Torba Tasarı çalışma hayatına neler getiriyor ? TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen ''Torba Tasarı'' çalışma hayatına ilişkin önemli düzenlemeleri de içeriyor Tasarıyla umumi sağlık sigortalıların kapsamı genişletiliyor Buna göre çıraklar stajyer öğrenciler üniversitelerde kısmi zamanlı çalıştırılan öğrenciler yabancı uyruklu öğrenciler stajyer avukatlar İŞKUR'un açtığı iş edinme kurslarına katılanlarkendileri üzerinden Umumi Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında olacak; bu kursa katılanların bakmakla yükümlü oldukları da bu kapsamda yer alacak Stajyer avukatların sigorta primlerini Türkiye Barolar Birliği ödeyecek Yabancı öğrenciler ise öğrenim gördükleri süre boyunca ayda 91 lira katkı payı ödeyerek umumi sağlık sigortasından yararlanacak Vakıfların getirdiği öğrencilerin sağlık sigortası masrafları ise üniversitelere Maliye Bakanlığınca aktarılan kaynaktan karşılanacak Haftalık çalışma süresi 30 saatin altında olan esnek çalışma türlerini kapsayan kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışan sigortalılar kısmi süreli çalıştıkları aylara ait noksan sürelerini borçlanacak Borçlanılan bu süreler; hizmet akdine istinaden gerçekleşen çalışma sürelerinde olduğu gibi sigortalılık türü olarak sayılacak 18 yaşından küçük sigortalılar için prime temel aylık kazanç alt sınırı yaşlarına müsait asgari ücret tutarına çekilecek böylece bu sigortalılar yönünden asgari ücret ile sigorta primine temel kazanç arasındaki farklılık ortadan kaldırılacak işveren üzerindeki prim yükü azaltılacak Kurum hatasından kaynaklanan yersiz ödemelerin ilgililerden tahsili; 3 ay yerine 2 yılda yapılacak Disiplin cezası saha ancak yasadan yararlanarak göreve dönen memurlara görevde olmadıkları süreler için borçlanma hakkından yararlanmak üzere tanınan 6 aylık başvuru ile 2 yıllık ödeme süresi uzatılıyor Buna göre bu kişiler 30 Haziran 2011 tarihine kadar başvurmaları halinde ödemelerini 31 Aralık 2014 tarihine kadar yapabilecek -EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLAR- Kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların noksan günlerine ait umumi sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlama yükümlülüğü 1 Ocak 2012'de başlayacak Tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar; ticari taksi dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşım araçlarını işleten kişiler vergi mükellefi olmaları halinde sigortalı sayılacak Tasarı halk idarelerine 4-C kapsamındaki halk görevlilerine ilişkin işyeri bildirgesi ve 2008 Ekim Kasım ve Aralık aylık prim belgelerini geç vermelerinden dolayı kesilen idari nakit cezasının miktarını da düşürüyor Banka sandıkları yardımlarının sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırılması temel alınacak Ancak gelir ve aylıkların artırılmasında Sosyal Sigortalar Kanununa göre bağlanan gelir ve aylıkların artırımına ilişkin hükümler tur tarihine kadar uygulanmayacak Bu düzenleme yürürlüğe girdiği tarihten önceki artışlar ve görülen davalarda da uygulanacak -STAJYER ÇALIŞTIRMA- Tasarıyla mesleki eğitim gören öğrencilerin staj yapabilecekleri işyeri sayısı artırılıyor10'un üzerinde işçi çalıştıran işyerleri stajyer uygulama kapsamına alınacak İşyerinde staj yapan öğrencilerden 18 yaşını bitirenlere asgari ücretin üçte biri oranında ücret verilecek 20'nin üzerinde işçi çalıştıran işyerlerindeki stajyerlere ise asgari ücretin üçte ikisi oranında ücret ödenecek Bakanlar Kurulu 5 ve üzerinde işçi çalıştıran işyerlerini de stajyer uygulama kapsamına almaya yetkili olacak Mevcut düzenlemede yalnızca 20'nin üzerinde işçi çalıştırılan işyerleri stajyer uygulama kapsamında bulunuyor ve stajyerlere de asgari ücretin üçte ikisi oranında ücret veriliyordu -KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ- Kısa çalışma ödeneğinin uygulama alanı genişletilerek ödenek miktarı yeniden düzenleniyor Buna göre umumi ekonomik sektörel veya bölgesel kriz nedeniyle haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılması işyerinin faaliyetinin kısmen veya geçici olarak durdurulması hallerinde işyerinde 3 ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabilecek İşsizlik Sigortası Fonundan kısa çalışma ödeneği verilecek Ödenek brüt ücretin yüzde 60'ı oranında olacak Miktar asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçemeyecekBakanlar Kurulu kısa çalışma ödeneğinin süresini 6 aya kadar uzatmaya yetkili olacak -İLK DEFA İŞE ALINACAKLARIN PRİMLERİ- Tasarıyla 31 Aralık 2015 tarihine kadar ilk kere işe alınacak her bir sigortalı için özel sektör işverenine sigorta primi desteği getiriliyor Buna göre 31 Aralık 2015'e kadar işe alınan sigortalının sigorta primlerinin işverene ait tutarı işe alındıktan sonra belirli sürelerle İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkeklerin 24 ay süreyle iş belgesi sahiplerinin belgelerinin niteliğine göre 48 ay veya 36 ay süreyle 29 yaşından büyük erkeklerin iş belgelerine göre 24 ay süreyle çalışırken bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra mesleki yeterlilik belgesi alanlar mesleki ve teknik eğitimini tamamlayanlar veya işgücü yetiştirme kurslarını bitirenlerin 12 ay süreyle Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde de ek 6 ay süreyle işverene ait primleri karşılanacak Sigortalı bu destekten bir kez yararlanabilecek İşverene ait primlerin fondan karşılanması için işverenin SGK'ya prim nakit ve rötar cezası borcu bulunmaması gerekecek Sigorta prim desteği süresi Bakanlar Kurulu'nca 5 yıla kadar uzatılabilecek -EVDEN VE UZAKTAN ÇALIŞMA- Son yıllarda fiilen uygulanan ''evden çalışma'' ''uzaktan çalışma'' ve ''çağrı üzerine çalışma'' gibi esnek çalışma modelleri yasal dayanağa kavuşturuluyor Tasarıda bu çalışma modellerinin usul ve esasları belirleniyor İşe alınacakların tecrübe süresi 2 ay ilk kere işe alınacakların tecrübe süresi ise 4 ay ile sınırlandırılacak 2 aylık süre toplu iş sözleşmesiyle 4 aya kadar uzatılabilecek Turizm sektöründe 2 ay olan denkleştirme süresi toplu iş sözleşmesi ile 4 aya kadar çıkarılabilecek Sosyal Güvenlik Kurumunun taşra teşkilatında memur kadrosunda olmayan ''Sosyal Güvenlik Denetmeni'' çalıştırılabilecek Görevlendirilecek kişilerin yarışma sınavında başarılı olmaları ve belirli koşulları taşımaları gerekecek Erken doğum yapan kadın işçi doğumdan önce kullanamadığı izni doğum sonrasında kullanabilecek 8 hafta olan iznin kullanılmayan süresi tekrar 8 hafta olan doğum sonrası izne eklenecek Kamu kuruluş ve kuruluşlarında sürekli işçi kadrosunda çalışan işçilere bakmaya mecburi olduğu veya refakat etmedikleri takdirde hayatı tehlikeye girecek ana baba eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa tutulması hallerinde istekleri üzerine 6 aya kadar ücretsiz ruhsat verilebilecek Bu süre 6 ay daha uzatılabilecek İşçilere 10 hizmet yılını tamamlamış olmaları ve istekleri halinde işçilik süreleri boyunca ve bir defada kullanılmak üzere 6 aya kadar ücretsiz ruhsat verilebilecek Yetiştirilmek üzere devlet tarafından vatan dışına gönderilen öğrenci ve memurlara vatan içine ve vatan dışına sürekli atanan memurların işçi olan eşlerine işçilik süresince her defasında bir yıldan az olmamak üzere en çok 8 yıla kadar ücretsiz ruhsat kullandırılabilecek Ücretsiz ruhsat süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin kalkması halindeişçi hemen görevine dönmek zorunda olacak Mazeret sebebinin kalkması halinde veya ücretsiz ruhsat süresinin bitiminde 10 gün içinde görevine dönmeyenler istifa etmiş sayılacak İhtiyaç