Osmanlı Devletinde İzn-i Sefine
İzn-i Sefine İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçecek yabancı gemilere verilen izinlere karşılık alınan resim (harç vergi). Fatih Sultan Mehmed Han Anadolu Hisarını onarım ettirip Rumeli Hisarı'nı yaptırdığı yıl (1452) ilk kere sefîne harcı alınmaya başlandı. İstisnasız bütün yabancı gemilerin muayenesi ile geçme hakkı alındıktan sonra gitmelerine müsaade ediliyordu. 1650-1669 yıllarında yapılan antlaşmalara göre izn-i sefînenin miktarı gemi başına 300 akçe olarak tespit edildi. Ancak sonraki yıllarda gemilerin buharlı ve yelkenli olmalarına göre farklı ücretler alındı. Geçişlerden o zamanki paraya göre senelik ortalama olarak 2500 altın gelir sağlanıyordu. İzn-i sefîne fermanları ekseriya ad yerleri açık olarak Dîvân-ı Hümâyûn kalemince hazırlanırdı. Alınan paralar devletin umumî gelirleri kısmına iç edilmezdi. Bunlar önceleri Dîvân-ı Hümâyûn kalemine ayrılırken sonraları liman idaresine bırakıldı.
|