Tüm Mitolojik Tanrı ve Tanrıçalar 12 Olymposlu Aphrodite Aphrodite, aşkın, cinsel isteklerin ve güzelliğin tanrıçasıdır. Doğal yeteneklerinin yanında, herkesin kendini arzulamasını sağlayan büyülü bir kuşağı vardır. Doğumu hakkında iki söylenti vardır. İlki onun Zeus ve Dione'un kızı olduğunu anlatır. İkincisi, Cronos hadım edildiğinde denize atılmış olan organından damlayan kanlardan doğduğunu ve iri bir midye içinde Kıbrıs'ta karaya çıktığından bahseder. Hephaestus'un karısıdır. Ağacı mersin, hayvanları güvercin, kuğu ve serçedir. Apollo Apollo, Zeus ve Leto'nun oğlu, Artemis'in ikiz kardeşidir. Altın bir lir çalar; müziğin tanrısıdır. Gümüş bir yayı en uzağa o atabilir; okların tanrısıdır. Tıbbı insanlara o öğretmiştir; iyileştirici tanrıdır. Asla yalan söylemez; ışığın ve gerçeğin tanrısıdır. Apollo her sabah, 4 atlı arabasını gökyüzünü başından sonuna dolaşır ve güneş doğar. Delphi'de bir nasihatçı olrak tanınır. Yunanistanin dört bir yanından insanlar ondan öğüt almak için Delphi'ye gelirler. Kutsal ağacı defne, hayvanları yunus ve kargadır. Ares Ares, Zeus ve Hera'nın oğludur. Ne annesi ne de babası tarafından pek sevildiği söylenemez. Savaş tanrısıdır. Öldürücü ve kana susamış bir tanrıdır ama bir yandan da korkağın tekidir. Aphrodite'le yatakta yakalanınca, kocası Hephaestus tarafından herkesin içinde alay konusu edilmiştir. Akbaba ve köpek mübarek hayvanlarıdır. Artemis Artemis, Zeus ve Leto'nun kızı, Apollo'nun ikiz kardeşidir. Vahşi hayvanların ve avın tanıçasıdır. Gençlerin koruyucusudur. Apollo gibi o da gümüş oklarla atış yapar. Erdemin, namusun simgesidir. Çocukarın doğumlarını yönetir (doğumunda Leto'ya hiç acı çektirmemiştir.) Mübarek ağacı servidir. Özellikle geyik olmak üzere tüm hayvanlar ona kutsaldır. Athena Athena Zeus'un en sevgili kızıdır. Athena (Minerva) was the daughter of Zeus. Yetişkin, zırhlı ve silahlı bir şekilde, babasının kafasından fırlayarak doğmuştur. Savaşta acımasız ve cesurdur ancak sadece şehri düşmanlardan korumak için savaşmır. Şehrin, el sanatlarının, tarımın ve zekanın tanrıçasıdır. Yuları buluş ettip, insanların atı evcilleştirmesini sağlamıştır. Trompet, flüt, çömlek, tırmık, saban, gemi ve savaşta kullanılan at arabası onun icatlarındandır. Bilgelik, akıl ve saflık tanrıçasıdır. Zeus'un en sevdiği çocuğu olduğu için, şimşekleri dahil, babasının tüm silahlarını kullanmaya izni vardır. Mübarek şehri Atena, ağacı zeytin ve hayvanı baykuştur. Hades Hades de Zeus'un kardeşidir. Ölülere hükmeden yeraltı tanrısıdır. Kullarının sayısını artırmak için delice uğraşan, açgözlü bir tanrıdır. Erynyes'ler onun değerli misafirleridir. Onu ziyarete gelenlerin yeraltı dünyasını terketmeleri konusunda da oldukça isteksizdir. Aynı zamanda, yerden çıkan değerli metaller onu bereket çokluk ve servet tanrısı yapmıştır. Onu görünmez yapan bir miğferi vardır. Yeraltı dünyasından pek ayrılmazdı. Acımasız ve hatta korkunçtu ama sözünden dönmezdi ve kaprisli bir tanrı değildi; bilmem bu son iki özellik onu pek affedilir kılar mı . Zorla kaçırdığı Persephone ile evlidir. Ölümün tanrısıdır, ama Ölüm de başlıbaşına bir tanrıdır: Thatanos. Hephaestus Hephaestus, Zeus ve Hera'nın oğludur. Fiziksel olarak son radde çirkin ve topal olan tek tanrıdır. Ateşin ve demirin tanrısıdır. Tüm tanrıların zırhlarını ve silahlarını o yapar. Demir işlemek için bir volkanı kullanır. Kibar ve barıştan hoşlanan bir tanrıdır. Aphrodite ile evlidir. Hera Hera, Zeus'un kızkardeşidir. Sonradan karısı da olmuştur. Oceanus ve Tethys adlı Titanlar tarafından büyütülmüştür. Evliliğin koruyucusudur ve evli kadınlara özel bir alaka gösterir. Biçok mitolojik anlatı, Hera'nın Zeus'un kendisine sadakatsizliğine karşı aldığı öçlerden, kıskançlığından bahseder. Mübarek hayvanları inek ve tavuskuşudur. Argos, en sevdiği şehirdir. Hermes Hermes, Zeus ve Maia'nın oğludur. Zeus'un habercisidir. Tanrıların en hızlısıdır. Kanatlı sandaletleri ve şapkası vardır; bir de büyülü değnek taşır. Hırsızların ve ticaretin tanrısıdır. Yeraltı dünyasına ölülerio götürür. Liri, kavalı, notaları, astronomiyi, ölçü birimlerini ve sporu buluş etmiştir. Hestia [ Linklerimizi üyelerimiz görebilir Uslanmam üyeliği için tıklayın. ] Hestia, Zeus'un kızkardeşidir. ****** bir tanrıçadır. Evlerin düzeninden mesul olan tanrıçadır. Yeni bir çocuk doğduğunda aileye kabul edilmeden önce onu kutsayandır. Her şehrin Hestia'ya kutsanmış herkese açık bir yer vardır. Burda devamlı ateş yakılır ve asla söndürülmez. Poseidon Poseidon, Zeus'un kardeşidir. Denizler tanrısıdır. (Neptune) was the brother of Zeus. Ona tapınan deniz yaratıkları arasında itibarı büyüktür. Titan Oceanus'un büyük torunlarından Amphitrite, ile evlidir. Silahı dünyayı sallayabilen ve herşeyi paramparça edebilen üç dişli bir çataldır. Zeus'tan sonra diğer tanrılar arasında en güçlü olandır. Okyanus'un derinliklerinde, mercanlar ve deniz çiçekleriyle süslenmiş, fosforlu kızıl bir ışıkla aydınlanan, altından muhteşem bir sarayı vardır. Yunusların, deniz atlarının ve diğer deniz canlılarının çektiği iki tekerli arabasıyla ilerler. Zeus Babası Cronos'un hükümdarlığını yıkıp yerine geçip tüm tanrıların üstün yöneticisi olan Zeus, göklerin ve yağmurun tanrısı; bulutları da o biraraya getirirdi. Onu kızdıranlara fırlattığı şimşekler silahıydı. Hera'ya evliydi ama çapkınlıkları ve güzel kadınlara zaafıyla ünlüdür. Bir kartal, aaafinin kayhası olarak hizmetindeydi. Getir-götür işleri ve sakiliğini Ganymede yapardı. Ganymede o kadar güzel bir çocuktu ki, Zeus onu