Osmanlı Devletinde Berat Resmi vesika senet. Osmanlı Devleti'nde bir kimseye verilen rütbe nişan veya toprak imtiyazını gösterir padişah fermanı. Berata; nişan berat-ı şerif nişan-ı şerif ve hüküm de denilmektedir. Beratlarda istenilen hizmetin adı yerel maaşı veya geliri verilen şahsın ismi ne için verildiği; kumandanlık serdarlık gibi mühim bir görev ise berat alanın selahiyet derecesi açıkça belirtilirdi. Böylelikle elinde berat olan şahsın bu selahiyet belgesinin dışına çıkması önlenmiş olurdu. Beratların çeşitli çeşitleri vardır ki bunlar timar beratı iltizam beratı muafiyet beratı mulakat beratı malikane beratı ayrıcalık beratı beylerbeylik nişancılık defterdarlık vezirlik gibi memuriyet beratları imamet hitabet feraşet ve tababet izni verildiğini belirten beratlar ile serdarlık beratları gibi. Berat verilen kimseden “berat resmi” ismiyle bir vergi alınırdı. Timar beratı bir şahsa verildiğinde beratta timar sahibinin hüviyeti timar verilen sancağın kazası köyü timarın miktarı verilme sebebi ilk mi tahvilinden mi mahlulünden mi (yani birinin üzerinden alarak mı) verildiği senelik gelir ve istenilen hizmet kayıtlı olurdu. İltizam beratlarında berat verilenin ismi iltizamın verilme sebebi geçerliği olduğu tarihler iltizam bedeli ve taksitleri iltizamın ne şekilde yönetim edileceği muhakkak belirtilirdi. Bunlar da verilen şahsın itibarına rütbesine ve verilen şeyin önemine göre yalın veya ağdalı bir dil kullanılırdı. Verilen beratlar veren padişahın hayatıyla kayıtlıydı. Padişahlar değiştikçe yeni padişahın tuğrası bulunan yeni berat verilir ve bu beratlardan yarım resim (vergi) alınırdı. Yapılan işleme “tecdid-i berat” denilirdi.