12. OĞUZ'UN TOPLUM DÜZENİ "ZAMAN BİRİMLERİNE" GÖRE "Oğuz-Han'ın oğulları ile boylarının sayıları birer takvim rakamları idiler": Oğuz destanı eski Türk düşünce ve toplumunun mantık üzerine kurulmuş düzenlerini göstermesi bakımından büyük bir öneme sahiptir. Eski Türkler İranlılar veya Hintliler gibi hesapsız ve düzensiz düşünmüyorlardı. "Türk düşüncesinin her yönü matematik bir mantık üzerine kurulmuş ve bu topluma da sıkı bir disiplin ile benimsetilmişti". Oğuz Han'ın altı oğlu vardı. Göğün kızından doğan çocuklar Boz-Ok bölümünü; yerin kızından doğanlar da Üç-Ok bölümlerini meydana getiriyorlardı. Bu yolla altı çocuk ikiye bölünmüş ve üçlü bir düzen meydana getirilmişti. Yani 12 saatin 12 ayın ve hatta 12 burcun yarısı olan çocuklar tekrar bölümlere ayrılıyorlar ve takvim biriminin bir çeyreğini meydana getiriyorlardı. Bütün rakamlar 12 ile 24 sayılarını bölen birimler idiler. Aslında eski Türklerde çoğu vakit bir yıl 12 ay değil; 24 ay idi. Bu da ayın onbeş günlük devrelerine göre hesaplanıyordu. Nitekim Oğuz Han'ın da 24 torunu vardı. Eski Çin takviminde üç altı on iki ve yirmi dört rakamları yalnız bir vakit birimi olarak değil; aynı zamanda mübarek sayılar olarak da büyük bir öneme sahip idiler. Eski Çin'de "zaman ve mekân birimleri" birbirine uyduruluyor ve zamanla mekân arasında bir birlik meydana getiriliyordu. 12 ay ve 24 saat Çin imparatorluğu içinde de 12 eyâlet ile 24 vilâyetin meydana gelmesini gerektiriyordu. Bunları söylemekle Türkler Oğuz Kağan destanını Çin düşüncesine göre düzenlemişlerdir demek istemiyoruz. Türklerin de kendilerine göre bir takvimi vardı; Çinlilerin de. Aslında Türk takvimi vakit vakit Çin'e etki etmiş ve Çin kültüründe de büyük bir önem kazanmıştı. Fakat mitoloji tetkiklerinde başlıca problemlerin daha iyi anlaşılabilmesi için mukayeseli araştırmalar yapmak ve örnekler vermek çok faydaladır. "Oğuz Han destanındaki 'takvim rakamları' Türk devlet teşkilâtı ile ordu düzeninde de görülüyordu": Oğuz destanı yüzyıllar ve hatta binyıllar boyunca Türk halkları tarafından söylenmiş ve anlatılmış uydurma bir masal değildi: "Onu meydana getiren düşünce düzeni yalnızca Türklerin gönüllerinde ve kalplerinde yaşamamış; aynı zamanda topluma düzen ve disiplin veren bir ilham kaynağı halinde devam etmişti". Meselâ Büyük Hun imparatoru Mete'nin ordusu 24 tümenden meydana geliyordu. Bu 24 tümen 6 köşeye bağlı idi. Tıpkı Oğuz Han'ın 6 oğlu gibi. Bu 6 köşe de ikiye ayrılıyorlardı. "Sağ" ve "Sol" adlar ile imparatorluğun "Doğu" ile "Batı" yönlerini aralarında bölmüş bulunuyorlardı. Atilla'nın Macaristanda büyük bir imparatorluk kurması düzenli ve disiplinli orduları ile dehşet vermesi Avrupalıların cemiyet düzenlerinde de yeni yeni değişiklikler meydana getirmişti. Birçok Cermenler Atilla'nın emrinde çalışmışlar ve Atilla Hunlarından pek çok şey öğrenmişlerdi. Atilla M.S. 450 de ölüp gitmişti. Fakat O'nun adı Cermen ve İskandinav efsanelerinden yüzyıllar boyunca silinmemişti. Hep Atilla'nın harplerinden ve ordu düzeninden bahsedilir olmuştu. Bu vakit kadar "yüzlük" "binlik" ve "Onbinlik" ordu birimlerini bilmeyen Cermen'ler Atilla'nın ölümünden sonra yalnız kendi ordularını değil; köy ve şehirlerini bile bu prensiplere göre düzenlediler. Atilla'nın ordularından bahseden İskandinav efsaneleri O'nun 24 tümeninden ve 6 ordusundan söz açıyorlardı. Tıpkı Oğuz Han'ın 6 oğlu ve 24 torunu gibi bütün bunlar bize gösteriyor ki "Oğuz Kağan destanı zihinlerde ve hayallerde yaratılmış bir hikâye değil; Türk toplumunu anlatan ve yansıtan bilgiler idiler". 