Ida dağından kaçırıp Olympos'a getirerek ölümsüz yapmıştı. Zeus ayrıca, yeminlerini bozanların ve yalan söyleyenlerin cezalandırıcısıdır. Ağacı meşe, akıl hocası meşe ağaçlarının vatanı olan Dodona'dır. Yunan Mitolojisindeki Tanrı ve Tanrıça İsimleri Dike : Adalet Tanrıçası Semele : Ahiret Tanrıçası Hestia : Aile Faziletleri Tanrıçası Momos : Alay ve Hiciv Tanrıçası Artemis : Ana Tanrıça Aristalos : Arıcılık Tanrısı Eros : Aşk Tanrısı Afrodit : Aşk ve Güzellik Tanrıçası Atalante : Avcı Kız Bendis : Ay Tanrıçası Eirene : Barış Tanrıçası Minemosyne : Bellek Tanrıçası Hermes : Belagat Tanrısı Ceres : Bereket Tanrıçası Poros : Bereket Tanrısı Okeanos : Bütün Irmakların Babası Sayılan Tanrı Kirke : Büyücü Tanrıça Amphitrite : Deniz Dibi Tanrıçası Thetis : Deniz Tanrıçası Poseidon : Deniz Tanrısı Sentinus : Duygu Tanrısı Eileithhyia : Doğumlarda Kadınlara Yardım Eden Tanrıça Fornaks : Fırınların Tanrısı Adonis : Erkeklik ve Bereket Tanrısı Hera : Evlilik Tanrıçası Phantaso . Fanaaai Tanrısı Kairos : Fırsat Tanrısı Thyphon : Fırtına Tanrısı Nyks : Gece Tanrıçası Hebe : Gençlik Tanrıçası Hymenalos : Gençlik Ve Evlendirme Tanrısı Androgeo : Minos'un Oğlu Uranos : Gök Tanrıçası Helios : Güneş Tanrısı Apollon : Güzel Sanatlar Tanrısı Enyalios : Harp Tanrısı Ate : Hata Ve Günah Tanrıçası Hybris : Hayasızlık Tanrısı Klotho : Yaşam İpliğini Büken Tanrıça Hermaphroditos : Hem Erkek Hem Dişiliği Olan Tanrısal Yaratık Furina : Hırsızların Tanrısı Metis : Hikmet ve Tedbirlilik Tanrıçası Fraude : Hile Tanrıçası Asopos : Irmak Tanrısı Aigina : Irmak Tanrısının Kızı Algos : Izdırap Tanrısı Penthos : Keder Tanrısı Artemis : İffet Tanrıçası Senius : İhtiyarlık Tanrısı Nemesis : İntikam Tanrıçası Poine : Ceza ve İntikam Tanrıçası Moiralar : Kader Tanrıçaları Kronos : Kainatin Hakimi Pitho : Kandırma Tanrıçası Themis : Kanun ve Adalet Tanrıçası Eresbos : Karanlık Tanrısı Fons : Kaynaklar Tanrıçası Pan : Kır Tanrısı Vakana : Kırlarda Dinlenenleri Koruyan Tanrı Phobos : Korku Tanrıçası Herakles : Kuvvet Tanrısı Zeus : Mutlak Kudret Tanrısı Orfe : Müzikçi Ozan Risus : Neşe Tanrısı Eris : Nifak Tanrıçası Feronia : Ormanları Koruyan Tanrıça Ultio : İntikam Tanrıçası Thanatos . Ölüm Tanrısı Oinone : Pınar Perisi Amykos : Poseidon'un Oğlu Morpheus : Rüyalar Tanrısı Boreas : Rüzgar Tanrısı Alkyone : Rüzgar Tanrıçası Eolo : Rüzgarların Bekçisi Penelope : Sadakat Timsali Hygieia : Sağlık Tanrıçası Akslepios : Sağlık ve Hekimlik Tanrısı Hephaistos : Sanayi Tanrısı Ares : Savaş Tanrısı Urania : Semavi Aşk Tanrıçası Febris : Sıcaklık Tanrıçası Fides : Sözünde Durma Tanrıçası Perimelis : Sürülere Gözcülük Eden Periler Eos : Şafak Tanrıçası Dionysos : Şarap ve Coşku Tanrısı Ros : Şebnem Tanrısı Bia : Şiddet Tanrıçası Rheme : Şöhret Tanrıçası Fatum : Talih Tanrısı Nektar : Tanrıları Ölümsüzleştiren İçkiler Ambrosia : Tanrıları Ölümsüzleştiren Yiyecekler Fors : Tesadüf Tanrısı Thyke : Tesadüf Tanrıçası Demeter : Toprak ve Tarım Tanrıçası İkaros : Uçmayı Başaran İlk İnsan Hypnos : Uyku Tanrısı Persephone . Yeraltı Tanrıçası Hades : Yer Altındaki Ölüler Ülkesinin Tanrısı Elysion : Yeraltı Cenneti Aiakos : Yeraltı Ülkesinde Ölüler Hakimi Flora : Yeşeren Bitkiler Alemi Tanrıçası Penia : Yoksulluk Tanrıçası Nike : Zafer Tanrıçası Athena : Zeka Tanrıçası Daimon : Zeka ve İlahi Kuvvet Tanrısı Ploutos : Zenginlik Tanrısı Mısır Mitolojisindeki Tanrı ve Tanrıçalar Aker - Güneşi ayarlamak ve yükseltmekten mesul Tanrı. Akeru - Aker'in yardımcılığını yapan Tanrılar Grubuna verilen umumi ad. Amathaunta - Mısır mitolojisine göre, Deniz Tanrıçası. Am-heh - Mısır mitolojisinde karma Tanry. Yeraltı Dünyasının Tanrısı. Ammut - Ölümsüz yasama layık olmayanın kalbini yiyen canavar. Amon - Hermopolis rahiplerine göre Yaratıcı Tanrı. Amon-Ra - Amon'in rahipleri tarafından karma birleşik Tanrı. Amon-Ra bir Boğa olarak resmedilirdi. Amset - Horus'un oğlu. Ölülerin karaciğerinin koruyucusudur ve Tanrıça İsis tarafından korunur. Anubis - (Anpu) Ölüleri koruyan ve yücelten Tanrıça. Çakal başlıdır. Piramit metinlerinde, Anubis Ra'nın oğlu olarak yer alır. Başka metinlerde ise Osiris yada Seth ile ilişkilendirilir. Anubis Osiris'in ölümünden sonra onun vücudunun korunması işini üstlenir. Anuket - (Anqet) Soğuk su dağıtıcısı. Apis - Verimlilik Tanrısıdır. Güneş diski ve uraeusserpentten oluşan boğa tacıyla betimlenmiştir. Mübarek Apis boğası, Memphis'te bulunurdu ve Serapum'da büyük bir kitle halinde Apis boğalarının mezarı bulunuyor. Bastet - (Bast) Kedilerin koruyucusu olan Tanrıça. Uzunca bir süre Mısır'da bir kediye ziyan vermek kanuna aykırıydı ve bu suçun cezası ölümdü. Bastet İsis'in ve Ra'nın kızıydı. Başta cinsellik ve doğurganlık Tanrıçasıyken, ölüleri koruma, ölenlerin başarılı yada başarısız olduklarına karar verme, yağmur yağdırma, hastalara, özellikle de çocuklara iyileşmeleri için yardım etme özelliklerine ek olarak güneş, ay, analık ve aşk Tanrıçası haline de geldi. Bes - Müzik, dans ve iyi aş gibi aile zevklerinin Tanrısı olarak sayılır. Ayrıca çocukların eğlendiricisi ve koruyucusudur. Sakallı, vahşi görünümlü gülünç bir cüce olarak ve yuvarlak bir yüzle resmedilmiştir. Buto - Aşağı Mısır'ın Kobra Tanrıçası. Duamutef - Horus'un oğlu. Ölünün midesinin koruyucusudur ve Tanrıça Neith tarafından korunur. Edjo - Yılan Tanrıça, Aşağı Mısır'ın sembolü ve koruyucusu. Geb - Yeryüzünün Tanrısı. Gökyüzünün eşi. Mübarek hayvanı kazlardı. Erkek olan Geb Mısır toprağını , daha umumi olarak da yeryüzünü temsil eder. Hapi - (Hapy) Horus'un