Klasik Sorularla Anayasa Tekrarı Üniversite rektörleri kim tarafından atanır? Cevap:cumhurbaşkanı Anayasa mahkemesi başkanı kaç yıl görev yapar? Cevap:4 yıl Bakanlar kurulu kararlarına karşı açılacak iptal davalarına neresi bakar Danıştay Danıştay üyeleri kimler tarafından seçilir? Cevap: 3/4'ü HSYK tarafından, 1/4'ü Cumhurbaşkanı tarafından seçilir. Milletvekilinin düşürülmesine karşı açılan iptal davalarına hangi mahkeme bakar? Anayasa mahkemesi Anayasa mahkemesi kimleri yüce divan sıfatıyla yargılar? *Cumhurbaşkanını* Başbakan ve diğer bakanları* Yargıtay, danıştay, askeri yargıtay ve askeri yüksek yönetim mahkemesi başkan ve üyelerini, başsavcılarını* Cumhuriyet başsavcı vekilini* HSYK ve Sayıştay başkan ve üyeleriniYüce divanın kararları kesindir. Parlamenter Sistem Özellikleri? Devlet başkanını meclis seçer. (Son düzenlemeyle Türkiye'de Cumhurbaşkanını kamu seçer. Parlementer sistemden farkımız budur.)*Devlet başkanı siyasi değildir. Yani hiçbir partiyle bağlantısı yoktur.*Yumuşak bir kuvvetler ayrılığı vardır.* Türkiye bir parlementer sistem örneğidir. Meşruti Monarşi Nedir? Meşruti monarşi, meclis ve bir krallığın bulunduğu yönetim şeklidir. İngiltere, Belçika, Japonya gibi devletler örnek gösterilebilir. Bu devletlerde krallık artık önemini yitirmekle birlikte temsili bir özellik kazanmıştır. Mutlak Monarşi Nedir? Mutlak monarşi, sadece bir kişinin yönettiği devlet rejimidir. Oligarşik Devlet Nedir? Bir sınıfın yönettiği devletlerdir. HABİTAT hangi uluslararası kuruma bağlıdır? Birleşmiş Milletler'e bağlıdır. Teokratik Devlet Nedir? Teokratik Devlet, dini olarak bir kişi yada zümre tarafından yönetilen devlettir. Cumhurbaşkanı vefat ederse yenisi seçilene kadar yerine kim vekalet eder TBMM başkanı Yargı denetime tabi olmayan durumlar nelerdir? Yargı denetime tabi olmayan durumlar:* Cumhurbaşkanının tek başına yapmış olduğu işlemler. (Ör: Anayasa mahkemesi üyelerini seçmesi)* HSYK kararları* Yüksek askeri şura (YAŞ) kararları* Memurlara verilen uyarı ve kınama cezaları Devlet güvenlik mahkemeleri ne vakit kaldırılmıştır? 2004 yılında Parti kapatma davalarında anayasa mahkemesinde kaç oy aranır? Nitelikli çoğunluk yani 3/5'inin oyu aranır. (7 oy) Anayasa değişikliklerinin şekil bakımından iptali için de 3/5'inin oyu gerekir. Anayasa mahkemesi, diğer tüm kararlarını salt çoğunluk ile alır. Anayasa mahkemesi kaç üyeden oluşur? 11 asil, 4 yedek üyeden oluşur.* Üyelerin tamamını Cumhurbaşkanı seçer.* Başkan ve başkanvekilini kendi aralarında yapacakları saklı oylama ile seçerler. (4 yıllık) İtiraz(defi) yolu nedir? (Kanun ve KHK'ların anayasaya uygunluk denetim yollarından birisidir.) Davaya bakan hakime taraflardan biri yasa yada KHK'yı anayasaya aykırı bulursa ve bu iddia ağırbaşlı görülürse dava durdurulur.- Anayasa mahkemesine itiraz edilir.- Anayasa mahkemesi 5 ay içinde karar verir. (Bu süre içinde karar vermezse dava var kanun, KHK'ya göre davayı sonuçlandırır.) Anayasa mahkemesi aykırılık iddasını reddederse, kararın resmi gazetede yayınlanmasından itibaren 10 yıl içinde yine başvuru yapılamaz. Kanunların, KHK'ların ve Meclis iç tüzüğünün temel yönünden iptali Kanunların, KHK'ların ve Meclis iç tüzüğünün temel yönünden iptali: Resmi gazetede yayınlandıktan sonra en geç 60 gün içinde yapılır.* Anayasa mahkemesi tarafından bakılır.