Oluşumlarına Göre Türkiye’nin Ovaları 1) Tektonik Ovalar: Fay hattına bağlı olarak ortaya çıkan çöküntü alanlarının akarsu alüvyonlarıyla dolması sonucu tektonik ovalar oluşmaktadır. Türkiye’nin ovaları içinde en yaygın olarak bulunan ova tektonik ovalardır.Tektonik ovaların dağılışına dikkat edersek fay hatları üzerinde oluştuğunu anlayabiliriz. Dolayısıyla fay hatları ile tektonik ovaların sıralanışı arasında doğrudan bir ilişki vardır. Kpss coğrafya soruları için bu şekilde aklımızda tutmamız gerekmektedir.* Türkiye’nin ovaları içinde yer tektonik ovalar ve bölgeleri: Marmara Bölgesi: Adapazarı Ovası, Balıkesir Ovası, Bursa Ovası, Mustafa Kemalpaşa Ovası, Ergene Ovası, İnegöl Ovası Marmara bölgesinden bulunan tektonik ovalardır. Ege Bölgesi: Soma ovası, Bergama ovası, Turgutlu ovası, Salihli ovası, Akhisar ovası, tire ovası, Torbalı ovası, Alaşehir ovası, Söke ovası, Ödemiş ovası, Yeni Pazar ovası ve Koçarlı ovası Ege bölgesinde bulunan tektonik ovalardır. Akdeniz Bölgesi: Amik ovası ve Kahramanmaraş ovası Akdeniz bölgesinde yer saha tektonik ovalardır. Karadeniz Bölgesi: Bolu ovası, Düzce ovası, Tosya ovası, Sulu ova, Taş ova, Merzifon ovası, Erbaa ovası, Niksar ovası, Turhal ovası, Zile ovası ve Artova ovası Karadeniz bölgesi tektonik ovaları içinde yer almaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi: Malatya ovası, Elazığ ovası, Varto ovası, Hınıs ovası, Karlıova, Iğdır ovası, Elbistan ovası, Erzurum ovası, Erzincan ovası, Yüksekova, Tercan ovası, Pasinler ovası Doğu Anadolu bölgesinde yer saha tektonik ovalardır. İç Anadolu Bölgesi: Konya ovası, Kayseri ovası, Develi ovası, Aksaray ovası, Eskişehir ovası, Çubuk ovası İç Anadolu bölgesinde yer saha tektonik ovalardır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Ceylanpınar ovası, Suruç ovası, Birecik ovası, Harran ovası Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer saha tektonik ovalardır. 2) Delta Ovaları: Türkiye’nin ovaları içinde bolca bulunan delta ovası, akarsuyun aşındırarak taşıdığı alüvyal malzemelerin deniz kıyısına biriktirmesi sonucu oluşan bir ova çeşididir. Kpss umumi kültür coğrafya sorularında ve tecrübe sınavlarında delta ovaları ile ilgili sıkça soru sorulmaktadır. Delta ovalarının oluşabilmesi bazı şartlar mevcuttur. Peki nedir bu şartlar? Akarsu yoksa delta ovası da yoktur.Gelgit yani medcezir olayının olmaması gerekir.Gelgit kıyısında okyanus bulunan ülkelerde gerçekleşmektedir. Okyanuslarda gelgit etkilidir ancak Türkiye’deki denizlerde gelgit çok az etkili olduğu için Türkiye’nin ovaları içinde delta ovaları bulunmaktadır.Deniz kıyısında derinliğin çok olmaması gereklidir.Akarsuyun bolca alüvyal malzeme taşıması gerekmektedir.Deltanın oluşacağı kıyıda güçlü akıntıların olmaması gerekir.Akarsu havzasındaki arazinin jeolojik yapısının basit aşınabilen tabakalardan oluşması gerekir.* Türkiye’nin ovaları içinde yer saha delta ovaları ve bölgeleri: Ege Bölgesi: Balat ovası (Büyük Menderes ile), Selçuk – Efes ovası (Küçük Menderes ile), Menemen ovası (Gediz ile), Dikili ovası (Bakırçay ile) Ege bölgesinde bulunan delta ovaları içindedir. Akdeniz Bölgesi: Çukurova (Seyhan ve Ceyhan ile) ve Silifke ovası Akdeniz bölgesinde bulunan delta ovalarıdır.Çukurova Türkiye’nin ovaları içinde yer saha en büyük delta ovasıdır. Bunun en büyük sebebi Ceyhan Nehri’nden alınan bolca alüvyondur. Karadeniz Bölgesi: Bafra ovası (Kızılırmak ile) ve Çarşamba ovası (Yeşilırmak ile) Karadeniz bölgesinde yer saha delta ovalarıdır.Dikkat edilecek olursa en çok delta ovası Ege bölgesindedir. Bunun sebebi dağların kıyıya dik uzanması sonucu kıyı derinliğinin az olmasıdır. Karadeniz’de Canik Dağları’ın kıyıdan uzaklaşması ile Bafra ve Çarşamba ovaları oluşmuştur. Marmara bölgesinde delta ovasının oluşmamasının sebebi ise buradaki akarsu boylarının kısa olması ve akarsuların yükseltinin az olması sebebiyle aşındırma ve taşıma güçlerinin az olmasıdır. 3) Karstik Ovalar: Türkiye’nin ovaları içinde bulunan karstik ovalar, diğer adıyla polye, kalker arazinin yaygın olduğu bölgelerde çözülmeye bağlı olarak bulunan ova çeşididir. Genellikle verimsiz olan karstik ovaların en çok bulunduğu bölge Akdeniz bölgesidir. Karstik ovalara gölova da denilmektedir. Karstik arazi, eriyebilen kayaçlardan oluşan arazi demektir. Kireçtaşı (Kalker), Alçıtaşı (Jips), Dolomit ve Kayatuzu gibi kayaçlar karstik arazinin yapısını oluşturan kayaçlardır.Tefenni ovası, Acıpayam ovası, Kokuteli ovası, Muğla ovası, Kestel ovası ve Elmalı ovası Türkiye’de bulunan karstik ovalara örnek teşkil etmektedir. 4) Eski Göl Yeri Ovaları: İç Anadolu bölgesinde yaygın olarak bulunan bu ova çeşidi, göl olan yerlerin sularının zamanla çekilmesiyle oluşan çanakların, sel ve akarsuların taşıdığı alüvyal malzeme ile dolması sonucu oluşmuştur. 5) Lav Örtüsü Ovaları: Volkanizmanın hareketleri sonucu ortaya çıkan ovalardır. En yaygın Doğu Anadolu bölgesinde bulunur. Muradiye ovası, Malazgirt ovası ve Çaldıran ovası lav örtüsü ovalarına örnektir. 6) Dağ Eteği Ovaları: Türkiye’nin ovaları içinde inceleyeceğimiz son ova çeşidi olan dağ eteği ovaları, dağlık bölgede taşınan malzemelerin dağın eğiminin az olduğu yerlerde birikmesi sonucu ortaya çıkan ovalardır. Bursa ovası, Akşehir ovası ve İnegöl ovası dağ eteği ovalarına örnek teşkil etmektedir.