oğlu. Ölülerin ciğerlerinin koruyucusudur ve Tanrıça Nephthys tarafından korunur. Hapi ismi farklı hiyerogliflerle anlatım edilmişti; çoğunlukla ama her vakit olmamak kaidesiyle Nil Nehrinin Tanrısının ismiydi. Hapi, tacı zambaklardan (yukarı Nil) veya papirüs bitkilerinden (Aşağı Nil) yapılmış şişman bir adama benzetilmiştir. Har-nedj- itef - Horusun bir görünümü. Ölümün koruyucusu. Harpocrates - Osiris'le İsis'in oğlu. Emzirilen küçük bir çocuk. Parmak emen genç bir oğlan olarak gösterilmiştir. Hatmehit - Balık Tanrıça. Hator - (Hathor) Mısır'ın çok eski bir gökyüzü Tanrıçası Tanrıçasıdır. İnek Tanrıçadır. İnek başı ile sembolize edilirdi. Sık sık İsis'le eşdeğer tutulmuştur. Hator Edfu'da Horus'un partneri olarak tapılmıştır. Aşk, müzik ve gülmenin Tanrıçası olarak düşünülmektedir. Hauhet - Ölçülemeyen Sonsuzluğun Tanrıçası. Çoğunlukla bir kurbağa gibi yada kurbağa kafalı bir kadın gibi resmedilirdi. Heh - Sonsuzluğu temsil eden Tanrılardan. Bir kurbağa yada kurbağa kafalı bir adam gibi resmedilirdi. Hemen - Şahin Tanrı. Hemsut - Kader Tanrıçası. Heqet - Hermopolis'teki 8 Tanrıdan biri. Heru-ra-ha - Horus ve Ra'ya şükretmeyi sembolize eden karma bir Tanrı. Hike - Doğaüstü güçlerin Tanrısı. Horus - Osiris'le İsis'in oğlu. Cennetin hükümdarı, yeryüzünün kralı ve mübarek şahin olarak kabul edilir. Horus'un evrensel olduğu ve ezelden beri var olduğu fikri piramit yazılarında belirtiliyor. Imhotep - Hekimlik Tanrısı. Djoser'in veziri, sonra Ptah'in oğlu gibi ibadet edilmiştir. İsis - Mısır'ın en büyük Tanrıçası. Simgesi, Sirius yıldızıdır. Sanat Tanrıçasıdır. Osiris'in dulluğunun ve şiirin Tanrıçası olarak bilinmektedir. Mübarek hayvanı kobra yılanıdır. İsis'in Mısır halkı tarafından reankarnasyonla Cleopatra'nın içinde yaşadığına inanılmıştı. Khepri - (Khepare) Heliopolitan inancında yaratıcı Tanrı. Atum ve Ra ile karışmıştır. Yükselen günesin böcek Tanrısı. Khnemu - Su baskını ve Nil'in iri Tanrısı. Khnum - (Khnemu) Yaratıcı Tanrılardan biri. Bir çömlekçi ustalığıyla, çamura biçim verip insanı yaratıyordu. Khons - (Khonsu) Ay Tanrısı. Theban'da tapılmıştır. Maat - (Ma'at) Gerçek ve Hukukun Tanrıçası. Mefetseger - Krallar Vadisi'nin Tanrıçası. Min - Erkek Bereket Tanrısı. Ona güç ve iktidar Tanrısı da denilmektedir. Month - (Montu) Savaş Tanrısı. Mısır'da tapılmıştır. Mut - Amon'in eşi ve Theban'ın ana Tanrıçası. Akbaba başlıdır. Nefertem - Nilüfer çiçeğinin Memphis Tanrıçası. Neith - Eski bir savaş ve dokuma Tanrıçası. Nekhebet - Yukarı Mısır'daki Akbaba Tanrıçası. Nephthys - Ölülerin özel koruyucu Tanrıçası. Seth'in eşi ve Isis'in kız kardeşi. Neter'ler - Mısır yazılı belgelerinde, Tufan'dan sonra ülaaai yönettiği söylenen "yarı Tanrı" varlıklar. Nun - Kainat'ın yaratıldığı ilk suların Tanrısı. Nut - Gökyüzü Tanrıçası. Osiris ve Isis'in annesi ve gökyüzü Tanrıçası. Gökyüzü olarak dünyanın üzerinde kemer gibi uzanmıştır. Onuris - Savaşçı ve Abidos'un gökyüzü Tanrısı. Osiris - Mısır kültünde, en önemli Tanrılardan biri. Ölülerin Tanrısı, ölümsüz yaşam için diriliş Tanrısı, kaide koyucu, koruyucu, ölülerin yargıcı. Gökyüzünde, Orion takımyıldızının onu simgelediği düşünülürdü. Ptah - Mısır panteonunda en eski ve en büyük "Yaratıcı Tanrı". Cennetleri ve dünyayı yaratmakla sorumlu. Memphis'in mumya yaratma Tanrısı. Mimari, mühendislik ve "yapı bilimi" ile özdeşleştirilir. İnsan başlı bir Tanrıdır. Qebsenuef - (Qebehsenuef) Horus'un oğlu. Ölülerin bağırsaklarının koruyucusudur ve Tanrıça Selket tarafından korunurdu. Qetesh - Aşkın ve güzelliğin Tanrıçası. Aynı zamanda doğa Tanrıçası olarak da tanınmaktaydı. Ra - Hermopolis güneş Tanrısı. Atmaca kafalı bir insan olarak temsil edildi. Satet - Nil suyu ve bereket Tanrıçası. Seker - Işığın Tanrıçası ve yeraltından başlayan öbür dünyaya giden ölülerin ruhlarının koruyucusudur. Sekhmet - Yıkım ve savaşın dişi aslan Tanrıçası. Selket - Akrep Tanrıçadır. Büyüleri vardır. Kötü ruhlu insanlara ölüm verir. Serapis - Yer altı dünyasının ve güneşin Helenistik Tanrısı. Seshat - Ölçüm ve Yazma Tanrıçası. Seth - Eski dönemlerde fırtına, gök ve gök gürültüsü Tanrısı. Kötü güçlerin etkisi altına giren Seth, kardeşi Osiris'i öldürdü ve Mısır'a sahip olmak istedi. Ama İsis, dağılmış parçalarından Osiris'i canlandırdı, ondan bir çocuk sahibi oldu. Oğulları Horus, Seth'i yenip babasının intikamını aldı ve Mısır'ın başına geçti. Osiris'e karşı çıktıktan sonra şeytani Tanrı olarak anılmaya başlamıştır. Shu - Rüzgar ve havanın Tanrısı. Mut ve Geb'in babası. Yunan mitolojisindeki Atlas gibi gökyüzünü taşır. Sobek - Timsahlar Tanrısı. Su Tanrısı olarak, aynı zamanda Nil'in yıllık taşmasını ve vadisinin gübrelenmesini sembolize etti. Tavaret - (Tauret) Gebe kadınlara göz kulak olan hipopotam Tanrıçasıdır. Tefnut - Nem ve bulutların Tanrıçasıdır. Nut ve Geb'in annesi. Bazı metinlerde kardeşi Şu ile beraber, Güneş'in doğuşundan itibaren gökyüzünü taşır. Thoth - Bilgeliğin Tanrısı. Yazma, Akıl ve Ay Tanrısı özelliği ile anılmıştır. İbiş kuşu başıyla resmedilmiştir ve elinde bir dolmakalem ve her şeyi kaydettiği parşömenler vardır. Hiyerogliflerin ve simyanın onun insanlığa armağanı olduğu söylenir. Yunan Tanrısı Hermes ile özdeşleştirilmiştir. Bir görüşe göre, Tarot kelimesi de Thoth'un adından türemiştir. Uneg - Mısırlıların tarım Tanrısı Unut - Kuş beyinli Tanrıça olarak anılmıştır. Wepwawet - Eski Mısır'da çakal başlı savaş ve cenaze tanrısı. Asyut (Siut) bölgesinde Mezarlık Tanrısı olarak tapınılırdı. Yunanlar ona Ophois derlerdi. Wosyet - Eski Mısır'da