İptal davası açabilecekler:* Cumhurbaşkanı* TBMM'nin 1/5'i* Ana muhalefet partisi* İktidar partisiAnayasa değişiklikleri sadece şekil (biçim) yönüyle incelenir.Olağanüstü hal, sıkıyönetim ve savaş döneminde çıkarılan KHK'ler için şekil ve temel bakımından Anayasa mahkemesine iptal davası açılamaz. KHK ve Meclis iç tüzüğünün şekil yönünden iptali başvurusu en geç kaç gün içinde yapılabilir? Resmi gazetede yayınlandıktan sonra en geç 60 gün içinde, Anayasa mahkemesine yapılır. İptal istemi yapabilecekler:* Cumhurbaşkanı* TBMM'nin 1/5'i* Ana muhalefet partisi* İktidar partisi Bakanlar kurulunun yaptığı işlemleri kim denetler? TBMM Cumhurbaşkanı seçilmek için ne kadar oy almak gerekir? Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu saha namzet Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.2. Basamak:İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki namzet katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu saha namzet Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Cumhurbaşkanlığı seçimi kaç gün içinde tamamlanmak zorundadır? Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki 60 gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden 60 gün içinde tamamlanır. Meclis dışından bakan atanabilir mi? Evet atanabilir.* Mebus seçilme yeterliliklerini taşımak zorundadır.* Örneğin Kemal Derviş, Ecevit döneminde 2001 krizini çözmek için Amerika'dan çağırılıp bakan yapılmıştır.(Başbakan mebus olmak zorundadır.) Cumhurbaşkanının görev süresi kaç yıldır? 5 yıl TBMM yapacağı tüm işlemlerde en az kaç mebus ile toplanır? 184 Mebus (1/3) Türkiye Cumhuriyeti'nde yürütme organları hangileridir? Cumhurbaşkanı ve Bakanlar kurulu Yürütmenin, yapılan işlemlerden mesul tarafı hangisidir? Bakanlar kurulu Bir yasama döneminde sonuçlandırılamayan yasa tasarısı ve teklifleri için ne söylenebilir? Hükümsüz olurlar. İlmi içtihat nedir? Bir hukuki meselenin çözümü hakkında hukuk bilginlerinin ortaya koydukları düşüncelere ilmi içtihat denir Hangi hukuk alanında, yazılı hukuk kuralı olmasa bile geleneklere göre karar verilmez? Borçlar hukuku Genelkurmay başkanı kime karşı sorumludur? Başbakan Kaymakam idari olarak hangi kurumun temsilcisidir? Hükümetin temsilcisidir. Sıkıyönetim her defasında en çok kaç ay uzatılabilir? 4 ay* Sıkıyönetim ilanı Cumhurbaşkanlığı başkanlığında toplanan bakanlar kurulu tarafından yapılır.* En çok 6 ay süre ile duyuru edilebilir. * Gerekiyorsa uzatma en çok 4 ay olarak TBMM tarafından yapılır. Cumhurbaşkanı sadece hangi suçtan yargılanabilir? Vatana ihanet suçlaması ile yargılanabilir.* TBMM üye tam sayısının en az 1/3'ünün teklifi ve en az 3/4'ünün vereceği karar ile yüce divana sevkedilir.* Yüce divan sıfatıyla anayasa mahkemesi yargılar.NOT: (19.03.2008) Abdullah Gül hakkında da AKP'nin kapatma davasında suç iddaları bulunmaktadır. Bunlar fiili olarak cumhurbaşkanlığı öncesinde işlendiği idda edildiği için geçerli olabilirler. Yani kısacası Cumhurbaşkanı daha önceki dönemde işlediği bir suçtan yargılanabilir. Başbakan ve bakanların siyasi sorumlulukları TBMM tarafından nasıl denetlenir? Gensoru ile denetlenir. * Siysal mesuliyet = Görevleri ilgili sorumluluklarıdır. Bir seçim döneminde en çok kaç adet ara seçim yapılabilir? Sadece 1 ara seçim yapýlabilir. 21, 24, 61 ve 82 anayasalarında ortak olarak geçerliliği olan en önemli hüküm hangisidir? Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Köy nasıl kurulur? İçişleri bakanlığı kararıyla kurulur. Belediye başkanlığı seçimleri kaç yılda bir yapılır? 