KPSS Eğitimde Kullanılan Ölçme Araçları Konu Özeti YAZILI YOKLAMALAR Öğrencilerin yöneltilen soruların cevaplarını düşünüp hatırlayarak ve cevabı organize ederek yazdığı bir sınav türüdür. Öğretmenlerin ve öğrencilerin alışık olduğu bir sınav türüdür. Hazırlanmasının basit olması, uzun vakit almaması ve öğretmenlerce iyi biliniyor olmasınan dolayı sık tercih edilen bir sınav türüdür. Bunun nedeni, hazırlanmasının basit olması, iyi bilinen bir sınav olması diğer sınav türlerinin yeterince bilinmemesi ve bir uzmanlık gerektirmemesidir. Yazılı yoklamaların en önemli tarafı (avantajı) bilgi düzeyinin üstündeki üst düzey zihinsel işlemler (uygulama, analiz, sentez, değerlendirme, organize etme, bilgileri değişik durumlarda uygulama, özgün görüş ve ürünler ortaya koyabilme) gerektiren türdeki hadefleri ölçe-bilmesidir. Yazılı Yoklamalarda Dikkat Edilecek Faktörler • Az sayıda soru sorulması (bu nedenle geçerliği ve güvenirliği düşüktür.) • Öğrenciye yanıt özgürlüğü tanıması (Öğrenci bildiklerini özgürce düzenleyip sunabilir.) • Öğrenciyi sınırlandırmaması • Hazırlanması kolay, puanlaması güç olması ve vakit alması • Şans başarısı yoktur, (cevabını bilmediği halde soruyu doğru cevaplayabilme olasılığı düşüktür.) • Puanlaması zordur. • Puanlanması sübjektiftir, (puanlayıcı yanlılığını katabilir, özneldir.) • Puanlama güvenirliği zayıftır. • Öğrenci cevabını bilmediği soruda şişirme yapması. Yazmada güçlü olar birisinin, yanlış olma olasılığı olacak ifadelerden kaçınarak, yuvarlak ifadelerle cevaplama yoluna gidebilmesi. • Üst düzey zihinsel hedef alanlarına (Problem çözme, yeni ve özgün fikirler üretme, bilgiyi eş ya da farklı durumlarda kullanma, fikirleri analiz etme, görüşleri değerlendirme) yönelik özellikleri ölçme. • Öğrencileri çalışmaya yöneltir. Konuları ezberlemekten çok bütünlüğüne, derinliğine ve ilişkiselliğine göre öğrenmelerini sağlar. Yazılı Yoklamalar Hangi Durumlarda Kullanılmalıdır? • Öğrencilerin gelecekleri ile ilgili kritik kararlar güvenilir sınavlara dayandırıl-malıdır. Soru sayısının az, puanlama güvenirliğinin düşük olması nedeni ile yazılı yoklama bu amaç için kullanılmamalıdır. • Sınava girecek öğrenci sayısı az ise kullanılabilir. • İlköğretimin ilk sınıflarından başlayarak öğretimin her kademesinde kullanılabilmektedir. • Puanlaması zordur. • Puanlanması sübjektiftir, (puanlayıcı yanlılığını katabilir, özneldir.) • Puanlama güvenirliği zayıftır. • Öğrenci cevabını bilmediği soruda şişirme yapması. Yazmada güçlü olar birisinin, yanlış olma olasılığı olacak ifadelerden kaçınarak, yuvarlak ifadelerle cevaplama yoluna gidebilmesi. • Üst düzey zihinsel hedef alanlarına (Problem çözme, yeni ve özgün fikirler üretme, bilgiyi eş ya da farklı durumlarda kullanma, fikirleri analiz etme, görüşleri değerlendirme) yönelik özellikleri ölçme. • Öğrencileri çalışmaya yöneltir. Konuları ezberlemekten çok bütünlüğüne, derinliğine ve ilişkiselliğine göre öğrenmelerini sağlar. Yazılı Yoklamalar Hangi Durumlarda Kullanılmalıdır? • Öğrencilerin gelecekleri ile ilgili kritik kararlar güvenilir sınavlara dayandırıl-malıdır. Soru sayısının az, puanlama güvenirliğinin düşük olması nedeni ile yazılı yoklama bu amaç için kullanılmamalıdır. • Sınava girecek öğrenci sayısı az ise kullanılabilir. • İlköğretimin ilk sınıflarından başlayarak öğretimin her kademesinde kullanılabilmektedir. Böylece soru yazımına vakit ayrılmamalıdır. Yanıt anahtarı öğrencilere bildirilmelidir. • Yazılı yoklamaların değerlendirilmesinde yazı güzelliği sayfa düzeni, kompozisyon becerisi gibi ölçülen özelliğin dışındaki özelliklere de puan verilmesi önce (ölçme konusu olan özelliği başka özellikleri de kattığından dolayı) geçerliği sonra da (puanlamaya hata kattığı ve bilen-bilmeyen öğrencileri birbirinden ayıramadığından dolayı) güvenirliği düşürür. • Sorular kitaptan olduğu gibi alınmamalıdır. • Açık kitap sınavından kaçınmak gerekir. Yazılı sınavların puanlarına karışabilecek başlıca hata kaynakları şunlardır: • Öğrencilerin soruları cevaplamaya olan isteklilik derecesi • Puanlamayı yapan kişinin yanlılığı • Ölçme yönteminin (yazılı yoklamanın) ölçülen hedef-davranışlara uygunluğu • Yazılı yoklamanın ölçülen davranışlara uygunluğu • Yazılı yoklamanın uygulandığı koşullar ve ortamdan kaynaklanan nedenler Yazılı Sınavların Puanlanması • Puanlama yönergesi ve yanıt anahtarı kullanılmalıdır. • Mümkünse sınav kağıdı ani çok puanlayıcı tarafından okunmalı (puanlama güvenirliği) ve puanların ortalaması alınmalıdır. • Bütün sınav kağıtlarındaki sorular sıra ile okunmalıdır. Yani 1. sorular bütün sınav kağıtlarında puanladıktan 2. sorular puanlanmalı sonra 3. sorulara geçilmeli ve böyle devam edilmelidir. • Bir soruya öğrencilerin tümünün verdiği cevaplar puanlandıktan sonra diğer soruya geçilmelidir. Bunun için cevabın değişik bölümlerine verilecek puanlar ayrı ayrı belirlenmelidir. • Puanlayıcı yanlılığından kaçınılmalıdır. Öğretmen isimlere bakmamalı, puanlamaya yazı güzelliği, anlatım gücü, sayfa düzeni, gibi ölçülmesi amaçlanmayan etkenler katılmamalıdır. Alıntı