gençlerin koruyucusu olarak bilinen Tanrıça. Zenenet - Hermonthis'in Tanrıçası. Roma Mitolojisindeki Tanrı ve Tanrıçalar Abeona - Roma mitolojisinde çocukların koruyucusu Tanrıça. Abundantia - Roma mitolojisinde çok etkin olmayan bolluk, başarı ve şans Tanrıçası. Aequitas - Roma mitolojisinde adil işlerin ve anlaşmaların Tanrısı. Alemonia - Henüz doğmamış çocukları besleyen Tanrıça. Anna Perenna - Yeni yıl Tanrıçası. Onun festivali Mart ayının 15 de kutlanırdı. Romalılar amnis perennis ("sonsuz akıntı&quot kelimesine çeşitli anlamlar vermişler Antevorte - Roma mitolojisinde geleceğin Tanrıçası. Appiades - Appian su kemerinin yakınlığında tapınakları bulunan beş Tanrıçaya verilen umumi ad. Bu Tanrıçalar: Concordia, Minerva, Pax, Venus, ve Vesta idi. Aurora - Şafak Tanrıçası. Yunan mitolojisinde ona Eos demişler. Bellona - Romalı'ların Zafer Tanrıçası. Kapadokya Tanrıçası Ma ve Yunan Tanrıçası Nike ile aynı özellikleri taşımaktadır. Bubona - Roma mitolojisinde atların ve büyükbaş hayvanların Tanrıçası. Camenta - (Egeria) Romalıların Doğum Tanrıçası. Caca - Romalıların Ocak Tanrıçası ve Gigant Cacus'un kızakardeşi. Concordia - Romalıların Barış Tanrıçası. Concus - Eski Roma Tanrılarından biri. Gizlemek, örtmek, saklamak Tanrısıydı. Copia - Servet ve bereket Tanrıçası. Dea Dia - Büyüme ve gelişme Tanrıçası. Dea Tacita - Sözcük anlamıyla 'Sessizliğin Tanrıçası'. Roma mitolojisinde Ölüm Tanrıçası. Diana - Doğa, verimlilik ve çocuk doğum Tanrıçası. O Capua yanındaki Tifata dağında çalışır ve aynı zamanda Ay Tanrıçası görevini de üstlenmiş. Latinlarin de Tanrıçasıydı. Disciplina - Roma mitolojisinde Disiplin ve düzen Tanrıçası. Dius Fidus - Ant ve Yemin Tanrısı. Sabine kökenli bir Tanrıydı. Duellona - Roma Tanrıçası. Edusa - Küçük çoçuklara beslenmeyi öğreten Tanrıça. Egeria - Doğum Tanrıçası. Roma'nın kurucusu Romulus'un koruyucusu. Eventus Bonus - (Bonus Eventus)'İyi Akşamlar'. İş yaşamında başarı Tanrısı. Ayrıca Hasat Tanrısı olarak da bilinir. Heykeli Roma'da, Jupiter tapınağının yanında konulmuştur. Genius - Roma Tanrısı. Bir nevi koruyucu melek görevini görüyordu. Her insanın kendine ait bir Genius'u olduğuna inanılırdı. Grazia'lar - (Graces) - Letafet perilerinin Roma mitolojisindeki isimleri. Yunan mitolojisinde Kharit'ler olarak geçerler. Doğadaki güzellik ve neşe insanların da, Tanrıların da kalplerinde duygukları, güzellik hayranlığı onların eseridir. Fabulinus - Bebeklerin Tanrısı. Efsaneye göre, bu Tanrı Romalı çocuklara konuşmayı öğretirdi. Faunus - Vahşi doğanın ve verimliliğin Tanrısı. Nasihatçı olarak da tapınım ve saygı görmüştü. O Yunanların doğa tanrısı Pan ile aynı özellikleri taşımıştır, boynuz ve yeleleri varmış. Büyükbaş hayvanların da koruyucusu olarak bilinmiştir. Ona Roma Kır Tanrıları Faun'lar eşlik ederlermiş. Faun'lar Yunan mitolojisinde Satyr'ler olarak yerlerini almışlar. Faunus'un bayan benzeri Fauna'dır. Kurt suratı, çelenk ve kadeh Faunus'un simgeleridir. Febris - Telaş ve paniğe karşı koruyucu Tanrıça. Febris ("heyecan&quot antik Roma'da üç tapınağa sahipti. Bu tanınaklardan biri Palatine ve Velabrum arasında yer almıştı. Flora - İlkbaharın taze çiçeklerinin Tanrıçası. Quirinalis yakınında tapınağı vardı. Dördüncü yüzyılda bu Tanrıçanın şerefine, 28 Nisan - 1 Mayıs tarihleri arasında Floralia festivali kutlanırdı. Flora Yunanların Chloris'i ile özdeşleştirilmiştir. İanus - (Janus) - Romalıların inancına göre İanus, evlerin kapılarını bekleyen bir Tanrıydı. Junon - (Iuno) Romalıların baş Tanrıça Hera'ya taktıkları ad. Jupiter - Romalıların baş Tanrı Zeus'a verdikleri ad. Juturne - (Juturna) Romalıların Su Kaynakları Tanrıçası. Jupiter onu periye çevirmiş ve Latium yakınlığındaki Lavinium'da bir su kaynağını ona armağan etmişti. O Fontus (Fons)'un annesi ve Janus'un karısıydı. Juventus - Gençlik Tanrıçasının adı. Romalılar gençlik çağına giren delikanlılara bu adı koyardı. Kybele - Roma ve eski Anadolu mitolojisinde Tanrıların anası. Onun karakteri Phyrgia'da ortaya çıkmış, daha sonra Yunanistan'a kadar yayılmıştır. Yunanlarda Rheia onun yerini almıştır. Lar - Romalıların ocakbaşı Tanrısı. Larv'lar - Roma inançlarına göre tehlikeli ve insanlara bela olan ruhlar. Anlatılanlara göre, Larv'lar ellerinde uğursuzluğun sembolü olan birer baykuş taşırlardı. Libitina - Roma da ölüler için yapılan merasimi koruyan Tanrıça Lima - Başlangıçlar Tanrıçası. Luna - Romalıların Ay Tanrıçasına verdikleri ad. Yunanlar ona Selene derler. Lucina - Kadınlara doğumda yardım eden ve sancıları azaltan Tanrıça. Sonraları 'çocuklara ışık bahşeden' anlamına gelen Juno adını almıştır. Maia - Mayıs ayına adını veren Tanrıça. Bu ayda ona kurbanlar verilir, adaklar adanırdı. Mitolojide Maia Vulcan'ın yardımcısıydı. Kimi Fauna ve Ops ile eşit tutulurdu. Mars - İlk başlarda bitkilerin köklerini besleyen bir Tanrı olmasına rağmen daha sonra Yunan mitolojisinden etkilenerek Savaş Tanrısı sıfatını kazanmıştı. Yunanlıların aksine Romalılar onu severlerdi. Onlara göre ise Mars üstün, asil bir görünüşü olan hiç yenilmeyen bir Tanrıydı. Mater Matuta - Romalıların şafak Tanrısı. Minerva - (Minerve) Romalıların Zeka Tanrıçası Athena'ya verdikleri isim. Moneta - Başarı Tanrıçası. Nascio - Roma mitolojisinde Doğum Tanrıçalarından biri. Necessitas - Zaruret, Zorunluluk Tanrıçasıydı. Kader Tanrıçası olarak da bilinmekteydi. Romalılar onun insan şeklinde olduğuna inanırlardı. Yunanlardaki ismi Ananke idi. Neptun - Romalıların Deniz Tanrısı Poseidon'a verdikleri ad. Nerio - Romalılarda