TANIM İnşaat, kazı, kaldırma ve yol yapım işlerinde kullanılan iş makinelerinin (dozer, greyder, kepçe vb.) bakımını yapan ve meydana gelen arızaları gideren kişidir. GÖREVLER - İş makinelerinin bakımını yapmak üzere parçaları söker, temizler, yağlar ve yerine monte eder, - İş makinesinde meydana gelen arızanın nedenini ve yerini belirlemek için aracın kontrolünü yaparak arızalı parçayı tespit eder, - Arızalı parçayı tümüyle ya da kısmen söker, - Parçaları onarır veya onarılmayacak olanları yenisiyle değiştirir, - Parçaları yerine monte eder, ayarlarını yapar, - Basınç ve verim testlerini yaparak çalışıp çalışmadığını denetim eder, - Bakım ve onarım işlerini düzenli olarak yapabilmek için el takımlarını, ölçü aletlerini pak tutar, - Sipariş listesini çıkarır ve maliyet hesabı yapar, - Çıkabilecek arızaları önlemek için araçların periyodik bakım programlarına göre motor ayarı, yakıt donanımı, hidrolik ve pnömatik sistemlerinin vb. bakım ve ayarlarının yapılmasını sağlar, - Yaptığı çalışmaları raporlayarak üstüne iletir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER El takımları (anahtarlar, çekiçler, tornavidalar, penseler, eğeler, testereler, vidalar vb.), ölçme ve ölçü aletleri (metreler, çelik cetveller, kumpaslar, komparatörler vb.), lokma takımları ve kompresörler, hidrolik el penseleri ve test takımları, matkaplar, taşlama tezgahı. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İş makineleri tamircisi olmak isteyenlerin; - Şekilleri doğru biçimde algılayabilen, - Makine parçaları arasındaki ilişkiyi görebilen, - Ellerini ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen, el-göz eşgüdümüne sahip, - Aletlerle ve malzemelerle çalışmaktan hoşlanan, - Yönergeyi izleyebilen, - Bedence güçlü ve dikkatli kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İş makineleri tamircileri kışın soğuk, yazın sıcak onarım atölyelerinde çalışırlar. Ortam gürültülü, kokulu, yağlı ve pis olabilir. Iş elemanları çoğunlukla devinim halinde olup, ayakta ve eğilerek çalışırlar. Bu mesleği yürütenler birinci derecede alet, makine ve malzemelerle ilgilidirler. Birlikte görev yaptığı kimselerle ve müşterilerle iletişim kurarlar. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Ülkemizde köylerden şehirlere olan göçler hızlı ketleşmeye dolayısıyla inşaat sektörünün gelişmesine sebep olmaktadır. Ayrıca yol, su, kanalizasyon ve baraj yapımı ile ilgili çalışmalar sırasında iş makinelerinin kullanılması gerekmektedir. İş makinelerinin kullanılmasının artmasına bağlı olarak, iş makineleri tamircilerine olan ihtiyaç da artmaktadır. Bu mesleğe sahip olan kişiler gerek halk gerek özel işyerlerinde kolayca iş bulabilirler. İş makineleri tamircileri, köy hizmetleri, MTA, TEK, DSİ, karayolları, orman işletmeleri ve belediye gibi halk kuruluşlarıyla; inşaat firmaları, yol ve baraj yapımı ile ilgili mühendislik firmaları, maden şirketleri gibi özel şirketlerin onarım atölyeleri ile çeşitli özel onarım atölyelerinde çalışabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; - En az ilköğretim okulu mezunu olmak, - 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine müsait olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. - Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya müsait olmak, - Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ İş makineleri tamircisi mesleğinin eğitim süresi idadi veya daha üst düzeyde umumi eğitim görmüş olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır. Haftanın 1 günü okulda teorik, 5 günü ise işletmelerde pratik olarak iş eğitimi verilmektedir. Teorik Eğitimde; Umumi kültür derslerinin yanı sıra, Teknik Resim (çizgi ve yazı çeşitleri, geometrik çizimler, görünüş çıkarma); Iş Resmi (perspektif resimler, kesit alma, ölçekler ve ölçülendirme, kroki resimler, yüzey işleme işaretleri, tolerans ve alıştırma, standart makine elemanları, kaynaklı birleştirmeler, dişli çarklar, kasnaklar, montaj ve detay resimler); Iş Bilgisi (motor tamirciliğinde kullanılan takım ve cihazlar, motorlu taşıtların tanıtılması, temel elektrik bilgisi, yağlar ve yağlama sistemi, benzinli ve dizel motorların yakıtları ve yakıt sistemleri, vites kutuları, frenler, yürüyüş, hidrolik ve pnömatik sistemleri) dersleri verilmektedir. Teorik eğitim işyerlerinde yapılan pratik eğitime enlem olacak şekilde planlanmıştır. Pratik eğitimde iş derslerinde öğrenilen bilgilerin iş üzerinde kullanılması ve geliştirilmesi sağlanır. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara, eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları halinde “Kalfalık Belgesi” ve “Kalfa” unvanı verilir. MESLEKTE İLERLEME - Meslekte üstat ve üstat öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. İş makineleri tamircisi mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. - Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. - İş makinelerin tamiri ile ilgili açılan kurs ve seminerlere katılarak mesleki gelişim sağlayabilirler. BENZER MESLEKLER: Motor yenileştirmeci, oto tamircisi, oto elektrikçisi, tarım makineleri tamircisi. BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU Eğitim esnasında işletmelerde iş eğitimi gören çırak öğrencilere, işverenlerce yaşlarına müsait olarak asgari ücretin % 30’ undan az olmamak üzere aylık ücret ödenmektedir. Çıraklık eğitimi boyunca öğrencilerin iş kazası, iş riski ve iş hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe ödenmektedir. Özel işyerlerinde çalışanlar yapılan işteki başarıya ve işyerinin durumuna göre asgari ücretin 2-3 katı oranında ücret alabilirler. Kamu sektöründe çalışanlar teknik hizmet sınıfından ücret alırlar. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER - İlgili Eğitim Kurumları, - Türkiye İş Kurumu Umumi Müdürlüğü Iş Danışma Merkezi, - Bünyesinde Iş Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.