Depresyon
Günümüzün en yaygın hastalıklarından biri olarak kabul edilen ve çağdaş yaşamın hastalığı olarak nitelendirilen depresyon şok sık görülmesi , kişinin sosyal yaşantısını etkilemesi , iş ve güç kaybına sebep olması ve en önemlisi de intihara yol açabilmesi nedeniyle önem kazanmaktadır.Depresyon sık görülen , tekrarlayan ve kişinin psikolojik yaşantısında olumsuzluklara yol açan bir hastalık olarak kabul edilir.Bir insanın yaşam botunca depresyon geçirme olasılığının % 25olması bu hastalığın her 4 kişiden birinin yaşamını bir veya ani çok etkileyebileceğini ortaya koymaktadır.Özellikle kadınlarda ve yaşlılarda daha çok görülmesi , çocuklarda ise davranış bozuklukları ve eğitim problemleri ile ortaya çıkması bu grupların depresyon yönünden daha yakından takip edilmesini mecburi kılmaktadır.

Duygulanım bozuklukları arasında sayılan ve iki uçlu duygulanım bozukluğundan farkı hastalarda manik atakların gözlenmemesi olan depresyonda bazı belirtiler ön plana çıkar.
Depresyonlu kişilerde umumi olarak görülen özellikler ; hayattan beğeni almama,elemli duygulanım,elemli düşünceler,umutsuzluk,karamsarlık,aşırı yorgunluk,bitkinlik,uyuyamama ya da çok erken uyanma veya aşırı uyku hali,yaşamın her alanımda ilgide,istekte azalma olduğu gibi cinsel ilgide de azalma,çeşitli bedensel yakınmalar;seyrek olsa da ses duyma,hayal görme vb. varsanılar,yine seyrek olarak görülen akıldışı düşünceler;aşırı iştahsızlık ve kilo kaybı ya da tam tersi,hayatı yaşamaya değmez bulma,intihar düşünceleri ya da girişimleri,benlik saygısında azalma,kendini suçlama,küçük görme ..
- Bir kişide depresyon olduğunu söyleyebilmek icin yukarıdaki bütün bulguların olması gerekmez. Çeşitli görüşlere göre sayılanlardan 3-5 inin bulunması bile kişide depresyonnun olduğunu gösterebilir. Ama depresyonun şiddeti,nedeni,seyri açısından değerlendirdiğimizde çok çeşitli sınıflara ayırabiliriz.

Major Depresyon

Distimi diye de adlandırılan bu depresyonun ağır,orta,hafif düzeyde olması olasıdır. Bir de başka nedenle ortaya cikmış tam major depresyon olarak göremediğimiz depresif sendromlar vardır. Nedenleri acısından bakacak olursak depresyon kişide,görünür hiç bir sebep yokken,kendiliğinden baslamış olabilir. Buna endojen (içsel) depresyon diyoruz ve bu vaziyet kişinin biyolojik genetik yapısı ile ilgilidir ve olasılıkla ailesinin diğer bireylerinde de eş bir vaziyet olmuştur ya da olabilecektir. Bu biyolojik nedenler genellikle beyindeki çeşitli amin denen maddeler düzeyinin düşük ya da bozulmuş olmasıyla açıklanır. Örneğin bazı hastalarda noradrenalin eksikliği olduğu düşünülürken bazılarında dopamin ya da serotonin eksikliği,yetmezliği ya da başka bir madde eksikliği düşünülür. Bu görüşler genelde değişmekte ve gelişmektedir. Bilimsel araştırmalar arttıkça beyin biyokimyasına ilişkin calışmalar da artmakta ve depresyon veya diğer psikiyatri bozuklukların nedenleri daha anlaşılır duruma gelmektedir.