savaş Tanrısının karısı olup, kahramanlığı temsil eder. Nundina - Roma mitolojisinde yeni doğan bebeğe ad takıldığı dokuzuncu günün Tanrıçası. Occator - Acı ve üzüntü Tanrısy. Orcus - Ölüm ve yeraltı dünyasının Tanrısı. Kimi çok zalim ve korkunç, bazense oldukça iyi bir Tanrı olarak tanımlanmıştır. Yunan Tanrııs Hades'le aynı özellikleri taşımıştı. Pales - Romalıların koyun sürülerini koruyucusu olduğuna inandıkları Tanrı. Parkae - Romalıların Ralih Tanrıçalarına verdikleri ad. Penat'lar - Romalıların Ev Tanrılarına verdikleri ad. Pilumunus - Yeni doğan çocukları koruyan Roma Tanrıçası. Poena - Roma mitolojisinde ceza Tanrıçası Pomona - Romalıların Meyve Tanrıçası. Puta - Ağaçlar ve asmaları budamakla ilgili olan Roma Tanrıçası. Romulus ile Remus - Roma mitojisinde ikiz kardeşler. Mars ile Rea Silvanın oğulları. Küçük yaşta Tiber nehrine bırakılan ikizler, dişi bir kurt tarafından bulunmuş, onun sütüyle beslenmişlerdi. Sonra onları Picus adında bir çoban keşfetmiş, evine götürüp besleyip büyütmüştü. Kardeşlerin kaderinde Roma şehrinin temelini koymak vardı. Büyüdükten sonra iki kardeş arasında şehri hangisinin kuracağı konusunda tartışma çıkmış ve bu tartışma Remus'un ölümüyle sonuçlanmıştı. Romulus Roma şehrinin kurucusu ve ilk kralı oldu. Roma'nın kurucusu Romulus da tanrısallaştırılmıştı. Salus - Romalıların Sağlık Tanrıçası. Saturnus - Roma Tanrısı Satürnüs çiftçilerin Tanrısı olarak görülmüştür. Mitolojiye göre Satürnüs ve karısı hasat Tanrıçası olan Ops ekincileri korurmuş. Yunan mitolojisinin etkisi ile sonraları Satürnüs Kronos kişiliği kazanmıştır. Satürnüs'ün İtalya'yı yönettiği dönem 'altın çağ' adını vermişler. Silvanus - Romalıların Orman, Bağ - bahçe Tanrısı. Summanus - Romalıların gece çakan Şimşek Tanrısı. Tellus - Romalıların Yunan mitolojisindeki Toprak Ana (Gaia) ya verdikleri ad. Terminüs - Romalıların sınır taşı Tanrısı. Vacuna - Sabinelilerin Tarım Tanrıçası. Vacuna'ya mübarek orman Reate'nin bulunduğu bölgede tapınılmıştır. Velovis - Bir Roma Tanrısı. Yer altı Tanrılarından sayılmakta, volkanlar ve balıkları bunun yönetim ettiğine inanılır. Veritas - Adalet ve Gerçek Tanrıçası. Satürnüs'ün kıız. Vesta - Aile ocağı Tanrıçası Virtus - Roma mitolojisinde cesaret ve savaş gücünün Tanrısı Vulcanus - Ateş Tanrısı. Demircilik ve sanatla da uğraşır. Onun dökümhanesi Etna dağındadır. Burada o yardımcıları ile birlikte Tanrılara ve kahramanlara silah yapardı. Yunan mitolojisinde bu Tanrı Hephaestus adını almıştı. Türk Mitolojisindeki Tanrı ve Tanrıçalar AK ANA Sonsuz sulardan çıkıp Ülgen’e yaratma emrini veren ve yine sulara dönen tanrıça ak anadır. Altay Türklerinin inancına göre ışıktan bir kadın hayali şeklindedir. Ülgen ilk yaratılış ilhamını Ak anadan alır ve dünyaya destek olması için üç adet de balık yaratır. Türk mitolojik görüşlerine göre Ak ana boynuzlu olarak betimlenir. Eski çağlarda Ana tanrıça heykelcikleri de boynuzlu olarak simgelenmiştir. KARA-HAN (KAYRA-HAN) Altay Türklerine göre gökyüzündeki tanrıların en büyüğü Kara Han’dır. Kara Han 17. katta oturur. Bütün Tanrıların babasıdır ve oradan evrenin kaderini tayin eder. Eliade’ya göre Kara Han dünyanın yaradılışı ve sonu gibi konularda daima ön plandadır .Kara-Han yeryüzünü yarattıktan sonra dokuz dallı bir çam diker ve 16. kata oğlu Ülgen’i oturtur. Kara-Han dokuz kişinin bu dallardan türemesini dokuz ulusunda buradan meydana gelmesini ister. Kara-Haninsanoğlunun “ata” ve “ana”sıdır. Şamanlara göre Kara Han’ın Ülgen KızaganMergen adında üç oğlu vardır. BAY-ÜLGEN Bay Ülgen göğün 16. katında Altın dağda ikamet fiyat ve altın bir taht üzerinde oturur. Tahtı ay ve güneşin ötesindedir. Ülgen gök cisimlerini yönetir yağmur yağdırır gök gürültüsü ve yıldırımları da o gönderir. Tanrı Ülgen biri ak biri kara taşla gelerek ateşin nasıl yakılacağını insanlara öğretmiştir. Eliade’ya göre gök gürültüsü ve şimşek tüm mitolojilerde gök tanrının silahıdır ve yıldırımıyla vurduğu yer kutsallık kazanır. Ülgen iyilik yapmayı sever. Ülgen’in kendisi kızları ve oğulları insan şeklindedir. KIZAGAN TANRI Ülgen’in oğludur. Göğün 9. katında oturur. Çok güçlü tanrı anlamına da gelir. Roux’a göre 9. Kat Mars’ın konumlandırıldığı gök katıdır. Kızagan TanrıBanzarov’a göre savaş tanrısıdır. Onlarca tehlikeli geçitlerde orduyu yönetmek ve düşmanı yenmekte bu koruyucu ruhun yardımı olur. Altay Kamı göğe çıkarken Kızagan Tanrı’yı “kırmızı yularlıkızıl erkek deve sırtındagökkuşağı asalı baba!” diye çağırır. Buna bakarak onun kırmızı renk ile simgelendiği sanılmaktadır. ERLİK HAN Erlik korkunç bir ihtiyardır. Gözleri ve kaşları kömür gibi kara çatal sakalı dizlerine kadar uzamış yaban domuzunun azı dişlerine benzeyen bıyığı kulakları üzerine yerleşmiş çenesi tokmağa boynuzları ağaç köklerine benzer. Saçları kapkara ve kıvırcıktır. Bir Şaman duasında: “bindiği kara küheylan döşeği kara kunduz derisinden beline kuşak yetişmez. Göz kapağı bir karış bıyığı ve sakalı kara. Kovası kişi göğsünden kadehi insan kafatasından kılıcı yeşil demirden kürek kemikleri yassı demirden dizgini kara ipekten kamçısı kara yılan” denmektedir. Beş oğlu iki kızı vardır. Kurban olarak koyu renkli at kesilir . İnsanlara kötülük eden bir yer altı tanrısıdır. Mitlerde Erlik tasvir edilirken körük çekiç ve örs motifleri de birlikte geçer . Erliğin yer altında damı demirden ocağı balçıktan yapılmış bir sarayı vardır. Bu sarayın önünde gümüşten bir tahtı vardır. Kılıcı yeşil demirden kalkanı yassı demirden yapılmıştır. Eyerlenmiş dokuz boğası vardır . MERGEN