Fazla Mesainin İş Hayatına Etkileri
Fazla Mesainin İş Hayatına Etkileri Fazla mesai, günlük çalışılan ve standartlarla belirlenmiş mesai sürelerinin fazlasını simgelemektedir. Ortaya çıkışı, yüksek iş gücünün ihtiyaç haline geldiği endüstri devrimi zamanlarına denk gelmektedir. Zamanla makineleşmedeki artış çalışan insan sayısını azaltmış; buna karşın kapasitelerini artıran ya da tamamen insan gücüne dayalı çalışan firmalar bu anlamda çok mesai uygulamasına devam etmiştir. Fazla mesai, sosyolojik olarak incelendiğinde, bazı avantaj ve dezavantajları beraberinde getirir. Aileyi az görmek, çok yorulmak, dikkat dağınıklığı, mutsuzluğun ve düzensizliğin artması gibi kötü yanlar varken, ekstra ücret almak, işinde deneyim kazanmak gibi küçük tefek müspet yanlara da sahiptir. Ofis ya da sahada çalışan ak ve mavi yakalılar için araştırıldığında, sektörüne ve çalışma şartlarına göre bu durumların şekil aldığı görülmektedir. Örneğin tekstil sektöründe, öğrenilmiş çaresizlik olarak psikolojide yerini saha sürekli çok mesai kavramı, çalışanlar tarafından kanıksandığı için, çalışanlar yorgunluğu çok önemsememektedirler. Bu durumda, özellikle mavi yakalı çalışanların daha çok ücret alma isteği duyduğu araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Bir başka sektörden söz etmek gerektiğinde ise, çok mesainin ak yakalılar adına da çok uygulandığı enerji sektörü işaret edilebilmektedir. Şantiyeler gibi, açık sahalarda çalışan mavi ve ak yakalı çalışanlar, çalışma saatlerinin açık hava koşullarına göre değişmesi, normal mesai süresinin sektör açısından yetmemesi gibi sebeplerden ötürü çok mesai yapmaktadırlar. Ailelerden ırak kalmak, aşırı yorulmak ve dikkat dağınıklığından ötürü iş güvenliği kurallarının hiçe sayılması, en nihayetinde de önemli iş kazalarının meydana gelmesi, bu anlamdaki dezavantajların asıl unsurlarını oluşturmaktadır. Sonuç olarak, çok mesai, daha çok üçüncü dünya ülkelerinde uygulanan, çalışanların şartlandırıldığı ve uymayanların işsizlik tehlikesi yaşadığı, sosyal hayata doğrudan etkisi olan, bazen evlilikleri temelden sarsabilen, iş hayatının özel hayatın önüne geçtiği ancak sonucunda belli bir miktar çok paranın cüzdana girdiği bir kavram olarak karşımızda yer almaktadır. İş hayatı içindeki dinamikler, sosyolojik olarak tehlike arz eden bu kavramı sermaye düzeni temel alarak pek de umursamamaktadır. Fakat, her işin temelinde yer saha insanoğlu, bu kavramın da ceremesini çekmek zorunda bırakılmıştır.
|