Arpalık Osmanlılar'da devlet memurlarına vazifeleri sırasında maaşlarına ilaveten görevden ayrıldıktan sonra ise tekaüt veya ma’zuliyyet maaşı olarak tahsis edilen gelir. Arpalığın ne vakit ve ne amaç ile ihdas edildiği kati olarak bilinmemektedir. On altıncı asrın başlarında verilmeye başlanan arpalığın memurluğu dolayısıyla at beslemek durumunda olanlar için konduğu tahmin edilmektedir. Arpalık kendisinden başka kalabalık maiyeti uşak ve hizmetkârları bulunanlara masrafları gözetilerek bağlanırdı. Bu aylık önceleri yeniçeri ağası bölük ağası gibi askerî şahıslara verilmekte iken sonraları şeyhülislam kazasker müderris gibi yüksek ilmiye sınıfına sultan hocalarına güç vazifelerde bulunan yönetim amirlerine on yedinci asırdan itibaren de vezirler ile ümeraya verilmeye başlandı. Arpalık ya belli bir kaza veya sancağın senelik gelirinin bir kısmı tahsis olunarak veya hazineden belli bir gündelik verilerek olurdu. Bunun birincisine Bervech-i arpalık dirlik ikincisine Bevech-i arpalık ulufe denilirdi. Arpalığın en fazlası; yönetim amirleri için senelik 100 000 ilmiye sınıfı için 70 000 yeniçeri ağaları için 58 000 saray mensupları için ise 19 999 akçe idi. Ulufe olarak verilenlerin senelik toplamı da bu değerleri aşmazdı. Arpalık sahibi olanlar bizzat arpalık olarak tahsis edilen kazaya gitmeyip yerlerine bir naip gönderdikleri gibi kimi de kendileri giderlerdi. Sultan Üçüncü Selim bozulan ilmiyenin ıslahına teşebbüs ettiği sırada arpalık sahibi olan ma’zul (azledilmiş) il kadıları ile kazaskerlerden il kadılarından mazereti olmayanların bizzat arpalıklarına giderek hakimlik etmeleri ve sakat ve yaşlı olanların da arpalıklarını iltizama vermeyip emanet suretiyle beşte bir üzerinden ehliyetli dürüst naiplere vermeleri gibi hususları içeren fermanında; bilgisiz kimselere naiplik verilmemesini ve imtihansız hiç kimsenin yeniden kadılığa tayin edilmemesini emretti. Arpalık birçok suiistimallere alan verdiği için on sekizinci asırda kaldırılarak aylığa bağlandı. Bu vaziyet daha sonra genişleyerek arpalık maaşı; Tanzimat'tan sonra ad değişikliği ile tarik maaşı ve en son olarak rütbe maaşı adını aldı. Meşrutiyet'ten sonra ise ilmiye sınıfına da diğer devlet memurları gibi muntazam aylık ve emekli maaşı bağlandı. Böylece arpalık tarihe karışmış oldu.