TANRI Her şeyi bilen akıllı Mergen Tengere Göğün 7. katında oturur. Mergen sözcük anlamı olarak okçu nişancı anlamına gelir. Bu anlamda Mergen Yunan mitolojisindeki Hermes’i (Merkür) anımsatır. Hermes akıl tanrısıdır ve bütün bilgilere sahip tanrı olarak kabul edilir. O karanlığın güçlerini yenen tanrıdır çünkü “o her şeyi bilir ve her şeyi yapabilir”. UMAY ANA Umay çocukları ve hayvan yavrularını koruyan bir tanrıçadır. Arkeologların Altaylarda buldukları seramik ürünler üzerindeki resimlerde Umay ana üç boynuzlu olarak betimlenir.Orta Asya da bazı arkeolojik buluntulardan anlaşıldığına göre Umay ana motifi ak saçlı ve ak giyimli olarak insanbiçimci bir görünüm sergilemektedir. Kuş kılığında kanatlı bir kadın görüntüsü de vermektedir. Altay Türkleri onu göklerden inen gümüş saçlı güzel yüzlü bir kadın olarak düşünmüşlerdir. YAYIK HAN Şaman duaların da Yayık şöyle tasvir edilir. “Ülgen beyin habercisi kızıl bulut kenarlı gök kuşağı dizginli solgun şimşek kamçılı gökten havadis, bilgi, salık saha Ak Yayık üç boğumlu Ak Yayık altın kenarlı Ak Yayık”.Tuva Şamanları “ak eren” ismini kullanır. Yayık büyük tufandan sonra gökyüzüne çıkıp Ak Yayık adını alır. Güney Altaylılar ona “yaratıcı” ve “gök oğlu” adını vermişlerdir. Tölösler “koruyucu” adını verir. Ülgenin oğlu veya kızı olarak da düşünülür. Yayık sözcüğünün kökü “parçalayarak kurban vermek” anlamına gelen “yay” ile ilişkilendirilir. Mitolojik bir varlık olarak iri bir ejderha görünümündedir. KARLIK Suyla ile birlikte görülen ve onunkine benzeyen görevi olan bir ruhtur. İşareti dumandır. SUYLA Güneş ve Ay’ın kırıntılarından yaratılmıştır. Altay Türklerine göre Suylaat gözlü kartal gagalı eşek kulaklı ve yılan saçlıdır. Ağaçkakan Suyla’nın sembolüdür. Ülgen’e Yayıkla birlikte kurbanın ruhunu ulaştırır. İnsanların hayatını denetim fiyat ve bir değişiklik olduğu vakit Ülgen’e bildirir. Bundan dolayı iki dilli de denir. UTKUUÇİ Kurbanı Ülgen’e ileten bir ruhtur. Güler yüzle karşılayan anlamına gelir. Gökyüzünde yaşar Ülgen’e en yakın ruhtur. Şaman altın kazıktayken Utkuuçi’dan kazları alır ve yeryüzüne döner. AYIZIT Ayzıt güzelliğin sembolüdür. Bu anlamda Sümer ve Yunan mitlerindeki İştar ve Afrodit’e (Venüs) benzer. Süt gölünden getirdiği damlayı çocuğun ağzına damlatır ve çocuğa ruh verir. İnsan yavrularınıkadınları hayvanları ve hayvan yavrularını korur. Simgesi Kuğu kuşlarıdır. Ayısıt’ı simgeleyen kuğular mübarek sayılır ve dokunulmaz. Kuğu aslında mübarek bir kızdır. Bu kız kuğunun ak tülünü üzerine giyince kuğu çıkarınca kız olur. Ayızıt. gökten gümüş tüylü bir kısrak suretinde iner. Yele ve kuyruklarını kanat gibi kullanır. Ayzıt şaman dualarında şöyle tanım edilir. “Başında ak gökten ak bir kalpak çıplak omuzlarında ak gökten bir atkı baldırına kadar kara bir çizme. Bu şekilde bir kayaya yaslanarak uyumuştur veya ormanda dolaşmaktadır”. AYISIT'IN KIZLARI Ayızıt’ın sarayının kapısında ellerinde gümüş bakraçlar olan yasakçıları vardır. Yazın şamanlar ak giysi kışın kara giysi giyerek Ayzıt bayramını kutlarlar. Eliade’ya göre yasakçıların ellerinde gümüş kamçıları vardır ve kötü insanları içeri almazlar. OĞUZ KAĞAN Bazin eski Türklerde biri ata kurt diğeri de ata boğa üzerine kurulu “ikili kökeni” yansıtan farklı iki anane olduğunu söylemiştir. Oğuz’a adını veren ata da bir boğadır. Oğuz bütün yaşamı boyunca kurdun korumasına ve rehberliğine başvurmuştur. Oğuz kağan destanında Ay Oğuz’u doğuran tanrı olarak sunulur. Bu da Oğuzun Tanrı oğlu olduğu fikrine götürür. En eski çağlardan beri tanrısal kahramanların işaretleri boynuzlu bir taçtır. Orta çağ minyatürlerinde Oğuz Kağan ve oğulları boynuzlu olarak tasvir edilir. Campbell’a göre Boğa “Kutsal Ay Boğası” olarak bilinir. Boynuzları Ay’ın alegorisidir ve Tanrının sembolüdür. OĞUZ'UN EŞLERİ Efsanede Oğuz kağan ava gider. Bir gölün ortasında önünde bir ağaç ve ağacın oyuğunda bir kız vardır. Kız muhteşem bir güzelliğe sahiptir. Saçları akarsular gibi gözleri maviydi ve inci gibi dişleri vardır. Oğuz kağan bu kızı alır ve “gök” “dağ” “deniz” adında üç oğlu olur. Günlerden bir gün gökten mavi bir ışık düşer. Bu ışık güneş yada aydan daha parlaktır. Oğuz Kağan yaklaşır ve bu ışığın ortasında bir kız olduğunu görür. Kız olağanüstü güzelliktedir. Başının tepesinde sanki kutup yıldızı gibi ateşten bir ışık demeti vardır Oğuz kağan kızı görünce sever ve onu alır. “gün” “ay” “yıldız” adında üç oğlu olur. AYHAN Oğuz Kağanın oğludur ve ongunu kartal’dır. Türklerde kartal sürekli olarak hükümdarlık ongun’u olmuştur. Altay Türklerine göre Ay-ata göğün altıncı katında oturur ve Ay ile sembolize edilir. DAĞHAN Oğuzun oğullarından olan Dağhan’ın ongunu üç kuştur. DENİZHAN Oğuzun oğullarından biridir ve ongunu çakır (çağrı) kuşudur. Çakırmavi gözlü“mavi-deniz” ve “beyaz-mavi-deniz” türünden bir kuştur. Uygur sanatında Basaman isimli alp-tanrı şimal yönü Merkür (su yıldızı) su unsuru ile alakalı görülür ve bu Alp-tanrının tuğu yırtıcı hayvan kuyruklarından oluşmuş olarak resmedilirdi. Elinde tuttuğu kargı ise üç dilimlidir. GÖKHAN Oğuz’un oğullarından biridir ve ongunu sungurdur. Türklerde kartal hükümdarlık sembolü olurken sungur sıklıkla tigin unvanlarında kullanılır. Kaşgari’nin büyük bir yırtıcı kuş olarak tanımladığı sungurmaviye çalan ak kuşlar arasındadır. Pelliot Çin’de su kuşlarını avlamakta kullanılan sungurun“deniz mavisi” türünden olduğunu söyler. Moğollar aynı kuşa “mavi yırtıcı kuş” derler. GÜNHAN Oğuz’un oğullarındandır ve ongunu şahindir. Gün han Oğuzun göksel eşinden olan