TANIM Lokantalarda, otel ve diğer hizmet yerlerinde yiyecek ve içecek vb. servis hizmetlerini müşteriye belirli kurallar dahilinde müsait araçlarla sunan kişidir. GÖREVLER - Aş masalarının düzenli, pak ve eşyalarının eksiksiz olmasını sağlar, - Müşteriyi karşılar, oturacağı masayı tavsiye fiyat ve masaya kadar müşteriye refakat eder, - Aş listesini (mönü) müşteriye verir, mönüyle ilgili olarak müşterilerin aş ve içecek tercihi yapmasında yardımcı olur, - Kurallara müsait olarak servisi yapar, - Hesabı alır, - Müşteriyi uğurlar, - Salonda aş servisi öncesi ve sonrası lüzumlu düzenlemeleri yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER - Çelik malzemeler (çatal, bıçak, kaşık vb.), - Porselen malzemeler (tabak, fincan, vb.), - Cam malzemeler (bardaklar), - Kumaş malzemeler (örtü, peçete, kapak vb.), - Diğer malzemeler (masa, sandalye, servis arabası vb.). MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Servis elemanı olmak isteyenlerin: - Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar bedence sağlam ve dayanıklı, - Dışa dönük, insanlarla iyi iletişim kurabilen, insanların dilek ve duygularını anlayabilen, - Güler yüzlü, saygılı, - Başkalarını ikna edebilen, sabırlı, - Görgü ve protokol kurallarını bilen, - Dikkatli, temiz, titiz ve düzenli kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Servis elemanları yiyecek ve içecek servisi yapılan mekanlarda görev yaparlar. Çalışma ortamı pak ve düzenli, vakit vakit gürültülü ve kalabalıktır. Servis elemanları çalışırken birinci derecede insanlarla ilişki halindedir. Çalışma zamanı genellikle vardiya usulü olup, kişi haftanın bir günü izinlidir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Günümüzde servis personelleri değişik kuruluş ve kuruluşlarda görev yapabilmektedirler. Kendi bilgi ve becerileri yeterli olduğu sürece özellikle turizm sektörünün gelişmesine enlem olarak bu iş elemanlarına ihtiyaç vardır. Bu meslekte yetişmiş, nitelikli, yabancı dil bilen elemanların iş bulma sorunları derhal derhal hiç yoktur. Yiyecek içecek sunumunda, otomasyona gidilemediği için, garsonluk geçerliliğini korumakta ve bu meslekte eleman ihtiyacı her vakit olmaktadır. Ancak, iş bulma durumu mevsimlik değişim göstermektedir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi Anadolu kız meslek/Anadolu iş liseleri, kız meslek/meslek liseleri ile çok programlı liselerin “ağırlama ve gıda teknolojisi” alanı, “Servis Hizmetleri” dalında ve pratik kız sanat okulları ile kız teknik olgunlaşma enstitülerinde verilmektedir. Turizm Bakanlığı'na bağlı turizm eğitim merkezlerinde (TUREM), özel turizm iş kurslarında, Türkiye İş Kurumu'nun işgücü yetiştirme kurslarında ve mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Anadolu meslek/ Anadolu kız iş liseleri “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi” alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme Yerleştirme Sınavı’nda başarılı olmak, Kız meslek/meslek liseleri ile çok programlı liselere girmek için ilköğretim okulu mezunu olmak, Mesleki Eğitim Merkezlerine devam edebilmek için; - En az ilköğretim mektep mezunu olmak, - 14 yaşını doldurmuş,19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine müsait olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. - Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya müsait olmak, - Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir. Pratik kız sanat okullarına girebilmek için ilköğretim çağı dışında olmak gerekmektedir. Kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerine girebilmek için ise ilköğretim okulu mezunu olmak gerekmektedir. Turizm Bakanlığı’na bağlı Turizm Eğitim Merkezlerine (TUREM) alınacak kurslara katılabilmek için lüzumlu şartları yerine getirmek gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitimi; Anadolu kız meslek/Anadolu iş liselerinde eğitim süresi 4 yıldır. Kız meslek/meslek liseleri çok programlı liselerde de 4 yıl, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde ise 2 yıldır. Mesleki eğitim merkezlerinde ise; ilköğretim mezunları için eğitim programı 2 yıl devam etmektedir. Lise ve daha üst düzeyde umumi eğitim kurumlarından mezun olanlar için iş eğitimi 1 yıl devam etmektedir. Ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır. Turizm Bakanlığı'na bağlı turizm eğitim merkezlerinde 7 ay, Özel turizm iş kurslarında 5-6 ay, Türkiye İş Kurumu'nun işgücü yetiştirme kurslarında en çok 6 ay, Mesleki eğitim merkezlerinde ise 3 yıl sürelidir. Eğitim süresince umumi kültür dersleri eğitim kurumunda, iş dersleri ise eğitim kurumu ve işletmelerde beraber verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Meslekte ilerleme ve yükselme, çalışarak ve deneyimle gerçekleşebilmektedir, Kişisel çaba ve başarıyla şef garsonluğa kadar yükselebilir. Meslek liselerinin “Servis” bölümü ile “Servis Hizmetleri” bölümünden mezun olanlar, istedikleri taktirde, Turizm ve Otel İşletmeciliği, Turizm ve Seyahat İşletmeciliği, Aşçılık, Hazır Aş ve Aşçılık, Turizm Animasyonu ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Ayrıca Anadolu Otelcilik ve Turizm Iş Liselerinin servis bölümü ile Anadolu Kız Iş Liselerinin "Servis Hizmetleri" dalından mezun olanlar, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve “Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmenliği”, “Aile ve Tüketici Bilimleri Öğretmenliği”, “Konaklama İşletmeciliği (Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Y.O)” “Konaklama İşletmeciliği Öğretmenliği”, “Seyahat İşletmeciliği (Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Y.O)”, “Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği (Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Y.O)”, “Turizm İşletmeciliği ( Uygulamalı Bilimler Y.O.)”, “Turizm ve Otelcilik (Uygulamalı Bilimler Y.O.)”, “Turizm ve Otelcilik (Yabancı Diller Y.O)”, “Turist Rehberliği (Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Y.O)”, “Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik (Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Y.O)”, “Turizm ve Otel İşletmeciliği (Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Y.O)”, “Turizm ve Otel İşletmeciliği (Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Y.O)”, “Turizm ve Otelcilik (Bilgisayar ve Turizm Y.O)”, “Turizm ve Rehberlik (Uygulamalı Bilimler Y.O.)” lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir. Ayrıca Mesleki eğitim merkezlerinden mezun olanlar meslekte üstat ve üstat öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır. Meslekte ilerleme ve yükselme, çalışarak ve deneyimle gerçekleşebilmektedir, Kişisel çaba ve başarıyla şef garsonluğa kadar yükselebilir, Bar, ziyafet, yiyecek-içecek servisi, cost (maliyet) denetim konularında uzmanlaşma olabilir, Bir servis elemanı, yiyecek-içecek müdürlüğüne kadar yükselebilir. BENZER MESLEKLER: Komi, Barmen, Kamarot. BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU Garson olarak çalışan kişilerin çalıştıkları sektörün özelliğine göre aldıkları ücret değişken olabilmektedir. Kamu kuruluşlarının sosyal tesislerinde (İller Bankası, Öğretmen evi gibi) işçi statüsünde çalışan garsonlar işe ilk girişte asgari ücret düzeyinde maaş alırlarken, bir-iki ay sonra toplu sözleşme hükümlerine göre maaşları asgari ücretin 2-3 katına kadar çıkabilmektedir. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER - İlgili Eğitim Kurumları, - Türkiye İş Kurumu Umumi Müdürlüğü Iş Danışma Merkezi, - Bünyesinde Iş Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu Umumi Müdürlüğü İl ve Şube Müdürlükleri.