Dionysos ve Tiyatro Sanatı
Dionysos ve Tiyatro Sanatı Dionysos ismi, "İki kez doğan" anlamına gelmektedir. Bunun nedenini ise şu... Zeus'un ne kadar çapkın bir tanrı olduğunu ve ölümlülerle ilişkiye girdiğini biliyoruz. Gel gelelim Semele de bu ölümlülerden biridir. Zeus, insan kılığına girerek Semele ile ilişkiye girer. Semele, Zeus'tan gebe kalır. Bu çocuğun Zeus'tan olduğunu anlayan Zeus'un kıskanç eşi Hera da insan kılığına girerek Semele'ye görünür. Onun güvenini kazanır. Öyle ki Semele, karşısındakinin Hera olduğunu bilmeden, çocuğun Zeus'tan olduğunu söyler. Hera, intikam için Semele'nin beynine şüphe tohumları ekerek, eğer beraber olduğu gerçekten Zeus ise, insan formundan çıkarak, tanrı formunda Semele'ye görünmesini; ancak bu sayede beraber olduğu adamın gerçekten Zeus olup olmadığını anlayabileceğini söyler. Bu sözler Semele'nin şüphe duymasına yetmiştir. Aynen Hera'nın dediği gibi, Zeus'a kendisini göstermesini söyler. Zeus ise Semele'yi bundan vazgeçirmeye çalışır. Ancak her ne kadar vazgeçirmeye çalışsa da başarılı olamaz. Sonunda Zeus kendi tanrısal görünümünü Semele'ye sunar. Ancak ölümlüler bir tanrıyı ölmeden göremeyecekleri için Semele, Zeus'un tanrısal görünümü karşısında alevler içinde kalarak ölür. Bu efsaneyi şöyle yorumlamak da mümkün: Zeus malum yıldırım tanrısıdır. Kendi öz görünümü de belki yıldırım gibi bir tesir yarattığından Semele'nin alevler içinde kalıp ölmesi böyle de yorumlanabilir. Antik Yunan'da, kışın doğanın ölüp baharda yine canlanmasını Dionysos'la eşleştirmişlerdir. Bu sebeple her bahar geldiğinde, insanlar Dionysos'un bolluk ve bolluk getirdiğine inanmışlardır. Doğa ve Dionysos bir kez daha doğar çünkü baharda. Dionysos adına şenlikler düzenlenmiştir. Şarap bu şenliklerde Dionysos adına içilmiştir. Bu sebeple "Şarap Tanrısı" olarak da anılmaktadır. İnsanların en sevdiği tanrılardan biri olmuştur şüphesiz. Dionysos şenlikleri, tiyatro sanatına da öncülük etmiştir. Dionysos'un iki kez doğuşu canlandırılmakta ve bu şekilde ona ibadet edilmektedir. Zaman içerisinde başka konularda da canlandırma yapılmış ve tiyatro sanatının gelişmesine öncü olunmuş olduğu için bu şenliklerin tiyatro tarihinde önemi büyüktür. Dolayısıyla Dionysos'un da... Yani bir bakıma Dionysos "Tiyatro Tanrısı"dır da...
|