en büyük oğludur. Oğuz Kağan sembolik olarak bulduğu altın yayı Günhan Ayhan ve Yıldızhan arasında pay fiyat ve kendisinden sonra hakanlık tahtını Günhan’a bırakır. Günhan kendisi için altın bir çadır kurdurur ve kendi yönü olan sağ tarafa kırk kulaç yüksekliğinde bir direk ve onun tepesine de altın bir tavuk oturtur. Pelliot’a göre GünhanGüneşi karşılar ve Güneş hanı anlamına gelir. Altın hakanlara ait bir semboldür ve güneş altının alegorisidir. YILDIZ HAN Oğuz’un oğullarındandır ve ongunu tavşancıldır. Türklerde yıldız bilgisiçok önemlidir. Geceleri zamanı öğrenmek için yıldız bilgisi tek yol ve çaredir. Türklerin göğün ilk ve ana yıldızları olarak gördükleri gezegenler ilk tanrısal arketiplerdir. Yaradılışın başlangıcı ve temelidir. ÜRÜNG AYIG TOYON Yakut Türklerine göre ilk insanı o yaratmıştır. Eski Türkçede ürüng-beyazayıg-yaratan toyon-tanrı efendi demektir. Yakut Türklerinde ak yaratıcı diğer yaratıcı ruhların en büyüğüdür. Kainatı o yaratmıştır. Dünyayı yönetim eden de odur. İnsanlara yaratıcı gücü ve çocukları o verir. Yerin ve toprağın verimli olmasını o sağlar. Hayvanların çoğalması ve bereket onun sayesinde olur. Eliade aynı tanrıya ata bey de dendiğini söyler. İnsana kut veren odur. Büyük efsane kahramanlarını yeniden hayata döndürerek ölümden kurtarır. Bu yaratıcıya canlı ak at kurban edilir. Ürüng Ayıg Toyon çok saygı gösterilen kutlu nur yüzlü ve ulu bir varlıktır. SU İYESİ – SU PERİSİ Su iyelerinin hepsi sularda yaşar. İnsanlara ziyan vermezler. Onların yaşadıkları sarayın girişi nehirlerin derinliklerinde bir taşın altındadır. Su sahiplerine Kazaklar “su perisi” Türkmenler “suv adamı” Özbekler “su alvastisi” derler. Pınarlarda yaşayan peri kızları ak giyimlidirler ve cisimsiz varlıklardır. Kuş ve yılan kılığına girebilirler. KÜBEY HATUN Altay Türklerine göre ağaç ulu ananın yaşadığı ve kahramanlara memesinden süt verdiği yerdir. Yakut Türklerine göre Doğum tanrıçası Kübey-hatundu ve ağacın içindeydi. Kökünden yaşam suyu akıyordu. Er Sogotoh destanında mitolojik bir ağaç tasviri şöyledir. “Yarı beline kadar çıplak alt tarafı ağaç kökleri gibiOrta yaşlı ağırbaşlı bakışlı bir kadın kabaran göğüslerinden süt verir.” Mitlerde çoğunlukla ağaç ışık temasıyla ilişkilendirilir. Şaman dualarında ağaç altın yapraklı yetmiş yapraklı mübarek kayın olarak anılır. Kübey hatun yani doğum tanrıçası da bu kayın ağacının içinde yaşar. SEMRÜK-BÜRKÜT Yakutlar çift başlı kartala “öksökö kuşu” derler. Türkçe “bürküt” kartal demektir. Bakır tırnaklıdır sağ kanadı ile güneşi sol kanadı ile ayı kaplar. Ona gök kuşu da denir. Büyük kartallar için Bürküt kelimesi kullanılır. Çift başlı kartallar gök direklerinin veya kayın ağacının tepesinde tasvir edilir ve tanrı Ülgenin sembolüdür. Çift başlı öksökö kuşu gökten yıldırım indirir. Başkurt efsanesinde “Semrük” adındaki kuş iki başlı kartaldır. Bu başlardan biri insan başı olarak da düşünülür. Türk mitolojisinde ay ve güneşi pençeleriyle tutan doğanlar görülür. Tuğ’lar bir boz doğan ile birlikte gökten düşmüştür. Tanrıya açılan göğün kapısını çift başlı bir kartal bekler ve tanrının sembolüdür. Bu kartallar gökten yıldırım indirir. Türk mitolojisinde çift başlı kartallar ve gün ve ay simgeleri ying ve yang sembolüdür. Çinlilerin ying-yang sembolü olarak tasvir ettikleri kozmos ve kozmosun dönüşünü Türkler karşılıklı iki hayvan yada kartal koymak suretiyle anlatım etmişlerdir. Bu sembolik hayvanların döndükleri merkez yer ve göğün ortasıdır. Türklerin Yaruk-Kararıg ilkesini göğü anlatan yuvarlak plakalara sarılmış kara ve ak kartallar temsil eder. KARTAL ANA Yakut Türklerinin inanışlarına göre Şamanlar yeryüzüne kartal ana tarafından getirilmişlerdir. Er-Töştük destanında da kartal dişi olarak görünür. Kartal Yakutlara göre Güneşin sembolüdür. Yakutlar analarının bir kartaldan geldiğine inanırlar. Bundan dolayı Kartal “güneş kuşu” olarak da nitelendirilir. Kendi küllerinden doğan phoenix daha genç olarak dünyaya gelir. Bu nedenle yeniden doğuşu sonsuz hayatıölümsüzlüğü ve güneşin doğuşunu simgeler. Çin mitolojisinde de ateşisıcaklığı hasat mevsimini ve güneşi sembolize eder. ASENA Oğuz Kağan’a yol gösteren ve liderlik yapan kurt erkektir. Türeyiş destanındaki kurt ise dişi olarak gösterilmiştir. Göktürklerin kurttan türeyişi ile ilgili destan Bahattin Ögel’in Türk Mitolojisi adlı eserinde şu şekildedir: “Göktürkler eski Hunların soylarından gelirler ve onların bir koludurlar. Kendileri ise Aşina (A-shih-na) adlı bir aileden türemişlerdir. Sonradan çoğalarak ayrı oymaklar halinde yaşamaya başladılar. Daha sonra Lin adını taşıtan bir ülke tarafından mağlup edildiler. Mağlubiyetten sonra Göktürklersoyca yok edildiler. Tamamen öldürülen Göktürkler içindeyalnızca on yaşında bir çocuk sağ kalır. Lin memleketinin askerleriçocuğun çok küçük olduğunu görünce ona acırlar ve öldürmezler. Çocuğun el ve ayaklarını keserek bir bataklığa bırakırlar. Bu sırada çocuğun etrafında bir dişi kurt peyda olur ve çocuğu besler. Bir süre sonra kurt gebe kalır ve bir mağaranın içinde on çocuk doğurur. Zamanla bu on çocuk büyür ve evlenir. Zamanla her birinden bir soy türer. Göktürk devletinin kurucularının geldikleri Aşina ailesi de bu on boydan biridir. AL KARISI -AL BASTI Bazı edebi metinlerde çirkin saçları dağınık avurtları çökmüş güçlü güçlü ve uzun boylu olarak tasvir edilir. Bazı mitolojik metinlerde isedünyadaki en güzel kadından bin kat daha güzel olduğu anlatılır. Kazaklarda “cadı kadın” “küpe giren karı” anlamında kullanılır. Baş al bastı iri