5 yılda bir yapılır. Cumhurbaşkanının meclis dışından namzet gösterilebilmesi için kaç vekilin yazılı teklifi gerekir? 20 milletvekilinin yazılı teklifi gerekir. Bir kimse en çok kaç kez cumhurbaşkanı seçilebilir? 2 kez seçilebilir. Meclis başkanı oylaması nasıl yapılır? Gizli oylama ile yapılır.* TBMM üyeleri içinden seçilir.* Bir seçim döneminde 2 kere meclis başkanı seçilir.Meclis başkanlığı seçimi:1. tur: TBMM 2/3'ünün oyu2. tur: TBMM 2/3'ünün oyu 3. tur: TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu4. tur: 3. turda en çok oy saha iki kişi namzet olarak kalır. En çok oy saha seçilir. TBMM başkanlık divanı kimlerden oluşur? Meclis başkanlık divanı üyeleri:* Meclis başkanı* Başkan vekilleri* Katip üyeler* İdare amirleri* Meclis başkanlık divanı seçimi bir seçim döneminde 2 kere yapılır. TBMM her yıl hangi tarihte kendiliğinden toplanır? 1 Ekim *Yüksek seçim kurulu üyelerini kim seçer?cevabını sor Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasından seçilir. * Başkan ve başkanvekilini bu üyeler kendi aralarında saklı oy ile seçerler. Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kim kabul eder? Yüksek seçim kurulu Seçim bölgelerini kim belirler? Yüksek Seçim Kurulu belirler. Hangi hallerde ara seçime gitmek zorunludur? * Boşalan TBMM üyeliklerinin sayısı, üye tam sayısının %5'ini buluyorsa, 3 ay içinde ara seçim yapılır.* Bir ilin yada bir seçim çevresinin TBMM'de temsilcili kalmaması haline, boşalmayı takip eden 90 günün sonundaki ilk pazar gününde ara seçim yapılır. TBMM seçimleri kaç yılda bir yapılır? 4 yıl Milletvekili seçilebilmek için en az eğitim durumu ne olmalıdır? İlkokul mezunu olmak Milletvekili seçilebilmek için en az kaç yaşını doldurmak gerekir? 25 82 Anayasasının değiştirelemeyecek hükümleri nelerdir? İlk 3 maddesi değiştirelemz. Bunların değiştirelemeyeceği 4. maddede yazmaktadır.1. Madde (Devletin şekli):Türkiye devleti bir cumhuriyettir.2. Madde (Cumhuriyetin Nitelikleri):Türkiye cumhuriyeti, toplumun huzuru, ulusal dayanışma ve hak anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.3. Madde (Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, ulusal marşı ve başkenti):Türküye cumhuriyeti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanunda belirtilen ak ay yıldızlı, al bayraktır.Milli marşı, İstiklal Marşı'dır.Başkenti, Ankara'dır. Savaş sebebiyle seçimler ne kadar süre ertelenebilir? 1 yıl ertelenebilir Birleşmiş Milletler eğitim, ilim ve kültür örgütünün kısaltması hangisidir? UNESCO Anayasa mahkemesi üyelerini kim seçer? Cumhurbaşkanı seçer. NATO'nun merkezi nerededir? Brüksel Cumhurbaşkanı yurtdışındayken yerine kim vekillik eder? TBMM başkanı Yönetmeliklerin iptaline hangi üst mahkeme bakar? Danıştay Seçim kanunlarını hangi kuruluş hazırlar? Sadece TBMM yasa koyar Siyasi partilerin kapatılma davalarını kim açar? Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Governörler kurulu hangi kurumun en yüksek yetkili organıdır? IMF (Uluslararası nakit fonu) MGK'ya kim başkanlık eder? Cumhurbaşkanı başkanlık eder.* Cumhurbaşkanının katılmadığı zamanlarda başbakan başkanlık eder. Serbest Piyasa Kurulu üyelerini kim atar? Bakanlar Kurulu Kimler yasa öneri etmeye yetkilidir? Bakanlar kurulu ve milletvekilleri yasa öneri edebilir. Türkiye NATO'ya hangi yıl üye olmuştur?** 1952 de üye olmuştur MGK gündemini kim belirler? Cumhurbaşkanı Devlet denetleme kurulu hangi kuruma bağlıdır? Cumhurbaşkanı Laiklik ilkesi ilk kere anayasamıza hangi tarihte girmiştir? 