13. TÜRK DEVLETİ DÜNYA DEVLETİ İDİ "Eski Türkler yeryüzünü bir Türk devleti Oğuz Kağanı da bütün insanlığın bir hükümdarı olarak düşünüyorlardı": Oğuz Han 6 oğlunu toplamış ve onlara birçok öğütler vermişti. Bundan sonra beyleri ile milletini de biraraya getirerek büyük şölenler ile ziyaretler verdiğini de görüyoruz. Eski Türk Kağanları savaşlardan önce ve sonra bütün milleti toplar ve onlara büyük ziyaretler verirlerdi. Bu toplantılar aynı zamanda birer "kurultay" ve "danışma" toplantıları idiler. Uygurların Oğuz destanına göre Oğuz-Han konuşmağa başlamış ve kendi devletini tanım etmişti. O'na göre: "Yukarıda gök kendi devletinin bir çadırı gibi idi. Güneş de Oğuz-Kağan devletinin bir bayrağı olacaktı". Zaten eski Göktürk yazıtları da öyle diyorlardı: "Yukarıdaki mavi gök aşağıdaki yağız yer yaratıldığında ikisi arasında da insanoğlu yaratılmış insanoğlunun üzerine de atalarımız Bumın-Kağan ile İstemi-Kağan Han olarak oturmuşlar". Göktürk devletini kuran Bumın ve İstemi-Kağan yalnızca Türk milletinin değil; gök ile yer arasında yaşayan bütün insanlığın hükümdarları idiler. Onlar bu tahta Tanrı tarafından oturtulmuş ve bütün yeryüzünü yönetim etme yarlığı da tekrar Tanrı tarafından onlara verilmişti. Bu düşünce Türklerin yalnızca devlet yönetim etme düşüncelerinde değil; Türk dininin çok eski prensipleri içinde de bulunuyordu. Büyük Hun Devleti ile daha sonraki Türk devletlerinde bu düşüncenin türlü ve sayısız örneklerini bulabiliyoruz. "Oğuz-Kağan'ın akınları sonraki Türkler tarafından kendi bilgilerine göre ilâve edilmiş bölümlerdi": Şimdiye kadar sözünü ettiğimiz konular Oğuz-Kağan destanının esasını meydana getiren bölümlerdi. Artık bundan sonra Oğuz Han'ın akınlarından söz açılır ve nereleri zaptettiği geniş olarak anlatılmağa çalışılır. Uygurlar Oğuz-Kağan'a kendi bildikleri memleketleri akınlar yaptırırlar ve oraları aldırırlardı. Uygurlar İran ve Hindistan bölgelerini çok iyi tanımıyorlardı. Güney Rusya Türkleri hakkında da pek çok bilgileri yoktu. Cengiz-Han imparatorluğu kurulunca âdeta bütün imparatorluk içinde Oğuz-Kağan destanını yazmak ve söylemek bir moda haline gelmişti. Bu sebeple çok daha geniş ve büyük Oğuz-Kağan destanlarının yazılmaya başlandıklarını görüyoruz. Cengiz-Han İmparatorluğu Anadolu iç Macaristan ovalarından Japonya'ya ve daha güneyde de Endenozya'ya kadar uzanıyordu. Bu sebeple aynı çağda yaşayan Türkler ve İranlı yazarlar bu bölgeler hakkında gayet geniş bilgilere sahip idiler. Bu çağda Oğuz-Han artık Cengiz-Han'ın yerine konmuştu. Cengiz-Han nerelere gidip zaptetmiş ise Oğuz-Han'a da O'nun gibi akınlar yaptırılmıştı. Cengiz-Han gençliğinde akıllı bir eşkiyadan başka bir kimse değildi. Yol kesmek haraç almak ve nakit toplamak O'nun en ileri gelen özelliklerinden biri idi. Bu sebeple geniş bölgeler elde edip büyük bir devlet kurduktan sonra gençliğindeki haraç sistemini yeni imparatorluğuna da uygulamış ve buna göre bir yönetim düzeni meydana getirmişti. Cengiz-Han herşeyden önce bir memleketin vergilerinin toplanmasına önem verir ve memurlarını bu amaca müsait olarak tayin ederdi. Cengiz-Han çağındaki Oğuz-Kağan destanlarında artık Oğuz Kağan değişmişti. Zaptettiği yerlere vergi memurları gönderiyor ve alınan vergileri de tıpkı Cengiz-Han gibi gözden geçiriyordu. Aslında ise eski Türk devletlerinin teşkilâtı ile Cengiz-Han'ın kurduğu bu yeni düzen arasında büyük ayrılıklar vardı. Hiç şüphe yok ki eski Türk Kağanları da zaptettikleri yeni memleketlerden istikbal vergilere büyük önem veriyorlardı. Fakat devletin idaresinde yargıç olan tek ve en önemli prensip vergi toplamak değildi. Nitekim Uygurların Oğuz-Kağan destanı daha çok eski Türk devlet teşkilâtını andıran bir şekilde konuşuyor ve eski Türk kağanlarının gerçek düşüncelerini yansıtıyordu.