gözlere sahip baştan aşağı demir giyimli ve erkektir. Ulu ana yani ana tanrıça arketipinin menfi türevidir.Kazak metinlerinde alnında tek gözü olan iğrenç görünüşlü bir yaratık olarak tasvir edilir. Albastı Al karısı genellikle kırmızı kara uzun giysi giyer. En çok sevdiği şey atların yelesini örmektir. Onu yakalamak için elbisesinin yakasına bir iğne saplamak gerekir. Loğusalara musallat olan bu kötü ruh al karısı albastı albis almisadlarıyla da anılır. Albastı iki surette görülür. Sarı albastı ve kara albastı. Sarı albastı sarışın bir kadın suretindedir. Kimi keçi ve tilki suretine de girer. Kara albastı daha ağırbaşlı ağırbaşlı sarı albastı hoppa ve şarlatandır. Alp Er Tonga Tonga Kaşgarlı Mahmut’a göre leopar veya kaplan cinsinden bir hayvandır. Orta Asya kaplanları Türklerin Bars dedikleri Pars cinsinden hayvanlardır. Hun Pazırık kurganında çok rastlanan bir figürdür. Roux’a göre ismi genelde ”kahraman erkek kaplan” şeklinde algılanmaktadırama ona göre Tunga “Sibirya panteri” dir. Budist metinlerde “uzun saçlı tonga” tabirlerine rastlanması uzun saçın Alplik simgesi olmasını anımsatır.Uygur dönemindeAlp Er Tonga’nın ve başka Türk beylerinin adı ve unvanı olarak yırtıcı hayvanların isimleri kullanılırdı ve Alp’ler yırtıcı hayvan postu giymiş olarak resmedilirdi. Kaplan postu savaşa giden Alpler tarafından zırh yerine giyilirdi ve savaş sembolüydü. ÖTÜGEN – YER TANRIÇASI Roux’a göre etügen / itügen yer tanrıçasına verilen bir isimdir. Seyidov’a göre de Ötügen devleti ve hakimiyeti koruyan bir ilahedir. Cengiz han Ötügen’e “ötügen anamız” der. Ayrıca bazı araştırmacılarbir şaman ismi olan “utagan” kelimesinden türediğini ve bu kelimenin Türkçe “döl yatağı” anlamına geldiğini söyler. İtügen hayvanları ve toprak ile ilgili tüm ürünleri koruyan bir tanrıçadır. Aslında yer tanrıçası ile doğum ve üretim arasındaki bağ neredeyse evrenseldir. ATEŞ TANRIÇASI ( Od Ana- Ateş Annesi) Yakut Türkleri ateş tanrıçasını ak saçlı bir kadın olarak görürler. Buryatlar isekırmızılar giymiş yaşlı bir kadın olarak veya ateşin yalımıyla dalgalanan yeşil veya kırmızı ipekten kaftan giymiş bir kadın olarak da düşünmüşlerdir. Bir başka şaman duasında da şöyle tasvir edilir. “sen karanlık gecelerde genç kızlar gibi saçlarını dalgalandırarak oynuyorsun! Kırmızı ipekli kumaşlar sallayarak genç al kısrak üzerinde geziniyorsun”. Ocak ruhu dişildir. Evin tam ortası “evin kalbi”dir ve ocak yeri buradadır. Orta Asya da Hunlara ait üç ayaklı ve kutlu kabul edilen kazanlar bulunmuştur. Yakutlara göre ilk ocağı Ülgen’in üç kızı yakmıştır. Yakutlarda ateş tanrıları yedi kardeştir. GEYİK Radlof boynuzları iki kürekli sığın geyiği Altay Türklerinin ululadıklarını anlatım eder. Teleüt Türklerinde her şamanın bir ruhu vardır. “bura” “bur” “pur” gibi çeşitli sözcüklerle anlatım edilir ve geyik anlamında da kullanılır. Geyik boynuzları Şamanların önemli sembollerindendir. Türklere Ergenekona girişte Hunlara batıya göçlerinde dişi bir geyik yol gösterir. Orta Asya sanatında yarı insan yarı geyik halinde gösterilmiş tasvirler vardır. Mitlerde dokuz boynuzlu yada budaklı sigun geyikler de görülür. GÖK KURT Gök Kurt ve Ak Geyik gökte doğmuşlardır. Kurt sürülerini yönetim eden kurtlara gök kurt geyik sürülerini yönetim eden geyiklere gök geyik denir. Bazı Türk halkları soylarının kurttan bazıları geyikten türediğini kabul eder. Cengiz hanın ilk ataları gök kurt ve dişi bir geyiktir. Gök kurt Türk mitlerinde özel bir yere sahiptir öyle ki Türkler kendilerine “göksel Türkler” anlamına gelen “Kök Türk” adını vermişlerdir. GÖK SAKALLI HIZIR Hızır anlayışı Türklerde eski Türk düşüncesi ile bezenmiştir. Mitlerde kayın ağacından inip insanlara yardım eden ve çocuklara ad veren “gök sakallı “ veya “aksakallı” ihtiyarlar görürüz. Aksakallı yaşlılara ak-boz atlı tanıtması da eklenir. Altın sakallı “ay koca” olarak da tasvir edilir. Elinde hayvan başlı “çevgen” denen bir asa tutar Ak-boz ata biner ve giyimi de aktır. BÜGÜ TEKİN En tanınmış adları “bögü” ve “tengri” idi. Bögü Uygurca bilgin filozof anlamında kullanılır. Ayrıca büyücü sihirbaz anlamına da gelir. Kendisi savaşçı bir kağan değil filozoftur. Bügü Kağan Mani dinini Uygurların resmi dini olarak kabul etmiştir. Mani dinine mensup olanlar ak giysi giyerdi. DENİZ TANRIÇASI-GEYİK TANRIÇA Göktürklerle ilgili bir mitoloji de Göktürklerin atalarından birinin (ki ataları kurttur) bir mağarada ak geyik kılığına giren bir deniz tanrıçası ile ilişkisi olduğu anlatılır. Göktürkler nesillerinin kurttan geldiğini söylemekle birlikte efsanelerinde dişi geyikte rol oynar. Dişi geyik bir ilahedir ve vücudundaki lekeler yıldız işaretleri olarak görülür. Dişi geyik eski Hun anlatılarında yol gösterici rolü oynar. TEPEGÖZ Tepegöz Kaf dağında yaşar çoban ve peri kızının evliliğinden doğar. Annesi dişi bir Alageyiktir. Tepegöz su üzerinde yüzen başı gözü belirsiz bir ciğere benzetilir. Tepegöz kimi dişi kimi erkektir. Tepegöz tek gözlüdür. Tepegöz’ün parmağındaki yüzüğü annesi takmıştır. Altay Türk destanlarında devlere yelbegen denir. Yelbegen insan biçimindeçok büyük üç yedi veya on iki başlı kara ve sarı renklidir. Güneş ve ay tutulması devlerin yemesi olarak tanımlanır. Türk destanlarında devler atların düşmandır. Demir yelbegen karaçam boylukara atlı ve çokmarlıdır.(çokmar hayvan başlı değnek veya gürz asa sopa) Büyük kulaklı devler ise yeraltındadır. Dev anası denen dişi devler de vardı. Alt dudağı yerde üst dudağı gökte olan devler Anadolu Türk masallarında sık kullanılan bir motiftir.