Dolandırıcılara Dikkat Edin Yapılan tüm haberlere rağmen malesef iyiniyetli vatandaşların sürekli olarak dolandırıcıların tuzaklarına düştüğünü, haberlerden ve karşılaştığımız olaylardan öğreniyoruz. Dolandırıcılar farklı yöntemler kullanmaktalarolandırıcılar kendilerini polis, jandarma, savcı, vb olarak tanıtıp, çeşitli bahanelerle kişilerden nakit talep etmekte. Bu türdeki olaylarda gözlenen, dolandıcıların kendilerinden çok emin olarak konuşmaları ve kişileri korkutmaları. Dolandırıcılar gerçeğe aykırı internet siteleri kurarak, ucuza kaliteli ürünleri sattıklarını açıklamakta, kişi ürünü satın alıp ücretini ödediğinde ise satın alınan üründen çok farklı, değersiz bir ürünü kişiye göndermekteler. Dolandırıcılar, banka hesap işletim ücreti, kredi tahsis ücreti, sigorta bedeli gibi önceden ödenmiş bedelleri kişi lehine bankalardan öğrenim edebileceklerini söylemekteler. Kişiden hizmet için ücreti öğrenim ettiklerinde ise, bir kaç dilekçe ve evraktan ibaret yazıyı kişiye kargo ile göndermekteler. İnternet sitesi açan dolandıcılar, çevrimiçi kontör sattıklarını belirtmekteler. Ancak ödenen bedelin karşılığında kontör gönderilmemekte. Çevrimiçi ödeme yöntemleri(Paypal, Astrapay, Ukash, vb) kullanılarak kişilerden ödeme saha dolandırıcılar, hizmeti ya da ürünü teslim etmemekteler. Yine çevrimiçi ödeme yöntemlerinin bayisi gibi devinim eden dolandıcılar, ödemeyi almalarına rağmen lüzumlu işlemi yapmamaktalar. Özellikle mobil internet kullanarak internet sitelerini ziyaret edenleri, çeşitli yönlendirme kodları ile mağdur eden dolandıcılar, kişilerden mobil ödeme tahsilatı yapmaktalar. Kişi durumu ancak, kendisine gsm firmasının fatura göndermesiyle öğrenmekte. Yine eş şekilde ve özellikle mobil internet kullanan kişileri dolandıranlar, çeşitli üyelikler vaadiyle kişilerden mobil ödeme öğrenim etmekteler. Çeşitli trojan ve virüslerle kişilerin bilgisayarlarına giren dolandırıcılar, kişilerin banka bilgilerini ele geçirerek haksız çıkar sağlamaktalar. Hatta bankaların aldığı sms önlemleri için, sim kartların bile kopyalandığına şahit olmak mümkün. Dolandıcılar, kişileri telefonla aramakta ve daha önceden sağlık sigortası yaptırdıklarını söylemekte, yenilemek için ayrı, vazgeçmek için ayrı ücret talep etmekteler. Dolandırıcılar kişilere mesaj göndermekte, büyük ödüller kazandıklarını söylemekte ve karşılığında ücret talep etmekteler. Dolandıcılar kişileri telefonla aramakta ve bankadan aradıklarını belirtip, banka hesap bilgilerini öğrenmeye çalışmaktalar. Yöntemleri sıralayarak bitirmek mümkün değil. Zira yöntemler sürekli değişmekte. Ancak dikkat edilmesi gerekenler her vakit aynı. Bu nedenle dikkatli olmak, esas prensiplere müsait davranmak, dolandırılmamak için yeterli olacaktır. Uyulması ve dikkat edilmesi gerekenlerin öne çıkanları ise şu şekildeevlet, polis, hakim, savcı, asker, sizi asla ama asla tehdit etmez. Zaten hakim, savcı, asker sizi telefonla aramaz. Tüm devlet işleri, ki dolandıcıların en çok kullandığı yargı işleridir, yazılı yapılır. Eğer devlet size bir eylemi gerçekleştirmenizin gerektiğini belirtecekse, bunu yazılı yapar. Size tebliğ eder. Bazı durumlarda polis ya da mahkeme kalemleri kişilere telefonla ulaşıp, “şurada, şu satte anlatım vermeniz gerekiyor, şu duruşmaya katılmanız gerekli”, gibi