1924 anayasasına 1937 yılında yapılan değişiklikle ilk kere laiklik ilkesi ve diğer Atatürk ilkeleri anayasaya girmiştir. Başbakan yüce divana sevkedilirse ne olur? Hükümet düşer. Anayasa değişikliği kabul oranı en az kaç kişiyle yapılır? TBMM üye tam sayısının en az 3/5'i ile yapılır. Bir bakan yüce divana sevkedilirse ne olur? Bakanlığı düşer Türkiye'de çok partili hayata ne vakit geçilmiştir? 1946 Devlet memurlarının kendi kurumları ile ilgili davalarına hangi mahkeme bakar? İdare mahkemesi Meclis soruşturması için en az kaç milletvekilinin imzasına ihtiyaç vardır? En az 55 Mebus (1/10) Gensoru verilmesi için en az kaç milletvekilinin imzası gerekir? En az 20 mebus gerekir. * Yada mecliste grubu bulunan bir parti verebilir. * Parti grubu oluşturmak için en az 20 milletvekiline ihtiyaç vardır. Hangi kurumlar devlet denetleme kurulumu tarafından denetlenmez? Yargı ve askeri kurumlar denetlenemezler. Tüzük ve kanunların nasıl uygulanacağını belirtmek için ne kullanılır? Yönetmelik Ara seçim yapılabilmesi için umumi seçimler üzerinden en az kaç ay geçmiş olmalıdır? En az 30 ay geçmiş olmalıdır. Ayrıca umumi seçimlere 1 yıldan çok bir süre kalmış olmalıdır. Kanunları somutlaştırmak için bakanlar kurulu ne çıkarır? Tüzük çıkarır. Tüzükler kanunların uygulanış biçimlerini içererek somutlaştırır.* Tüzükleri sadece bakanlar kurulu çıkarır.* Tüzükleri Danıştay denetler. KHK resmi gazetede yayınlandıktan kaç gün sonra yürürlülüğe girer? Resmi gazetede yayınlandıktan sonra hemen yürürlülüğe girer. * Hemen meclise gelip, görüşülüp kabul edilir yada reddedirlir. (Ama o anda yürürlülüktedir.) Bir yasa tasarısını mecliste ilgili komisyon kaç gün içinde inceleyip meclis başkanına gönderir? 45 gün içinde yasa tasarısı/teklifi incelenip onaylanır yada veto edilebilir. * Onaylanan tasarı/teklif meclis başkanına gönderilir. * Meclis başkanı da hemen umumi kurula görüşmek için sunar. Genel olarak bir yasanın oluşum aşamaları şu şekildedir:1.Kanun tasarısı/teklifi yapılır.2. Meclis başkanına sunulur.3. Meclis başkanı ilgili komisyona sunar.4. Komisyon 45 gün içinde onaylar yada veto eder.5. Komisyon onaylarsa yine meclis başkanına sunar.6. Meclis başkanı komisyondan gelen tasarıyı hemen görüşmek çin umumi kurula sunar.7. Umumi kurulda kabul edilmezse 1 yıl içinde yine görüşülemez. 8. Umumi kurulda kabul edilirse Cumhurbaşkanına sunulur.9. Cumhurbaşkanı 15 gün içinde onaylayabilir, veto edebilir, anayasa mahkemesine anayasaya aykırılık varsa başvurabilir.10. Veto edilirse 2. kez gönderildiğinde veto edemez. (Değişiklik yapılan bölümler yine veto edilebilir. Aynen gönderilen bölümler veto edilemez)11. Onaylarsa resmi gazetede yayınlanır ve 45 gün sonra (özel bir tarih belirtilmemişse) yasa yürürlülüğe girer. Bir kanunu Bakanlar kurulu önerirse ne ad alır? Yasa tasarısı Bir kanunu mebus önerirse ne ad alır? Yasa teklifi TBMM'nin tatile girmesine kim karar verir? TBMM umumi kurulu karar verir. Bir yasayı meclis kabul etmezse yine umumi kurula en erken ne vakit gelebilir? En erken 1 yıl sonra gelebilir. Anayasa değişikliği teklifi en az kaç kişiyle yapılır? TBMM üye tam sayısının 1/3'ü ile yapılabilir. TBMM toplantı kafi sayısı kaçtır? TBMM üye tam sayısının 1/3'ü yani 184 milletvekilidir.* Karar kafi sayısı salt çoğunluktur. Ama salt çoğunluk TBMM üye tam sayısının 1/4 1'inden az olamaz. Ülke ani saldırıya uğrarsa TSK'nın kullanımına kim karar verebilir? Cumhurbaşkanı acil durumlarda ve TBMM tatildeyken gerekiyorsa silahlı kuvvetlerin kullanımına karar verebilir.