Psikometri'yi derinlemesine incelemiş olan Osty ve Tenhaeff onu, "hassas psişik yapıya sahip bir kimsenin tutmuş olduğu bir nesnenin öyküsünü oluşturan bilgiyi veya bilgileri duyular dışı algılama yeteneği vasıtasıyla okuyarak nakletme" diye tanım etmişlerdir. Bugün için üzerinde en çok durulan sorun, nesnelerin üzerine yüklenmiş halde bulunan bu psişik izlerin, spiritizm veya animizim ile bir ilişkisi olup olmadığı sorunudur.

20. asrın başlarında, Rus araştırmacısı N. Notik, ipnoz halindeki bir kimseye, boş bir ak kağıdın üzerinde resim bulunduğunu telkin etmiş, ardından da bu boş kağıdı aynı özelliklere sahip diğer boş kağıtların arasına karıştırmıştır. Üzerinde resim bulunduğu söylenmiş olan boş kağıdı, psi süjesi, diğerlerinin arasından derhal ayırabilmiştir. Çünki Notik tarafından resimli diye tanıtılmış olan sayfa zihinsel açıdan onun içine işlemiş ve onu derinden etkilemiştir.
Psikometri'nin en ilginç yanı da şudur: İzlenimlerini ilgili nesnenin üzerine yöneltmiş olan duygulu yapılı bir kimse, düşüncelerini ve sözlerini o nesneye bulaştırmış da olmaktadır. Öyle ki, aynı nesneyi daha sonra eline alacak olan bir diğer duygulu yapılı insan, önceki duygulu kişi tarafından nesneye yüklenmiş olan izlenimleri, uydurma ve yalan yanlış şeyler olsalar bile, tekrarlayabilmektedir.
Polisçe yürütülen soruşturmalarda görevlilerin sık sık hataya düşmelerinin sebebi budur işte. Bir cinayetin suç aleti durumunda olan bir tabancayı eline aldığında, duygulu psişik yapıya sahip kişi, cinayet zanlısı kişiye ilişkin hipotezlerini gerektiği şekilde dile getirmektedir. Ancak ne var ki, polisin doğal mantığına göre, bu hipotezlerin teyidi için aynı nesnenin bir başka duygulu kişiye daha gösterilmesi gerekmektedir. Bu yola başvurulduğu takdirde, yeni duygulu kişinin söylediklerini, onlardan habersiz olarak derhal derhal aynen tekrarlamaktadır. Görüldüğü gibi, bir nesne onu eline almış olan herkesin psişik tesirlerine bulanmaktadır.

Tekinsizlik fenomenleri, yani bazı mekanlara bağlı bulunan ve de kaba maddeden meydana gelmiş olup tıpkı nesneler gibi kendilerine bulaşmış haldeki zihinsel tesirlere karşı açık ve duyarlı olan şu fantomlar veya aparisyonlar, işte bu şekilde açıklanabilmektedir. Böyle mekanlarda, duygulu psişik yapıya sahip kişi (psikometr), o mekanda daha önce cereyan etmiş olan dramatik sahnenin baş oyuncusunu veya oyuncularını "görebilmektedir". Demek ki, mekana bulaşmış haldeki bu zihinsel tesirleri algılayan kişi, mevcudiyetini elbette ki açıklayıp ispatlamayacağı bir insan formunun tezahür ettiğine pekala inanabilecektir.
Bulaşmış haldeki bu psişik tesirler, ruhun ölüm sonrasında da yaşadığını ve medyomları vasıta ederek insanlarla irtibat kurabildiğini anlatım eden spiritizm tarafından veya bu tesirlerin, doğrudan doğruya canlı insanların güç ve yeteneklerinden kaynaklanan şeyler olabileceğini öne süren animizm tarafından ispatlanabiliyorlar mı acaba?
Muhakkak olan bir şey varsa, o da, oluşmuş bulunan bir zihinsel tesirin, gövde ortadan kalksa bile tekrar de var olmaya devam ettiğidir. Demek ki, insan kişiliğine ait bir unsurun fizik anlamdaki ölümden sonra da yaşamaya devam ettiği kati bir gerçektir. Bu da, parapsikoloji tarihinde yer saha ve bilimsel olarak ispatlanma özelliğine sahip bulunan yeni bir vakıayı oluşturmaktadır.
Şu halde zihinsel etki vakıası, bir veya birçok bireyin, kaba maddelere bulaştırmak suretiyle geride bazı kalıntılar bıraktığının delilidir; yoksa bir medyomun gelişmiş durumdaki parapsikolojik yeteneklerinin sonucu filan değildir.
Ama şurası tekrar de gerçektir ki, zihinsel tesir, spiritüalistlerin "ruh" diye adlandırdıkları şeyin tıpatıp aynısı değildir. Çünki "ruh"un, var sayılmak için, ölmüş kimsenin şuurlu kişiliğine ait bir kalıntıyı geride bırakmaya ihtiyacı yoktur.
Fakat şu hususu vurgulamak isteriz ki, böyle bir psi tesirini, eşyanın çevresinde oluşan böyle bir etki alanını, ilke olarak öne sürmekle insan, geçmişte cereyan etmiş olayların içinde yaşamış insanların, ölüm ötesinde de yaşamakta olduklarını pekala fısıldayabildiklerini tam olarak anlamaktadır.