Amasya Genelgesi / Tamimi (22 Haziran 1919) Mustafa Kemal, Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Kazım Karabekir (Erzurum’da) Genelgenin Maddeleri:1.Yurdun bütünlüğü ve milletin istiklali tehlikede­dir.Açıklama:1.Durum ve Kurtuluş Savaşının gereği ortaya kon-maktadır.2.Kurtuluş Savaşının bölgesel değil; bütünsel ol­duğu vurgulan­mıştır.3.Bölücülere ve bölgesel kurtuluşu amaçlayanlara bir tepkidir. 2.İstanbul’daki hükümet baskı altında olduğundan dolayı, üzerine almış olduğu sorumluluğun gerekle­rini yerine getirememektedir. Bu vaziyet milletimizi yok olmuş gibi gösteriyor. Açıklama: 1.İlk kere İstanbul hükümetine tepki gösterilmiştir.2.İstanbul hükümetinin bu tutumu da, durumun bir parçası olarak, belirtilmiştir. Uyarı: Mustafa Kemal Ulusal Mücadele esnasında ulusal güçte bölünme yaşanmaması için padişaha karşı doğrudan tepki gös­termeyip; tepkilerinde İstanbul hükümetini hedef almıştır. 3.Milletin istiklalini tekrar milletin azim ve kararı kurtaracaktır.Açıklama:1.Milli egemenlik fikri ilk kere üstü kapalı bir şe­kilde vurgu­landı.2.Kurtarıcı olarak, padişah, mandacı ve himayeci devletlerin yerini milletin kendisi aldı.3.Kaderine razı olmaya bir karşı çıkış vardır.4.İleride ulusal egemenliğe dayalı devletin kurulaca­ğına dair ilk işaretler verilmiştir.5.Mustafa Kemal’in Türk milletine güvendiği ve mücadeleyi millete mal etmek istediği anlaşılmak­tadır. 4.Milletin vaziyet ve davranışını göz önünde tutmak ve haklarını dile getirip bütün dünyaya duyurmak için her türlü tesir ve denetimden kurtulmuş ulusal bir kurulun varlığı gereklidir.Açıklama:1.İlk kere Temsil Heyeti’nin kurulması istenmek­tedir.2.Kurtuluş savaşına, kişisellikten çıkarılarak, ulusal ıra kazandırılmaya çalışılmaktadır.3.Genelgenin ihtilalci yönü görülmektedir. 5.Anadolu’nun her yönden güvenli yeri olan Si­vas’ta ulusal bir kongre toplanmalıdır.Açıklama:1.Ulusal bir kongrenin toplanması istenmiştir.2.Milli birlik ve beraberliğin sağlanması amaçlan­mıştır. 6. Kongreye her sancaktan milletin güvenini ka­zanmış üç delege katılmalıdır. Delegeleri, Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri ve belediyeler seçmelidir. Dele­gelerin kongreye geliş güzergâhları ve zamanları ulusal bir sır olarak saklanmalıdır.Açıklama:1.Kararların ulusal olması amaçlanmıştır.2.Delegelerin milletin güvenini kazanmış kişilerden olmasının istenmesi kongrede alınacak kararların bütün ulus tarafından kabul edilebilmesi içindir.3.Delegelerin ulusal mücadele taraftarı olması için delegelerin Müdafaa-i hukuk cemiyetleri tarafından belirlenmesi istenmiştir.4.Delegelerin seçimle belirlenmek istenmesi ileride seçime dayalı bir sistemin olabileceğini de göster­mektedir.7.Doğu ileri adına 10 Temmuz 1919’da Erzu­rum’da bir kongre toplanacaktır. Bu tarihe kadar diğer illerin temsilcileri de Sivas’a gelebilirlerse; Erzurum kongresine katılmış olan delegeler Sivas’a devinim edecektir. Amasya Genelgesi’nin Önemi:1.Kurtuluş Savaşı’nın gereği (ülkenin bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir); amacı (vata­nın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlık ve ege­menli­ğinin sağlanması) ve yöntemi (mücadeleyi kamu yapa­caktır)2.İşgalciler ve İstanbul hükümetine bir tepkidir.3.Milli mücadelenin programıdır.4.Mustafa Kemal’in millete ilk çağrısıdır.5.Türk inkılâbının ihtilal safhası başlamıştır.6.Kurtuluşun tek elden yürütülmesi için ortam ha­zırlanmaya çalışılmıştır.7.Milli bağımsızlık hukuki yönden belgelere bağ­lanmıştır.8.Evrensel haklar dile getirilmiştir.9.Mustafa Kemal bu genelgeyi yayınlayarak ilk kere İstanbul’un verdiği yetkileri aşmıştır. Açıklamalar:1.Amasya Genelgesinin yayınlanmasından sonra içişleri bakanı Ali Kemal, Mustafa Kemal’e göre­vinden alındığını ve İstanbul’a art dönmesi gerek­tiğini bildirdi. (Gerekçe olarak ise yetkilerini aştığı bildirildi.) Vakit kazanmak isteyen Mustafa Kemal ise “Ben sadece padişahtan buyruk alırım” diyerek karşılık vermiştir. 7.8 Temmuz 1919 günü İstan­bul’dan Mustafa Kemal’in görev­den alındığına dair telgraf geldi. Mustafa Kemal ise 8.9 Temmuz 1919 günü askerlik mesleğinden ayrılarak sine-i millete döndü­ğünü bildirdi. 2.Amasya Genelgesinin esasları ilk kere Erzurum Kongresinde karara dönüştü.3.Genelgeden sonra, İstanbul’un Anadolu’ya egemen değil tabi olması gerektiği bildirildi.4.Genelgenin uygulanması ile ordu mensuplarının görevlendi­rilmesi Türk ordusunu da ihtilalin içine çekmiştir.