KPSS Maslow ve Kendini Gerçekleştirme Teorisi Konu Özeti MASLOW VE KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME TEORİSİİnsancı görüşün (hümanistik) önemli temsilcilerinden biri de Maslovv'dur. "Kendini Gerçekleştirme" kavramını ilk kez kullananMaslovv her insanın değerli kendine özgü duyarlı ve iyiye yönelik bir özbene sahip olduğu görüşünde Rogers ile birleşmektedir. Maslovv' un inancına göre imkan sağlandığında, her insan eninde sonunda kendini gerçekleştirerek, gizil güçlerinin farkına varacaktır. Maslovv'un çalışmaları sağlıklı kişiliğin nasıl oluştuğu üzerinde odaklaşmıştır Sağlıklı bir kişiliğin gelişebilmesi için lüzumlu olan gereksinmelerden oluşan piramit biçiminde bir gereksinmeler hiyerarşisi ortaya koymuştur. Bu gereksinmelerin en tepesinde kendini gerçekleştirme gereksinmesi bulunmaktadır Ancak kişinin kendini gerçekleştirmek için güdülenebilmesi, daha alt basamaklarda yer saha fizyolojik güvenlik ait olma ve saygınlık sağlama ile ilgili esas gereksinmelerin yeterince sağlamasına bağlıdır Esas gereksinmelerine doyum sağlayan insan kendini gitgide daha özgür ve iyi hissedecek sonuçta kendisinde varolan tüm potansiyelleri açığa çıkaracaktır Yanı gerçek anlamda 'kendisi olacak Maslovv'un deyimiyle "neyi olabilirlerse onu olmalılar", sözünü yerine getirecektir. Psikopatoloji insanın temel, doğal kendini gerçekleştirici yapısı engellendiğinde ortaya çıkar İyi ve doğru olan bu gerçekleşme eğiliminin desteklenmesi kötü olana ise ket vurulmasıdır. Maslovv'un piramidiyle ilgili önemli noktalar:1. Üst düzeydeki bir gidebilmek için alt düzeydeki bütün güdülerin doyuma ulaşması gerekliliği yoktur. Belirli bir derecedeki doyumluluk insanı öbür düzeye hazır hale getirebilir2. Düzeyler arasında bireyden bireye farklılıklar olabilir, bazı kimseler için sosyal ilişkiler kurarak insanlarla yakınlaşma güdüsü güvenlik ve korunmadan daha önce gelebilir3. İnsanların içinde bulunduğu aile ortamı ve kültürün değerleri hangi düzeydeki güdülerin daha belirgin ve baskın rol oynayacağını saptar. Kendini Gerçekleştiren İnsanların ÖzellikleriMaslovv, kendini gerçekleştirme ve büyüme gereksinmesine üzerine yaptığı çalışmalarda, kendini gerçekleştirme sürecine giren insanların, ortalama insanlardan daha farklı özellikler taşıdığını anlatım etmektedir Bu insanlar psikolojik açıdan sağlıklıdırlar. Psikolojik açıdan sağlıklı olmanın ne anlama geldiğinin tam ve kati bir tanımı yoktur Ancak psikolojik sağlığın ne olduğunu bir parça so-mutlaştırabilmek için, Maslovv'un kendini gerçekleştiren insanların özelliklerine ilişkin belirlediği aşağıda kısaca özetlenmiştir. 1. Kendilerini ve doğayı olduğu gibi kabul ederler. Sağlığı yerinde olan kimseler kendilerini güçlü ve zayıf yönleri ile olduğu gibi kabul ederler, kendilerinden hoşnutturlar. Ancak kendinden hoşnut olma, kendini beğenmişlikle aynı anlamda değildir. Psikolojik sağlığı yerinde olan insanların kendilerine olduğu kadar başka insanlara da saygıları vardır, Diğer insanların farklı his ve düşüncelerini hoşgörü ile karşılayarak, onları da oldukları gibi kabul ederler. 2. Gerçeği olduğu gibi algılayıp içinde bulunduktan ortama, içinde bulundukları koşulları önyargısız, olduklan gibi algılarlar. Bu nedenle geleceğe yönelik, müsait tahminlerde bulunabilirler. Çevresel koşullan çevrelerinde bulunan kişi özellikler, ile beraber olduğu gibi kabul edebilirler, eksikliklerinden ve hatalarından aşırı düzeyde rahatsız olmazlar. 3. Daha derin kişiler arası ilişkiler kurabilirler. Kendini gerçekleştiren kişi herkese karşı sevgi ve sempati duyabilirler. Kendilerine güvenli oldukları için başka insanlarla derin ve seveceni ilişkiler kurmakta zorlanmazlar. 4. Yaşamdan gerçekten doyum alırlar. Buinsanlar yeni güne keyifle başlayabilirler. 5. Özerk bir yapıları vardır. Çevrelerinden bağımsızdırlar. Esas gereksinmelerini gidermiş oldukları için kişisel psikolojik büyümelerine yönelik güdülerine müsait davranırlar Düşünce ve davranışlarında bağımsızdırlar neyin doğru neyin yanlış olduğuna kendi özerk değerler sistemine müsait olarak karar verirler Yaşamlarında kendi ayakları üzerinde dururlar. 6. Yaratıcıdırlar. Kendilerine güvenleri tam olduğu için derhal düşünüp, üretebilirler. 7. Sıklıkla zirve yaşantılar geçirebilirler.Doruk yaşantısı ile yaşantısının anlamı kavradığı coşku dolu anlardır Derin estetik yaşantılar yaratıcılık anları sevginin en yoğun hissedildiği anlar zirve yaşantılara örnekler olarak verilebilir. Geçirilen böyle zirve yaşantılar kendini gerçekleştirmenin geçici anları olarak kabul edilmektedir. 