|
|
|
#1
10.Nisan.2019, 19:52
|
|||
|
|||
Bellek TÜrlerİ
BELLEK TÜRLERİ
Bellek; geçmiş yaşantılardan öğrenilmiş şeyleri akılda tutabilme gücü olarak tanımlanabilir.Bunu daha iyi açıklayabilmek için belleme sürecini şu bölümlere ayırarak anlatabiliriz. 1.Bir şeyin bellekte yer etmesi ve böylece istenildiği vakit anımsanabilmesi için o şeyin önce algılanması gerekir.Böylece ilk evrede birtakım izlenimlerin kazanılması söz konusu olur. 2.Algılama sonucu elde edilen izlenimlerin zihinde tutulması ikinci evreyi meydana getirir.Bunun nöronlar ve nöronlar arası ilişkilerde (sinapslarda )birtakım değişikliklerle oluştuğu ileri sürülmektedir. 3.Her öğrenilen şeyin zihinde izi kalır.Öyle ki, yaşamış olayların zihinde kalan izleri sayesinde daha önce görülmüş,algılanmış nesne ve olaylarla karşılaşıldığı zaman, bunların daha önce görülmüş olduğu anımsanır.Buna tanıma denir.Tanıma belleğin ilkel bir belirtisidir.B öylece daha önce gidilen yerler, tanışılan kimseler, müzik parçaları yeniden görüldüğü ve işitildiği vakit tanınır. Tanınmak için bir nesneyi veya olayı bir defa algılamış olmak yetebilir. 4.Birkaç kez görüp zihnimizde yer etmiş olan nesne ve olayları,istediğimiz zaman,zihnimizde canlandırabiliriz.Buna anımsama (hatırlama)denir.Bir tanıdığımızı istediğimiz zaman, zihnimizde canlandırabilir ve adını söyleyebiliriz.Okuduğumuz şeyleri ana çizgileri ile başkasına tekrarlayabiliriz. Gerçi bu tekrarlamada bazı değişiklikler olur. Öğrenilen materyalin bazı kısımları unutulur,bazı kısımları değişir,bazı kısımları ise abartılır.Anımsama,belleğin sadece tanımadan daha ileri bir fonksiyonudur.Anımsayabilmek için daha esaslı kavramış,daha iyi öğrenmiş olmak gerekir. 5.İyi öğrenilmiş şeyler çok yine edilirse alışkanlık meydana gelir. Alışkanlıklar o kadar iyi bellenmiş bilgi ve davranışlardır ki,bunları hiç düşünmeden otomatik olarak tekrarlar veya yaparız.O halde tanımak,anımsamak ve bir davranışı otomatik olarak aynen yapabilmek, değişik derecelerde öğrenmenin belirtileridir. (PROF.DR. FERİHA BAYMUR) Bellek, yaşantılar yoluyla edinilen deneyim birikimidir. Eğer insan bilgilerini depoladığı bir hafıza sisteminden yoksun olsaydı, hiçbir bilgi ya da beceri kalıcı bir biçimde öğrenilemezdi. Dolayısıyla bellek, geçmiş yaşantılar yoluyla edinilen deneyimle yeni ve daha karmaşık öğrenme durumlarına hazırlığın önkoşulunu oluşturur. Birçok psikolog(Atkinson ve Shiffrin 1971), (Wough ve Norman 1965) umumi olarak belleğin üç alt sistemden oluştuğu konusunda görüş birliği içindedir. Buna göre bellek: Duyusal depo, Kısa süreli kayıt ve Uzun süreli depo olmak üzere üç bölüme ayrılmaktadır. Epizodik (Episodic) Bellek Episodik hafıza kişisel tecrübelerin izlerine, bilginin biriktirilmesine ve tekrarlanmasına işaret eder. Bireyin çocukluğunda, aile üyelerinden biriyle arasında geçen bir konuşmayı, bir gün önce akşam yemeğinde ne yediğini, nerede yediğini hatırlaması, episodik belleğin örneklerindendir.Bellek yer ve zamanla ilgili bilgilerin tekrarlanması niteliğindedir. Semantik Bellek Episodik bilgilerden derlenir. Birçok denemeden sonra öğrenilir. Yer ve vakit önemli değildir. Umumi olarak, ilkeler, kavramlar ve onlar arasındaki ilişkiye işaret eder. Motorik Süreçlerle İlgili Bellek Duygu ve düşünceleri anlatım etmek ya da bir iş meydana getirmek için kaslarımızı kullanırız. Konuşmak için ağız kaslarını, yazmak için el kaslarını, sporda tüm vücut kaslarını, otomobil kullanmak için el ayak kaslarını kullanırız. Örneğin bir kalemi tutmamız ve yazı yazmamız, parmak kaslarının liflerinin bir sıra koordineli devinim örüntüsünü gerektirir ve parmak kaslarını kullanmayı öğrenme sürecinde, hareketi doğru yapabilmek için kasların hareketi tekrarlaması gerekir. Bu süreçte ilk hareketlerin sonuçlarının bilgisi, söz konusu davranışların devamlılığını sağlayıcı denence adayı izler olarak kodlanarak bellekte saklanırlar. Tekrarlarla kasların hareketlerinde meydana gelen düzeltmeler de kodlamalarda yenilenir. Duygusal Bellek Hoş ve hoş olmayan duyguların kodlanarak bellekte saklanmasıdır. 
|
Normal