* Normal şartlarda TBMM karar verir. KHK çıkarma yetkisini bakanlar kuruluna neresi verir? TBMM Türkiye Birleşmiş Milletlere ne vakit üye olmuştur? 1945 yılında üye olmuştur.* Kurucu üyedir. Türkiye'de AB ahenk yasaları sürecinde hangi mahkeme kurulmuştur? Aile mahkemesi Genel ve özel affı neresi çıkarabilir? TBMM Yabancı ülkelere temsilci göndermek kimin görevidir? Cumhurbaşkanı Savaş ilanına neresi karar verir? TBMM Seçmen kütüğüne kayıtlı olmayan birisi oy kullanabilir mi? Kullanamaz Partinin temelli kapatılmasına sebep olan milletvekillerine ne olur? Milletvekilliği düşer. Milletvekili, 1 ay içinde 5 kez çalışmalara özürsüz bir şekilde katılmazsa yaptırımı ne olur Milletvekilliği düşer. İlçede dirlik ve düzenden mesul kişi kimdir? Kaymakam Belirli bir süre yürürlükte olan yazılı ve yazısız hukuk kurallarına ne denir? Pozitif hukuk KHK çıkarma yetkisi nereye aittir? Bakanlar kurulu Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasından kim sorumludur? Cumhurbaşkanı Milletvekillerinin yasama sorumsuzluğu nedir? Milletvekillerinin meclisteki çalışmalarını, düşünce ve sözlerini meclis dışında da açığa vurmaktan mesul tutulamamalarıdır. Bir mahkumun sürekli hastalık, sakatlık gibi nedenlerle affedilmesine hangisi karar verebilir? Cumhurbaşkanı İdari mahkemelerce verilen kararların nihai inceleme yeri neresidir? Danıştay Milletvekillerin dokunulmazlıklarının kaldırılması itirazlarını neresi inceler? Anayasa mahkemesi Anayasa mahkemesi başkanını kim seçer? Anayasa mahkemesi üyeleri kendi aralarında yapacakları oylama ile seçer. Türkiye IMF'ye ne vakit üye olmuştur? 1947 Siyasi partilerin kapatılma davalarına hangi mahkeme bakar? Anayasa mahkemesi TSK'yı Irak'a gönderme yetkisini hükümete neresi vermiştir? TBMM* Silahlı kuvvetlerimizin ülke dışına gönderme yetkisi TBMM tarfından hükümete verilir. Bireyi sağ doğmak şartıyla, ana rahmine düştüğü andan itibaren hak sahibi kabul eden özel hukuk? Medeni hukuktur. Devlet denetleme kurulu hangi teşkilata bağlıdır? Cumhurbaşkanlığı Yeni kurulan bakanlar kurulunun göreve başlaması hangisi ile gerçekleşir? Cumhurbaşkanının hükümet listesini onaylaması ile gerçekleşir. Genel seçimlerden önce hangi bakanlıklar görevlerinden çekilir? Adalet, ulaştırma, içişleri Herhangi bir kuralın koymuş olduğu buyruk ve yasaklara uymama durumunda karşılaşılacak tepki nedir? Müeyyide (yaptırım) TBMM adına umumi ve katma bütçeli idarelerin mali denetimini neresi yapar? Sayıştay İnsan haklarında ilk uluslararası hukuk aracı olarak bilinen çalışmayı yapan örgüt hangisidir? Birleşmiş Milletler Olağanüstü hal en çok kaç ay süre ile duyuru edilebilir? 6 ay Atatürk milliyetçiliği deyimi hangi anayasamızda kullanılmıştır? 1982 anayasasında kullanılmıştır. Mali yükümlülükler konusunda sayıştayla hangi mahkemenin itilafında sayıştay dikkate alınmaz? Danıştay Türkiye, insan hakları evrensel beyannamesini ne vakit imzalamıştır? 1948 İcra yetkisinin tamamen başbakan ve bakanlar kurulunda olduğu hükümet sistemi hangisidir? Parlementer sistem Teamülen yada geleneksel anayasa olarak bilinen anayasa hangisidir? Yazısız anayasa Bir kişi mebus olabilimek için en az kaç yaşını doldurmuş olmalıdır? 25 Devlet denetleme kurulu başkan ve üyelerini kim seçer? Cumhurbaşkanı TBMM'de başbakan ve bakanların cezai sorumlulukları nasıl denetlenir? Meclis soruşturması Siyasi partilerin kapatılması ile ilgili davaya hangi mahkeme bakar? Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanlığı makamı boşalması halinde yenisi seçilene kadar yerine kim vekillik eder?*** Meclis başkanı Bakanlar kurulu, bütçe tasarısını mali yılbaşından en az kaç gün önce TBMM'ye sunmak zorundadır? 75 gün Meclis iç tüzüğünü neresi denetler? Anayasa mahkemesi Büyükşehir Belediyeleri nasıl kurulur? Büyükşehir Belediyeleri KHK (Kanun hükmünde kararname) ile kurulur. Belediyeler nasıl kurulur? Belediyeler müşterek kararname ile kurulur. Avrupa insan hakları mahkemesine başvurmak için ön şart nedir? İç hukuk yolları tamamen tüketilmelidir Milletvekillerinin dokunulmazlığını kim kaldırabilir? TBMM 1982 anayasasına göre boşalan bir bakanlığa en geç kaç gün içinde nakil yapılır? 1982 anayasasına göre boşalan bir bakanlığa en geç 15 gün içinde nakil yapılır. Tüzükler tarih belirtilmediği takdirde resmi gazete yayınlandıktan kaç gün sonra yürürlülüğe girer? Tüzükler tarih belirtilmediği takdirde resmi gazete yayınlandıktan 45 gün sonra yürürlülüğe girer. Türkiye'nin AB'ye ilk başvurduğu tarih? 1959 yılında şimdi adı AB olan AET'ye ilk ortaklık başvurusu yapılmıştır. DGM ne vakit kuruldu ve kaldırıldıi? DGM yani Devlet Güvenlik Mahkemesi, 61 anayasasında yapılan 1973 değişikliğiyle kuruldu. 2004 yılında kaldırıldı. Yargıtay üyelerini kim seçer? HSYK Bakanlar kuruluna KHK çıkarma yetkisi ne vakit verildi? Bakanlar kuruluna KHK çıkarma yetkisi 73 yılı değişikliği ile verildi. 61 anayasasıyla güçlendiliren yasamaya karşı yürütme bir nebze güçlendirildi. 82 anayasasında daha da güçlü bir yürütme görüyoruz. Türkiye'de 2 Meclisli yönetim ne vakit olmuştur? 61 anayasasıyla birlikte 2 meclisli yönetim başlamıştır. 82 anayasasıyla birlikte kaldırılmıştır.TBMM ile birlikte eski siyasetçiler ve önemli kişilerin bulunduğu Cumhuriyet Senatosu vardı. İlk kez özerk kuruluşlar ne vakit oluşturuldu? 61 anayasasında oluşturuldu. Üniversiteler ve TRT'ye özerklik verildi. * 71 muhtırasından sonra TRT'nin özerkliği kaldırıldı. Üniversiterin özerkliği azaltıldı. Olağanüstü hal her defasında en çok kaç ay uzatılabilir? 4 ay* Sıkıyönetim ilanı Cumhurbaşkanlığı başkanlığında toplanan bakanlar kurulu tarafından yapılır.* En çok 6 ay süre ile duyuru edilebilir. * Gerekiyorsa uzatma en çok 4 ay olarak TBMM tarafından yapılır. Başlangıç hükümleri ilk kez hangi anayasada yer aldı? Başlangıç hükümleri ilk kez 61 anayasasında yer almıştır. Temel hak ve özgürlüklerin en detaylı ele alındığı anayasa? Temel hak ve özgürlüklerin en detaylı bir şekilde ele alındığı anayasa, 61 anayasasıdır.* Sosyal devlet ilkesi, Hukuk devleti ilkesi, Demokratik devlet ilkesi ilk kez anayasaya girmiştir.* Dernek kurma hakkı, sendika hakkı toplu sözleşme hakkı ve grev hakkı ilk kere verilmiştir. Diyanet işleri başkanlığı ne vakit kuruldu? Diyanet işleri başkanlığı 61 anayasası ile birlikte kurulmuştur. İlk kez parlamenter sisteme geçtiğimiz anayasa hangisidir? 1961 anayasasıdır. Anayasa mahkemesi kanunları hangi yönüyle inceler? Anayasa mahkemesi kanunları şekil ve temel bakımından yani iki yönüyle de inceleyebilir. Milletvekillerinin seçim tutanaklarını kim kabul eder? Yüksek seçim kurulu İdari ve vergi mahkemelerinin verdiği hükümlerin son inceleme yeri neresidir? Danıştay Anayasa mahkemesi ne vakit kuruldu? Anayasa mahkemesi, 61 anayasasıyla birlikte kuruldu. TBMM'de karar kafi sayısı kaçtır? Toplantı kafi sayısının salt çoğunluğu [TBMM üye tam sayısının 1/4 1'inden az olamaz (139)] Çoğulcu demokrasi nedir? Çoğulcu demokrasi, sadece seçilen parti değil azınlıklar ve sivil cemiyet örgütleri de söz sahibidir. 