça iyi sonuçlar vermekte ve kolayca da uygulanmaktadır. Işık tedavisine başlayan hastalar bir hafta gibi bir vakit içersinde kendilerini çok iyi hissetmektedirler. Ancak bu tedavi mevsim bitene kadar uygulanmalıdır, ters takdirde hastalık yeniden nüksetmektedir. Tedavi için kullanılabilecek diğer yöntemler ise şunlardır: Antidepresanlar, bu tür ilaçlar beyindeki lüzumlu kimyasalların dengelenmesini sağlamaktadır. Görüşme, davranışsal terapi gibi bazı görüşmeler mevsimsel bunalım belirtileri hakkında daha çok bilgi edinmeyi ve hastaya bu bilgiler doğrultusunda yardım etmeyi sağlar. Doktorun tavsiye etmiş olduğu antidepresanlar hastaya önerilen şekilde kullanılmalıdır. İyi hissetmeniz dolayısıyla bu ilaçları almayı bırakmamalısınız. Doktor tavsiyesi dışında ilaç almayı bırakmanız yan etkilerin ortaya çıkmasına ya da bunalımın art dönmesine neden olur. Bunun yerine doktorunuz çıkabilecek diğer problemlerin önüne geçmek amacıyla ilaçların dozunu düşürebilir. Düzenli spor yapmak da kendinizi iyi hissetmenize yardımcı olur. Sabah yapılacak ilk iş olmak üzere gün içindeki hareketlilik hastanın kendini daha enerjik ve daha az depresif hissetmesini sağlar. Güne başlarken yürüyüş yapmak, bisiklete binmek ve yüzmek gibi hafif egzersizler faydalı olmaktadır.
|