8. Demokratik bir kişilik yapısına sahiptirler. Bilgilerinin sınırlı olduğuna, her vakit herkesten bir şeyler öğrenebileceklerine inanırlar Koşulları ne olursa olsun her insana saygılıdırlar, onların görüş ve isteklerini dikkate almaya açıktırlar. 9. Kendiliğinden, doğal davranırlar. Yapmacık davranışlara bürünmek gereğini hissetmezler, içlerinden geldiği gibi doğal ve saydamdırlar. 10. Kendileri dışında sorunlarla da ilgilenirler. Kendileri dışında, diğer insanlara da katkıda bulunabilecek bir amaçları vardır. Düşünceleri kişisel olmaktan çok evrenseldir. 11- Amaçlar ve araçlar arasındaki müsait ayınmlan yapabilirler. Davranışları amaca yöneliktir. Varmak istedikleri amaçlar da "insanlığın özgürlüğü" gibi daha soyut ve üs düzey kavramlardır. Araçları amaca ulaşmak için kullanırlar. Örneğin "para" onlar için, sadece amaca ulaşmalarına yardım edebilecek bir araçtır. 12. Yalnız kalabilme gücüne sahiptirler. Vakit vakit tek başına kalmaktan hoşlanırlar. Kendi kendilerine yetebilen insanlardır. 13. İnsanlarla beraber olmaktan hoşlanırlar, ancak toplumsal kalıplara karşı çıkarlar.İnsanlara yardımcı olmaktan, onlarla beraber olmaktan da beğeni alırlar. Ancak kendi davranışlarının toplumsal etkiler tarafından biçim-lendirilmesinden hoşnut olmazlar. 14. Düşmanca olmayan bir mizah anlayışına sahiptirler. En sıkıntılı anlarda bile gülünebilecek bir şeyler bulabilirler. Olayların gülünecek yanlarına derhal bulup çıkarabilirler. Ancak yaptıkları espriler başkalarını küçültücü değildir. Yukarıda değinilen özellikler Maslovv'a göre psikolojik sağlığı yerinde, kendini gerçekleştirmiş insanların 'özellikleridir. Ancak derhal eklemek gerekir ki, çok az sayıda insan, bu özelliklerin tümünü kişiliğinde toplamaktadır. KISACA:Bireyi diğer kişilerden ayıran, bireye özgü ve tutarlı olarak gösterilen davranış özelliklerinin kişiliği oluşturduğu kabul edilmektedir. Bazı psikologlara göre kişilik gelişimi farklı dönemler içinde ortaya çıkmakta ve bireyin belli bir dönemdeki kişilik özellikleri, onun diğer gelişim özellikleriyle ilişkili bir biçimde oluşmaktadır.Kişilik gelişimini açıklayan kuramlar içinde adı en çok duyulanlardan biri, Sigmund Fre-ud'un psikoanalitik temele dayanan kişilik kuramıdır. Freud'a göre yeni doğmuş bebekler farklı aşamalardan geçerek kişiliklerini geliştirirler. Oral, Anal, Fallik, Latans ve Genital dönem olmak üzere beş aşamada ortaya çıkan kişilik gelişimi dönemlerine, psikoseksüel gelişim dönemleri adı verilmektedir. Psikoanalitik kuramda, yaşamın ilk altı yılına denk gelen oral, anal ve fallik gelişim dönemlerinde geçirilen yaşantıların önemleri vurgulanarak, o dönemlerde geçirilen yaşantıların izlerinin hiçbir vakit tümüyle yok olmadığı ve yetişkinlik yıllarında da davranışları etkilemeye devam ettiği öne sürülmektedir.Kişilik gelişimini dönemler içinde ele saha bir başka kuramcı Erikson'a göre de kişilik gelişimi dönemleri, temellerinin biyolojik olarak belirlendiği hiyerarşik bir sıra içinde ortaya çıkmaktadır. Kişiliğin oluşmasında olgunlaşma ile beraber geçirilen yaşantıların etkisi de büyük olmaktadır. Yaşamı boyunca birey, gelişim dönemlerinin her birinde, o gelişim dönemine has bir karmaşa ile yüz yüze gelir. Fert bu karmaşanın üstesinden istikbal olursa, benliğine yeni bir özellik kazandırarak, bir sonraki döneme daha da güçlenmiş olarak geçer. Erikson'un Psiko-Sos-yal Gelişim Dönemleri olarak adlandırılan kişilik gelişimi dönemleri içinde yaşanılan karmaşalar şöyle sıralanabilir: Temel güvene karşı güvensizlik (0-1 yaş),Özerkliğe karşı kuşku ve utanç (2-6 yaş),Girişimciliğe karşı suçluluk (4-6 yaş),Çalışma ve başarılı olmaya karşı aşağılık duygusu (7-11 yaş),Kimliğe karşı kimlik bocalaması (12-17 yaş),Yakınlığa karşı uzaklık (ilk yetişkinlik dönemi),Üreticiliğe karşı durgunluk (yetişkinlik dönemi),Benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluk (olgunluk dönemi).Rogers ve Maslovv gibi insancı yaklaşımın temsilcileri olan kuramcılar ise, kişilik gelişimini açıklarken, kişilik yapısı üzerinde durmaktadırlar. Kişilik yapısını özben ve kişilik tasarımı bir arada oluşturmaktadırlar. İnsancı yaklaşıma göre her insanın kişilik yapısının temelinde doğuştan getirdiği olumlu, iyi, yaratıcı,özellikler bulunmaktadır.Geçirilen yaşantılar müsait olduğunda ,bu özellikler açığa çıkarak bireyin kendini gerçekleştirmesi söz konusu olabilir. Alıntı