Kumarbazın Dramı

**Belinda** · #1 10.Nisan.2019, 19:58

Bir yandan riske girmenin dayanılmaz, yürek hoplatan heyecanı; öte yandan kazanmak ve kaybetmek arasındaki farkı yok eden o ince ama keskin çizgi: Kumar.

Kumar ve ilgili fert arasındaki ilişki; yaşamın diğer bütün ilişkilerinin üstünde bir kuvvetle gelişir ve yaşamın bütün önemli ilişkilerine kısa bir sürede egemen olur, baskın olur ve her şeyi siler geçer. Fırtına dindiğinde, yaşamın güzelliklerinden geriye pek bir şey kalmamıştır çoğunlukla. Uğruna her şeyin verildiği kumar; gerçekten her şeyi alarak, çekip gider.

En başta onlar da, herkes gibi "oyun" oynadıklarını düşünmüşlerdi. İstedikleri zaman, istedikleri kadar oynama iradesine sahip olduklarından emindiler. "Oyun"un aslında kumar olduğunun, hem de bir hastalık olarak kabul edildiğinin farkına vardıklarında; bu dramın ikinci perdesi başlamış olur, ne yazık ki. Bu perdede, kumar oynama dürtüsünün kontrolü yitirileli çok uzun vakit olmuştur. Artık başlayan her yeni gün, daha kötüye gidecek bir gündür. Öncelikle, gündelik hayatın küçük sevinçlerinden, hüzünlerinden uzaklaşılmış; ardından sosyal ve ekonomik hayata yönelik yıkıcı yanlışlıklara sıra gelmiştir. Bu durum, bilimsel ölçütlere göre, "kumar bağımlılığı tanısı konulan, kronik ve aşamalı ilerleyen bir hastalıktır" artık.

Bilim adamları kumar bağımlılığını iki grupta incelemektedirler. Birinci gruptakiler, risk almanın getirdiği heyecana bağımlı olan kişilerdir. Kazanan kişi olma ihtimali, adrenalinin tepe noktasına yükselmesine sebep olur. Kalabalıkta ve ani çok kişiyle oynanan oyunları tercih ederler. İkinci grubu oluşturan kişiler, gündelik yaşamın sıkıntılarından ya da kendilerinden kaçarak, kumara yönelirler. İletişim becerileri zayıftır. Tek başına oynanan oyunları tercih ederler. Hangi grubun üyesi olursa olsun; kumarbazın zihninde her an kumar vardır. Kumarı bırakması gerektiğini düşündüğünde, kendini huzursuz ve sinirli hisseder. Onun için "oynamak", can sıkıcı bir durumdan, düşünceden, duygudan ya da insandan kaçmanın rahatlatıcı yoludur. En büyük mücadelesi kaybettiği parayı yerine koymak için yine oynamaktır. Kumara olan tutkusunu ve oyun oynama sıklığını gizlemek için kendisinin de inanacağı yalanlar söyler. Bu yalanlar daha sonraları, lüzumlu finans kaynağını bulmak için yasadışı yollara başvurabileceğinin de işaretidir. İş ve özel hayatındaki ilişkileri ziyan gördüğünden, maddi kayıplarını karşılayacak yakınlıkları da kaybetmiştir. Bu da onun, kumarın sebep olduğu zarardan kurtulmak için başka "güvenilir" kişiler aramasına sebep olur. Bu noktada, kumarı bırakmaya yönelik girişimlerde bulunsalar da yardımsız başaramazlar.

Ana ya da baba olmak; eş ya da evlat olmak daha can acıtıcıdır kuşkusuz ama kumar bağımlısının dramında hepimize bir rol biçilmiştir. Ailecek oynanan tombala oyunları, varlıklı olma düşüyle alınan piyango biletleri, kazı-kazan tarzı masum ve basit görünen oyunlar kumar alışkanlığının gelişmesinde ailenin taşıdığı rolü gösteren birkaç örnek sadece. Kumarın, toplumsal yara haline gelmesinde, mektep çocukları arasında bile bu radde yaygınlaşmasında toplumsal hoşgörü sınırlarımızın genişlemesinin de önemli etkisi vardır. Kumar oynanan yerler mahallelerimize kadar girdi. İnternet ortamına bağlandığınız anda kumar davetleri almaya başlıyorsunuz. Piyango biletlerini ise kumar olarak algılamıyoruz bile. Kumarhanelerin cafcaflı reklâmları mecmua ve gazeteleri süslemekte.

Kumar oynama dürtüsünün ortaya çıkmasını engellemek için öncelikle ilgili ortam ve durumlardan ırak durmakla işe başlanmalıdır. Aile ve arkadaş çevrenizde kumar, tombala, bahis oyunları gibi alışkanlıkları olan kişiler varsa, çocuklarınızın ortamdan etkilenmemesini sağlayınız. Yanınızda çok nakit taşımayınız. Limiti düşük kredi kartı kullanınız. Bahis tartışmalarına katılmayınız ve hemen oradan uzaklaşınız. Yaşam alışkanlıklarınızı değiştiriniz. Sportif faaliyetler, hobiler, entellektüel girişimler edininiz. Kendinize, vücudunuza bakınız. Sağlık sorunlarınız varsa, kurtulmak için harekete geçiniz. Yakınlarınızdan biri kumar oynuyorsa önce onu dinleyiniz. Kumar oynamasının nedenlerini ve derecesini tespit ediniz. Çocuk ise, risklerden ve karşılaşabileceği sorunlardan söz ediniz. Kumarın bir eğlence olduğunu; nakit kazanma yolu olmadığını ısrarla belirtiniz. Eğlendirmenin ötesinde çok daha çok tehlikeler taşıdığını örneklerle gösteriniz. Evde oynanan kumar benzeri (okey, pişti, tombala gibi) oyunlara hemen son veriniz. Bunların yerine yaratıcı, eğitici ve eğlendirici yönü olan etkinlikler edininiz. Aile üyelerinden birinde kumar bir alışkanlık halini almaya başladıysa, zamanını dolduracak yeni ve yoğun bir program oluşturunuz. Taşıdığı paranın azaltılmasını sağlayınız ve kumar bir alışkanlık halini aldıysa, mutlaka profesyonel yardım alınız.

Kumarın gölgesinin ülkemizden ve sevdiklerimizden ırak durması dileğiyle esen kalın sevgili okuyucular.

Psikolog Ayla Kahraman