61 anayasasıyla birlikte çoğulcu demokrasi anlayışı Türk hayatına girmiştir. 1960 ihtilali 1960 ihtilali, sadece demokrat partiye karşı yapılmıştır. Dolayısıyla sadece demokrat parti kapatılmış ve maliye bakanı, dışişleri bakanı ve başbakan idam edilmiştir. Muhalefet partisi konumundaki CHP yeni anayasa yapımına bile katılabilmiştir. Üniter devlet nedir? Üniter devlette ülke tümüyle tek elden yönetilir. Yasalar tüm bölgelerde uygulanır. Herhangi bir bölgeye özel bir hak verilmez. Türkiye üniter bir devlettir. Kanunların yürürlülüğe girmesi için en son hangi işlem yapılmalıdır? Resmi gazetede yayımlanması. (Özel bir tarih belirtilmemişse, 45 gün sonra yürürlülüğe girer.) Federal devlet nedir? Günümüzde en tipik federal sistemle yönetilen devletler: ABD, Rusya, Kanada, Almanya'dır. Federal devlette ülke eyalet gibi birimlere ayrılır, her bölge kendi içinde özerk bir yapı oluşturur dışarıda devlete bağlıdır. Eyaletler kendi yasalarını çıkarıp uygulayabilir. Karma hükümet sistemi hangi anasayamızda uygulanmıştır? Karma hükümet sistemi 24 anayasasıyla uygulanmıştır. 61 anayasasıyla gerçek anlamda parlementer sisteme geçilmiştir. Çoğunlukçu demokrasi anlayışı nedir? Çoğunlukçu demokrasi mutlak dmeokrasidir. Azınlık ve sivil toplumlar gözetilmeksizin çoğunluk olarak seçilen partinin istediği olur. 1924 anayasası ile Türkiye'de çoğunlukçu demoktasi benimsenmiştir. 61 anayasasında verilen aşırı özgürlükler bunun bir aksi etkisi sonucu bir tepki hareketi olarak ortaya çıkmıştır. 82 anayasasında da bu tepki biraz hafifletilmiştir. Mecliste siyasi parti kurmak için kaç mebus gerekir? 20 milletvekili Devletin dini islamdır maddesi ne vakit çıkarıldı? Devletin dini islamdır maddesi, 21 anayasasına 23 değişikliği ile girmiştir. 24 anayasasından 28 değişikliği ile çıkarılmıştır. Bu bir laikleşme adımı olarak değerlendirilir. Devlet başkanının doğrudan doğruya kamu tarafından seçildiği sistem hangisidir? Başkanlık sistemi Ankara ne vakit başkent oldu? Ankara, 13 Ekim 1923 yılında başkent olmuştur. Sosyal devlet ilkesi ilk kere hangi anayasamızda yer almıştır? 1961 Anayasası Türkiye'nin ilk katı anayasası hangisidir? Türkiye'nin ilk katı anayasası, 1924 anayasasıdır. (Türkiye devleti bir cumhuriyettir. Bu maddenin değiştirilmesi dahi öneri edilemez.) Kapitalist devlet nedir? Kapitalist devlette üretim araçları şahıslara aittir. Parasal konumda güçlü olan fert daha üstün ayrıcalıklarra sahip olabilir. Sosyalist devlet nedir? Sosyalist devlette üretim araçları devlete aittir. Sınıfsal bir ayrılık yoktur. AB ülkelerinde dönem başkanlığı ne kadar sürer? 6 ay Yargı kurumlarının esaslarını ne belirler? Yargı kurumlarının esaslarını, Yargılama (usül) hukuku belirler Vergi hukuku davalarının üst mahkemesi? Vergi hukuku davalarının üst mahkemesi, danıştay'dır. 2. Meşrutiyetin ilanında hangi öbek etkili olmuştur? 2. Meşrutiyetin ilanında İttihat ve Terraki Fıkrası etkili olmuştur. 2. Meşrutiyetle birlikte etkisiz olan osmanlıcılık düşüncesi yerine Türkçülük akımı benimsenmiştir. 1. Meşrutiyet'in ilanında hangi öbek aktif olmuştur? Jöntürkler yani Genç Osmanlılar etkin bir tol üstlenmişlerdir. 