TANIM El ve makine dikişçisi önceden kesilmiş olan kumaşları veya derileri makine ile diken, ince dikişlerini elle yapan, kusurlu giysileri onaran kişidir. GÖREVLER - Dikilecek malzemeye müsait renk ve kalınlıkta ipliği seçer ve makineye takar. - Makineyi, dikimi yapılacak malzemeye göre hazırlar, - Kesilmiş olarak gelen parçaları diker, - Birleştirilen parçanın üst dikişlerini geçer, - Düğme, kopça ve kanca gibi malzemeleri el veya makine ile gereken yerlere diker, - Dikilen parçaları denetim eder, - Kullandığı makinenin bakımını ve kolay onarımını yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bu iş elemanı nesnelerle çalışır. Çalışmalarında; - Ev tipi veya endüstri tipi dikiş makinesi, - Kumaş, ten gibi tekstil malzemeleri, - Makas, mezür, yüksük, - Overlok makinesi, - Düğme, kanca, kopça kullanır. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER El ve makine dikişçisi olmak isteyenlerin; - Çok dikkatli, - Gözünü, ellerini ve ayağını aynı anda ve birbirleriyle uyumlu olarak kullanabilen, - Aynı işi devamlı yapmaktan bıkmayan, sabırlı ve sakin, - Kendine verilen işi istendiği şekilde yapmaya özen gösteren kimseler olmaları gerekir. El, parmak, kol ve bacakları olmayan veya görme özürlü (özellikle yakını görmeyen), renk körlüğü olanlar ve elleri titreyenler bu mesleği yürütemezler. Dikkati dağınık olan, belirlenmiş işleri tekrarlamaktan sıkılan ve değişiklikten hoşlanan yaratıcı kişiler mesleği yürütmekte zorlanırlar. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI El ve makine dikişçileri genellikle tekstil atölyelerinde, terzi atölyelerinde çalışırlar. Çalışma yerleri, gürültülü, vakit vakit rahatsız edici kokusu olan (örn: ten sanayi) ortamlardır. Kişi çalışmasını oturarak yürütür. Çalışma saatleri hafta içi tam gün ve cumartesi günlerini kapsar. Kişi çalışma sırasında diktiği malzeme ve dikiş makinesiyle ilgilidir, gerektiğinde diğer çalışanlarla iletişim halinde olabilir. Çalışma sırasında dikkat etmediği takdirde ele iğne batması söz konusu olabilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI El ve makine dikişçisi genellikle tekstil atölyelerinde, terzi atölyelerinde çalışır. Giyinmek, insanların esas gereksinimlerindendir. Bu açıdan düşünüldüğünde bu iş her vakit varlığını sürdürecektir. Ancak, bu sektörde işyerleri vakit içerisinde ekonomik değişime uğrayabilirler. İşveren piyasa durumuna göre elemanlarını ya işten çıkarmakta ya da belirli aralıklarla tekrar çağırmaktadır ve bu dönemde ücret ödememektedir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Bu meslek; - Milli Eğitim Bakanlığı yaygın eğitim kurumları'nda (pratik kız sanat okulları, kamu eğitim merkezleri, mesleki eğitim merkezleri, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüleri) düzenlenen iş kurslarında, - Türkiye İş Kurumu'nun işgücü yetiştirme kurslarında, - Tekstil sektörü bünyesinde bulunan eğitim birimlerinde ve işyerlerinde öğrenilir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Yaygın eğitim kurumlarında umumi olarak örgün eğitim dışında kalan kişilerin eğitimi amaçlandığından herhangi bir yaş ve eğitim sınırlaması yapılmamaktadır. Türkiye İş Kurumu işgücü yetiştirme kurslarında Kuruma kayıtlı en az 15 yaşında ve en az ilköğretim mezunu kişilerden isteyenler iş eğitimine alınırlar. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ - Kurslar, Türkiye İş Kurumu' nda 2 ay, - İşbaşında eğitim veren kuruluşlarda 1,5-3 ay arasında değişmektedir. - Pratik kız sanat okulları ve kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde yılın her ayında kurs gurupları oluşturularak mesai saatleri içinde ve dışında (hafta sonu, yarı yıl ve yaz tatili) öğretim yapılmaktadır. - Kamu eğitim merkezlerinde eğitim süresi, kursun hafta sonları, akşamları veya hafta içi olmasına göre değişmektedir. Eğitim süresince; - Kullanılacak alet ve makinelerin tanınması, - Makine kullanımı, bakımı, onarımı, - Makinede üçgen, kare, dairesel ve düz dikiş şekli, - Spiral ve pekiştirmeli dikiş şekli, - Yaka, kol, manşet, roba, etiket ve süs dikişleri, - İlik açma, düğme dikme konularında bilgi ve beceri kazandırılmaktadır. MESLEKTE İLERLEME El ve makine dikişçisi, çalıştığı işyerinde atölye ustası veya şefi olabilir. Kendi atölyesini kurarak fason üretim (firmalardan dikime hazır halde kesilmiş kumaşlar alarak) yapabilir. BENZER MESLEKLER: Erkek terziliği, Kadın terziliği. BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU - Türkiye İş Kurumu'nca düzenlenen kurslarda eğitim gören kişiye her fiili kurs günü için belli bir ücret ödenir. - Ayrıca iş eğitimi gören kursiyerlerin kurs süresince iş kazasına uğramaları veya iş hastalığına yakalanmaları halinde Sosyal Sigortalar Kurumu'na bağlı sağlık kuruluşlarınca tedavilerinin yapılması için sağlık yardım ödeneği ayrılır. - İşyerlerinin kendi içerisinde düzenledikleri kursta ise genellikle asgari ücret düzeyinde kazanç söz konusudur. - Pratik kız sanat okulları ve kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüleri ile kamu eğitim merkezlerinde kursa katılan kişiler masraflarını kendileri karşılarlar. - Türkiye İş Kurumu'nca işyerleri ile ortaklaşa düzenlenen kursu başarı ile tamamlayanlar ilgili işyerlerinde başlangıçta asgari ücret alırlar. Daha sonra işyerinin personel ve ücret politikası çerçevesinde, vakit içerisinde kazandıkları özelliklere,deneyimlere ve başarılarına göre kazanç elde ederler. - İşyerleri kendi bünyelerinde düzenledikleri eğitim sonunda da tekrar politikalarına, yapmış oldukları işin boyutlarına ve piyasa koşullarına göre çalışanlarına ücret öderler. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER - İlgili Eğitim Kurumları, - Türkiye İş Kurumu Umumi Müdürlüğü Iş Danışma Merkezi, - Bünyesinde Iş Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.