bildirimlerde bulunabilir. Ama bu şekilde yapılan telefon aramalarında da asla ama asla sizden nakit talep edilmez. Devlete ödenen her miktardaki para, veznelere yapılır. Hiçbir halk görevlisi, polis, jandarma, savcı, hakim, vb, her ne gerekçeyle olursa olsun sizden ödeme almaz. Eğer bir ödeme yapmanız gerekiyorsa, bunun nasıl ve hangi vezneye yapılacağı hakkında bilgi verilmekle yetinilir. Ki bu da tekrar yazılı olarak size tebliğ edilir. Polisin, savcının, hakimin, vb’nin makamlarını ve görevlerini gösterir kimlikleri vardır. Telefonla yapılan bildirimlerde, taleplerde, kimlik sorulamayacağına göre, belirtilen işlemi yapmanız gerekmez. Yukarıda bahsedildiği gibi, sizden karakola gidip anlatım vermeniz isteniyorsa, karakola gitmeniz gereklidir. Yapacağınız başka bir işlem yoktur. Sizi arayanın polis, hakim, savcı ya da bir başkası olması, ondan korkmanızı, çekinmenizi gerektirmez. En çok görülen dolandırıcılık yöntemlerinden birisi, kişinin telefonla aranıp, “terör örgütü hesabınızı ele geçirecek”, gibi söylemlerle paranın belirtilen hesaba aktarımı sağlamaktır. Asla ama asla, hiçbir banka ya da halk görevlisi, hakim, savcı, asker, polis, sizin paranızı korumak için bu şekilde davranmaz. Bir tehlike varsa zaten devletin gücü, lüzumlu önlemi almaya yeterlidir. Bu tarz durumlarla karşılaşıldığında soğuk kanlı olunmalıdır. Dolandırıcılar ikna edici sözler sarfedebilirler. Eğer anlatılanlar sizi etkilediyse, anlatılan eylemin gerçekleşme ihtimalinin bulunduğunu düşünüyorsanız, hemen en yakın karakola gidip durumu anlatın. Zaten size lüzumlu bilgi, yüz yüze verilecektir. Çekinmeniz, korkmanız gerekmez. İnternet sitelerinden alışveriş yaparken dikkatli olunmalıdır. İletişim bilgileri olmayan, https yayın yapmayan, pahalı ürünleri ucuza satan, vb sitelere güvenmemek gereklidir. Eğer https, ssl, whois gibi konularda bilginiz yoksa, eğer girdiğiniz sitenin güvenilir olup olmadığını değerlendirecek bilginiz yoksa, internetten alışveriş yapmayın. Yapacak iseniz, sadece “kapıda ödeme” ile ödeme yapın. Ödemeyi yapmadan önce de mutlaka size gönderilen kargonun içeriğini denetim edin. Telefonla, mesajla yapılan hiçbir satışa güven etmeyin. Eğer satıcı size satış yapmak istiyorsa, kapınıza kadar gelmesini söyleyin. Banka çalışanları da dahil, hiç kimseye banka hesabınızla, kredi ya da bankamatik kartınızla ilgili bilgi vermeyin. Her ne sebeple olursa olsun, kart bilginizi telefonda paylaşmayın. Şifrenizi, şubedeki personelle bile paylaşmayın. Çevrimiçi ödeme sistemlerini, çevrimiçi ödeme sisteminin internet sitesinde belirtilen bayiler dışındakilerle olan eylemlerinizde kullanmayın. Get, escrow gibi ödeme denetim sistemlerini kullanın. Eğer bu sistemlerin ne oldukları ile ilgili bilginiz yoksa, çevrimiçi ödeme sistemlerini kullanmayın. Bir hesaba havale yaparken mutlaka ödemeyi sebep yaptığınızı açıklama kısmına yazın. Bazı sistemler sizden, “kullanıcı adınızı yazın”, “şu numarayı yazın”, “açıklama yazmayın” gibi taleplerde bulunabilir. Bu kişilerle çalışmayın. Zira havale ve eft’de eğer açıklama kısmında, gönderilen paranın sebebi yazmıyorsa, ödemeyi iade almanız mümkün olmaz. Telefonla sizi arayıp, “banka hesap işletim ücretinizi sizin yerinize alabiliriz”, diyenlere güven etmeyin. Yargısal konularda sizi sadece