1. Meşrutiyetin ilanında Osmanlıcılık düşüncesi etkili olmuştur. Milletvekilliği ile bağdaşmayan eylemlerde ısrar eden vekile ne olur? Milletvekilliği düşer. Türklerin ilk anayasası nedir? Türklerin ilk anayasası, osmanlı döneminde 1876 yılında 1. meşrutiyet ile duyuru edilmiş Kanun-i Esasi'dir. 1877-78 Osmanlı-Rus harbinde (93 harbi) mebusan meclisinde aşırı muhalefet yapılması nedeniyle 2. Abdülhamid tarafından Mebusan meclisi kapatılmıştır. Fakat kanun-i esasi 1922 yılına kadar yürürlülükte kalmıştır. 1921 anayasası çerçeve anayasa olması nedeniyle kanun-i esasi ile birlikte 1 yıl gibi bir süre kullanılmak zorunda kalınmıştır Osmanlıda batılı devletlerin baskısıyla yapılmış en büyük yenilik nedir? Osmanlıda batılı devletlerin baskısıyla yapılmış en büyük yenilik, Islahat fermanıdır. Olağanüstü hal durumunu hangisi uzatabilir? TBMM Osmanlıda ilk kez padişah nerede yasa üstünlüğünü kabul etti? Tanzimat Fermanı ile padişah ilk kez yasa üstünlüğünü kabul etti. Ayrıca tanzimat fermanı tek taraflı olarak padişahın kendi isteğiyle duyuru edilmiş olmasıyla da ayrı bir özellik taşır. Olağanüstü hal duyuru yetkisi kime aittir? Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kuruluna aittir. Osmanlıda ilk demokratikleşme adımı nedir? Osmanlıda ilk demokratikleşme adımı, Sened-i ittifaktır. Türkiye ile Fransa arasındaki ilişkiyi hangi hukuk ele alır? Türkiye ile Fransa arasındaki ilişkiyi, yani devletler arasındaki ilişkiyi devletler hukuku ele alır. Bir Türk ile bir Fransız arasındaki ilişkiyi hangi hukuk ele alır? Bir Türk ile bir Fransız arasındaki ilişkiyi, yani kişiler arasındaki ilişkiyi özel hukuk ele alır. Mevzu hukuk nedir? * Sadece yazılı kurallardır. Bütçe kanunu hangi tarihte yürürlülüğe girer? 1 ocak Pozitif hukuk nedir? Yürürlükte olan yazılı, yazısız tüm kurallara pozitif hukuk denir. İlk anayasal vesika nedir? İlk anayasal belge, sened-i ittifaktır. 2. Mahmut ile ayanlar arasında hazırlanmıştır. Ayanları denetim altına alarak, merkezi yönetimi güçlendirmiştir. Meclis Hükümeti Sistemi Meclis Hükümeti Sistemi:* Bir devlet başkanı yada başbakanlık makamı yoktur.* Kuvvetleri birliği ilkesi benimsenmiştir.* En tipik örneği İsviçre'dir. Türkiye 1921 anayasası geçerli olduğu 1921-23 yılları arasında meclis hükümeti sistemini kullanmıştır. 1923 yılında yapılan değişiklikle Türkiye Cumhuriyet sistemine geçmiştir. Başkanlık Sistemi Özellikleri Başkanlık Sistemi:* Katı bir kuvvetler ayrılığı vardır. Yasama yürütmeyi görevinden alamaz yada yürütme yasanın işine karışamaz.* Devlet başkanını kamu seçer. (Türkiye'nin başkanlık sistemi ile ortak özelliği budur.)* Devlet başkanı bir parti mensubudur. Yani siyasidir.* En tipik örneği ABD'dir. Parlamenter Sistem Özellikleri? Parlamenter sistem:*Devlet başkanını meclis seçer. (Son düzenlemeyle Türkiye'de Cumhurbaşkanını kamu seçer. Parlementer sistemden farkımız budur.)*Devlet başkanı siyasi değildir. Yani hiçbir partiyle bağlantısı yoktur.*Yumuşak bir kuvvetler ayrılığı vardır.* Türkiye bir parlementer sistem örneğidir. Meşruti Monarşi Nedir? Meşruti monarşi, meclis ve bir krallığın bulunduğu yönetim şeklidir. İngiltere, Belçika, Japonya gibi devletler örnek gösterilebilir. Bu devletlerde krallık artık önemini yitirmekle birlikte temsili bir özellik kazanmıştır. Mutlak Monarşi Nedir? Sadece bir kişinin yönettiği devlet rejimidir. Oligarşik Devlet Nedir? Bir sınıfın yönettiği devletlerdir. HABİTAT hangi uluslararası kuruma bağlıdır? Birleşmiş Milletler'e bağlıdır. Teokratik Devlet Nedir? Teokratik Devlet, dini olarak bir kişi yada zümre tarafından yönetilen devlettir. Kpss Rehber