fazlası il özel idaresi işçiler Milli Eğitim Bakanlığı ile Emniyet Umumi Müdürlüğünün taşra teşkilatı ile diğer yerel idarelere ve talep olması ve işçinin de muvafakatinin olması halinde diğer halk kuruluş ve kuruluşlarına aktarılacak -SİLİKOZİS HASTALARINA EMEKLİLİK- Sigortalı olmayan ve silikozis hastalığı nedeniyle meslekte kazanma gücünü en az yüzde 40 kaybedenlere Sosyal Güvenlik Kurumunca aylık bağlanacak Aylık almakta iken ölen silikozis hastasının eşine ve çocuklarına da aylık bağlanabilecek -VAKIFBANK BDDK VE SPK İSTANBUL'A TAŞINACAK- ''Torba Tasarı''ya göre Vakıfbank BDDK ve SPK'nın merkezleri İstanbul'a taşınacak Bazı üst düzey halk görevlerine yapılacak atamalarda özel sektörde geçen hizmet süresi de dikkate alınacak Buna göre Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst konumundaki umumi müdür ve başkan kadrolarına atamalarda özel kurumlarda ve serbest olarak çalışılan süre de dikkate alınacak Diğer kadrolara atamalarda ise bu sürenin dörtte üçü kabul edilecekAncak bu süre 6 yılı geçemeyecek Kademe ilerlemesinde memurun ''olumlu sicil'' alması şartı aranmayacak 6 yılda bir verilen kademe ilerlemesinin koşulları da değiştirilerek ''olumlu sicil'' yerine ''disiplin cezası almamak'' koşulu getiriliyor süre ise uzatılıyor Buna göre 8 yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara bir kademe ilerlemesi daha verilecek Sözleşmeli personel sendikalı olabilecek Kurumlarında nakil imkanı olmayan memurlar Devlet Personel Başkanlığınca belirlenen başka bir kurumdaki boş kadroya atanabilecek Bu memurlardan unvanı müdür olanlar ile danışma işlevlerine ilişkin kadroda çalışanlar araştırmacı kadrosuna atanacak Bu durumda olan memurlar nakil işlemi yapılıncaya kadar kurumlarında niteliklerine müsait işlerde çalıştırılacak ve eski kadrolarına ait mali haklardan ve sosyal yardımlardan yararlanmaya devam edebilecek -24 AY DOĞUM İZNİ- Kadın memurlara hekim raporunda belirtilmesi halinde hamileliğin 24 haftasından önce ve her halde hamileliğin 24 haftasından itibaren ve doğum sonraki 1 yıl süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilmeyecek Özürlü memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak Memura aylık ve özlük hakları korunarak verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine kanser verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar diğer hastalık hallerinde 12 aya kadar ruhsat verilecek Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir iş hastalığına tutulan memur iyileşinceye kadar izinli sayılacak Doğum yapan memura verilen doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden eşi doğum yapan memura ise doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız ruhsat verilecek 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen memurlar 24 aya kadar aylıksız izne ayrılabilecek Burslu olarak ya da bütçe imkanlarıyla yetiştirilmek üzere vatan dışına gönderilen veya sürekli görevle vatan dışına atanan memurlar veya vatan dışına halk kurumlarınca gönderilen öğrencilerin memur eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız ruhsat verilebilecek 5 hizmet yılını tamamlayan memura en çok 2 defada kullanılmak üzeretoplam 1 yıla kadar aylıksız ruhsat kullandırılabilecek Aylıksız ruhsat süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin ortadan kalkması halinde 10 gün içinde göreve dönülmesi mecburi olacak Aylıksız ruhsat süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen 10 gün içinde görevine dönmeyenler memuriyetten çekilmiş sayılacak Muvazzaf askerliğe ayrılan memurlar askerlik süresince görev yeri saklı kalarak aylıksız izinli sayılacak Memurlar kimlik numarası temel alınarak kurumlarınca tutulacak personel bilgi sistemine kaydolacak Her memur için bir özlük dosyası tutulacak