avukat temsil edebilir. Avukatlar dışında birisi sizin adınıza işlem yapacağını söylüyorsa, asla ona ödeme yapmayın. Avukat ile temsil edilmek içinse, mutlaka avukat adına vekaletname çıkartmanız gereklidir. Sadece gsm firmanızın ya da bankanızın internet sitesinden kontör yükleyin. Diğer sitelere güvenmeyin. Tekrar doğalgaz, elektrik gibi faturalarınızı ya bankanızın ya da ilgili firmanın internet sitesinden yapın. İnternet güvenliği hakkında bilginiz yoksa ya da kısıtlıysa, özellikle mobil telefonunuzdan, tabletinizden girdiğiniz internet sitelerine dikkat edin. Her siteye girmeyin. Mobil ödemeyi gsm firmanıza ulaşarak kapattırın. İnterneti özensiz kullanıyorsanız, java script engelleyici tarayıcı ya da eklentiler kullanın. Virüs programı edinin. İnternet sitelerinde gördüğünüz her bağlantıya(linke) tıklamayın. “İndir” yazan butona tıklamak, her vakit indirmeyi sağlamaz. Bazen hesabınızdan nakit çalınmasını sağlar. Dikkatli olun. İnternet kullanımı esnasında gsm hesabınızdan nakit aktarıldığını ayrım ederseniz, hemen gsm firmasını arayın ve durumu açıklama edin. Eğer haberiniz olmadan, lüzumlu önlemleri aldığınız halde işlem yapılmışsa, gsm firmasının sorumluluğunun bulunduğunu göz ardı etmeyip, zararınızı gsm firmanızdan da talep edebilirsiniz. Mobil internet kullanırken karşınıza çıkan reklamların çoğunluğu, zararlı içerik barındırmakta malesef. Bu nedenle güvenilir sitelerden başkalarını ziyaret etmeyin, reklamlara tıklamayın. Bilgisayarınızda mutlaka antivirüs programı bulundurun. Sağlık ya da diğer sigortalarla ilgili arandığınızda asla ama asla ödeme yapmayın. Saymakla, alınabilecek önlemleri bititrmek de mümkün değil. Ama özetle:Telefonla, mesajla sizden nakit isteniyorsa, asla ama asla ama asla ama asla, ödeme yapmayın. Ödeme yapmadığınız takdirde kıyametin kopacağı söyleniyorsa ve siz buna yüzde yüz inandıysanız bile ödeme yapmayın. Bırakın kıyamet kopsun. İnternet kullanımı hakkında bilginiz sınırlıysa, neyin güvenilir olduğunu öngöremiyorsanız, internette sadece çok bilinen ve güvenilir sitelerden işlem yapın. Mobil interneti kullanırken sadece bildiğiniz ve güvendiğiniz siteleri ziyaret edin. Alışveriş yaparken, çok güvenilir ve çok bilinen siteler haricinde, sadece kapıda ödeme yöntemini kullanın. Havale, eft ya da kredi kartı ile işlem yapmayın. Kapınıza gelen kargoyu incelemeden, tekrar ödeme yapmayın. Bu tür durumlarla karşılaştıysanız hemen karakola ya da jandarmaya başvurun. 155’i arayıp durumu anlatın. Not: Tavsiyelerde bulunurken güvenlik nedeniyle , bilinen sitelerden alışveriş yapılmasını önerdik. Şüphesiz ki bu, reklam yapamadığı, yeni varlık göstermeye başladığı, maddi gücü sınırlı olduğu için “bilinen site” kategorisine geçmemiş sitelerin aleyhine bir durum. Gönül ister ki, rekabeti geliştiren, tüketiciye kaliteli hizmet veren siteler de kolayca “bilinen site” niteliği kazansınlar. Tüketiciler özellikle bu tür sitelerden alışveriş yapsınlar. Ama şartlar malesef buna ruhsat vermiyor. Bu nedenle bu türdeki sitelerin sahiplerine tavsiyemiz, güvenilirliklerini ortaya koyan faaliyetlerini artırmaları. Tabii ki sorumluluğun büyük bir bölümü de, mobil aygıt üreticilerine ve gsm firmalarına düşüyor. Bu firmalar, mobil internet kullanıcılarını koruyacak her türlü önlemi almak zorundalar.