Reaktif Depresyon

Kişi yogun bir stresle karşılaşmışsa,ekonomik iflas,boşanma,yakın ölümü gibi bir olayın ardından o olaya tepki olarak reaktif depresyon yaşayabilir. Bu tip depresyonda ailenin diğer bireylerinde depresyon olması başka her hangi bir insandan daha çok beklenmez ve genellikle daha hafiftir,tedaviye daha iyi yanıt verir ve psikoterapi yapılarak destek olunması daha olasıdır.

Psikotik Depresyon

Ses duyma,hayal görme,akıldışı şüpheler vb. düşüncelerin olduğu depresyondur. Kişi yaşamında ilk kez depresyon geçiriyor olabilir. İlk ve tek girişken olarak adlandırılır. Öte yandan kişi bir çok kez depresyon geçirmiştir ve bu kez olan depresyon öncekilerin tekrarıdır. O vakit buna tekrarlayıcı depresyon diyoruz. Nedeni,düzeyi,gidişi nasıl olursa olsun her depresyonlu hasta tabip tarafından çok ağırbaşlı bir biçimde ele alınmalıdır. Öncelikle depresyonun şiddetinin iyi saptanması,çevresel,ailesel destek bakım durumunu intihar düşüncelerinin veya girişimlerinin olup olmadığının çok dikkatli değerlendirilmesi ve ona göre kişinin hastahaneye yatıp yatmayacağına karar verilmesi gerekir. İntihar etmeyi düşünen ,girişimi olmuş kişiyi evine art göndermek müsait olmaz. Öte yandan ılımlı bir depresyon olan,intiharı düşünmeyen bir depresyonu da hastahaneye yatırmak için zorlamak müsait olmayabilir.

Psikodinamik Nedenleri

- Oral dönemde saplanma ve buna bağlı olarak bağımlılık duygularının güçlü oluşu,sevgi açlığı ve terkedilmeye karşı aşırı duyarlılık
- Sevgi nesnelerine (yakin olduğu insanlara) karşı bilinçli sevginin yanı sıra bilincdışı kin ve düşmanlık duygularının bulunusu
- Basit cezalandıran,affetmeyen,güçlü,baskıcı bir süperego
- Öfke,kin,nefret gibi saldırganlık dürtüleri ile ilgili duyguların dışa vurulmasında büyük güçlük ve bu duyguların bireyin kendine yöneltilmesine eğilim.
- Sevgi,onaylama,beğenilme ve terkedilmeme için bireyin aşırı özverici olarak kendisini çok yüklemesi ; titiz ve mükemmelliyetçi olması
Böyle bir kişilik yapısı olan kişi gerçek ya da hayali olarak bir sevgi nesnesini (çocuk,eş,anne,baba,sevgili,dost) yitirdiğinde ikili duygular içinde olduğu o kişiye karşı bilinçdışı nefret ve düşmanlık duyguları egoyu zorlar. Baskıcı süperego yüzünden saldırgan duygularını dışa vuramayan fert vu duygularını kendine yöneltir. Yani burada saldırgan dürtüler (id'den kaynaklanan),süperego ve ego arasında bir çatışma yaşanmakta,sonuçta kişinin kişilik saygısı düşmekte,degersiz bir varlık olarak kendisini algılamakta,suçlamakta,bir hiç olduğunu düşünmekte,giderek yaşamaya layık olmayan biri olarak belirlemektedir. Ortaya çıkan bu vaziyet ağırbaşlı bir depresyondur ve tedavi gerektirmektedir.

Tedavide iki ana prensip vardır.

1-İlaç tedavisi
2-Psikoterapi metodları.

Bu iki yöntem beraber uygulandıklarında eni iyi cevaplar alınır.İlaçla tedavide genellikle anti-depresan ilaçlar ve sedatif hipnotik ilaçlar kullanılır.En az 4 hafta içerisinde müspet etkiler gözlenir.

Bütün hastalık belirtileri geçtikten sonra yapılması gereken şey en az 6 ay daha ilaç kullanımı ve belirli aralarla psikiyatristinizle görüşmektir. Unutmayın bir kez depresyon geçirmek ikincisinin daha basit gelmesine işarettir.